به گزارش خبرنگار ایمنا، یوسف رشیدی اظهار کرد: کشور ما در منطقه‌ای قرار گرفته است که زمین‌های زیادی با استعداد تولید گردوغبار وجود دارد. مناطقی نظیر عراق، عربستان و شمال آفریقا مستعد این پدیده هستند. رطوبت کم خاک و انجام نشدن اقدامات لازم برای تثبیت خاک منطقه سبب می‌شود تا هرگاه باد شدیدی می‌وزد، ذرات خاک در هوا به پرواز درآیند.
وی افزود: دانه‌های خاک آن‌قدر ریز هستند که با وزش باد به هوا بلند و در ارتفاع زیاد حمل می‌شوند. زمانی که این ذرات در جریان‌های اصلی هواشناسی قرار می‌گیرند در مسافت‌های زیاد جابه‌جا می‌شوند. علت اصلی وقوع این پدیده وجود زمین‌هایی است که خاک سستی دارند و این خاک نیز از دانه‌های ریزی تشکیل شده است. همچنین رطوبت کم و نبود پوشش گیاهی نیز مزید بر علت می‌شود تا خاک این زمین‌ها مستعد تولید گرد و غبار باشد.
تلاش در حوزه شناسایی کانون‌ها و تثبیت آن‌ها
این کارشناس آلودگی هوا ادامه داد: کشورها باید در حوزه شناسایی کانون‌ها و تثبیت آن‌ها تلاش کنند. این مسئله‌ای منطقه‌ای است و نیازمند همکاری چندین کشور و نهاد گوناگون است. از سال ۲۰۰۴ سازمان هواشناسی جهانی یک سیستم پیش‌آگاهی در سه منطقه طراحی کرده است. یکی از مراکز این سیستم در شهر بارسلونا قرار دارد و مربوط به حوزه اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا است. مراکز مشابهی نیز برای شرق آسیا و قاره آمریکا وجود دارد.
وی تصریح کرد: شاید فعال‌ترین مرکز میان این مراکز در شهر بارسلونا باشد. شمال آفریقا و خاورمیانه از مستعدترین مناطق برای تولید گردوغبار هستند. در این سیستم می‌توان اطلاعات مربوط به پیش‌بینی گردوغبار یا موقعیت کانون‌ها را استخراج کرد.
رشیدی اضافه کرد: در ایجاد گردوغبار، وزش باد و شدت وزش آن بسیار مؤثر است. همچنین تغییر کاربری زمین‌ها نیز می‌تواند سبب افزایش احتمال خیزش گردوغبار شود. نمی‌توان انگشت اتهام را همواره به سوی کشورهای ترکیه، عراق و عربستان نشانه رفت. ما باید ابتدا خود را اصلاح کنیم و کانون‌های گردوغبار داخلی را مهار کنیم. سپس باید کشورهای ذینفع در این موضوع با اجماع جهانی زیر چتر سازمان هواشناسی جهانی قرار گیرند و این مشکل را رفع کنند.
مدت زمان درگیری با ذرات گردوغبار در مناطق جنوب و غرب کشور
وی گفت: وزش باد ذاتاً خوب است؛ چراکه سبب می‌شود آلودگی‌های انسان‌ساز از بین بروند اما زمانی که زمین‌ها مستعد گردوغبار هستند، وزش باد مشکل‌ساز می‌شود. علاوه بر آن زمانی که ذرات معلق به طور کلی زیاد می‌شوند به تبع آن غلظت آلاینده‌های دیگر به جز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون مانند ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را نیز بالا می‌رود.
این کارشناس آلودگی هوا خاطرنشان کرد: وقتی گردوغبار برمی‌خیزد، نمی‌توان کاری کرد و چاره‌ای وجود ندارد. تنها راه کنترل آلودگی هوا پیشگیری و شناسایی منشأ آن است. همچنین وقتی آلودگی وارد منطقه‌ای می‌شود نمی‌توان زمانی برای خروج این میهمان ناخوانده تعیین کرد و خروج توده گردوغبار بستگی به غلظت، گستره و حجم گرد و غبار دارد. مدت زمان لازم برای خروج توده گردوغبار ممکن است سه یا چهار روز باشد یا حتی از یک یا دو هفته نیز تجاوز کند؛ به طوری که در مناطق جنوب و غرب کشور مدت زمان درگیری با ذرات گردوغبار بیشتر از مناطق دیگر است.
بروز بیماری‌های متعدد تنفسی، ریوی، چشمی و پوستی
به گزارش ایمنا، گردوغبار حوادث مکرر طبیعی مشترک در مناطق بیابانی است. علت اصلی این پدیده وزش بادهای شدیدی است که دنبال تغییرات سریع فشار هوا و دما در موقع مشخصی از سال در منطقه رخ می‌دهد. امروزه پدیده گرد و غبار به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی مطرح است. طوفان‌های گردوغبار از سال‌های دور همواره مناطق مختلفی از کره زمین از جمله شمال آفریقا، جنوب غرب آمریکا، شمال شرق و جنوب غرب آسیا شامل کشورهای منطقه خاورمیانه را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این شرایط نه تنها عرصه را برای هرگونه فعالیت مفید مردم تنگ کرده است، بلکه به خاطر ریز بودن اندازه ذرات معلق در طوفان امکان بروز بیماری‌های متعدد تنفسی، ریوی، چشمی و پوستی نیز افزایش یافته است. براساس مطالعات انجام شده منشأ عمده این طوفان‌ها در بخش‌هایی از عراق و سوریه قرار دارد اما اخیراً کانون‌های داخلی نیز فعال شده است و از عوامل مؤثر در بروز این پدیده می‌توان به مسائلی از قبیل کاهش بارش و بروز خشکسالی‌های متداول و طولانی، مهار بی‌رویه آب‌های سطحی و زیرسطحی، تغییر کاربری اراضی و کاهش قابل توجه پوشش گیاهی منطقه اشاره کرد.
نظر شما