فناوری سخت ساخت واکسن‌ استنشاقی در مقایسه با تزریقی/کارایی مناسب و عوارض کمتر

به گزارش ایمنا به نقل از روابط عمومی مؤسسه رازی، سیدرضا بنی‌هاشمی در نوزدهمین کنگره ملی بهبود کیفیت در آزمایشگاه‌های بین‌المللی، اظهار کرد: علاوه بر واکسیناسیون گسترده، پخش وسیع این ویروس در کشور و ابتلای شمار زیادی از هموطنان، سبب کاهش آمار ابتلاء و میزان قربانیان ویروس کووید در کشور شد.

وی افزود: مهم‌ترین علت انجام واکسیناسیون در مورد تمام بیماری‌ها، کاهش آمار ابتلاء و مهمتر از آن کاهش چرخش ویروس است که عامل دوم، باعث می‌شود تعداد مبتلایان به طور چشمگیری کاهش یابد.

مدیر تحقیق و توسعه مؤسسه رازی با اشاره به بیماری‌های ریشه‌کن شده در کشور، ادامه داد: اگر امروز موارد ابتلاء به فلج اطفال در کشورمان به صفر رسیده و سرخک و سرخجه به طور وسیع کاهش یافته، علت را باید در به صفر رسیدن گردش این ویروس‌ها در کشور ناشی از واکسیناسیون گسترده توسط وزارت بهداشت جست‌وجو کرد.

وی تصریح کرد: شرکت‌های واکسن‌سازی، امروزه در مورد بیماری‌های که سیستم تنفسی را درگیر می‌کنند و راه ورود عامل بیماری از دستگاه تنفس است، نسل‌های جدید واکسن را به شیوه‌ای می‌سازند تا با واکسیناسیون از میزان گردش ویروس جلوگیری شده و سویه‌های جدید به وجود نیایند، در این شرایط اثرگذارترین نوع واکسن‌ها برای جلوگیری از گسترش و گردش ویروس، ساخت و استفاده از واکسن‌های استنشاقی است که علاوه بر ریه‌ها، با افزایش مقدار آنتی بادی، قابلیت ایمن‌سازی مجاری تنفسی فوقانی را هم در مقابل ورود ویروس دارند و به راحتی در داروخانه‌ها هم در دسترس بوده تا افراد خودشان هم بتوانند در خانه آن را مصرف کنند.

بنی‌هاشمی ادامه داد: واکسن‌های تزریقی گرچه ایمنی لازم را ایجاد می‌کنند اما افراد می‌توانند به عنوان ناقلان بی‌علامت باشند. شرایط بدتر آنکه به علت قوی شدن سیستم ایمنی، امکان ایجاد سویه‌های جدید محتمل است.

وی با اشاره به فناوری سخت‌تر و کارایی مناسب و عوارض کمتر واکسن‌های استنشاقی ادامه داد: واکسن رازی کووپارس نیز نوعی واکسن تزریقی- استنشاقی و دارای دو دز تزریقی و یک دز استنشاقی است و با دریافت هر دو دز تزریقی، ایمنی مورد نظر ایجاد خواهد شد، اما علت طراحی دز استنشاقی این واکسن این بود که هم به عنوان دوز بوستر مورد مصرف قرار گیرد و هم ایمنی مخاطی را فعال کند که عامل اصلی در پیشگیری از گردش ویروس است.

محقق واکسن رازی کووپارس ادامه داد: ادجوانت مصرفی این واکسن، به صورت روغن در آب به نام «رازی ادجوانت سیستم» طراحی شده و به صورت نانوایمولوسیون است. روغن‌های استفاده شده در این ادجوانت بیشتر از نوع گیاهی بوده و ایمنی سلولار و همورال را به خوبی ایجاد می‌کند.

وی افزود: پیش از اجرای کارآزمایی‌های انسانی، تحقیقاتی مفصل روی مجموعه‌ای از حیوانات کوچک و بزرگ از جمله میمون سبز آفریقایی که بیشترین شباهت را به انسان دارد، انجام و حدود هفت ماه، اثربخشی و ایمنی‌زایی این واکسن بر روی میمون‌ها کار شد. در نهایت اثربخشی و ایمنی‌زایی بالای واکسن تأیید و مدارک و مستندات به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال شد.

بنی‌هاشمی با اشاره به پیشینه دیرینه مؤسسه رازی در واکسن سازی تصریح کرد: این مجموعه از دیرباز و حدود ۱۰۰ سال پیش تا کنون به عنوان مؤسسه‌ای واکسن ساز شناخته شده است؛ بنابراین لازم بود ایمن‌ترین و کم عارضه‌ترین بستر را برای ساخت واکسن انتخاب می‌کردیم.

وی با بیان اینکه نتایج مطالعات هر سه فاز کارآزمایی بالینی واکسن رازی مثبت بود، ادامه داد: در فاز سوم نیز که واکسن کووپارس با واکسن سینوفارم مقایسه شد نتایج مطالعات نشان داد، اثربخشی واکسن رازی در مقایسه با سینوفارم سه برابر بوده و میزان آنتی‌بادی ایجاد شده در بزاق افرادی که واکسن رازی دریافت کردند هم به صورت معناداری بیشتر و شش برابر سینوفارم بوده است. این ویژگی سبب می‌شود واکسن رازی با دز استنشاقی، بتواند هم به عنوان دوز بوستر مصرف شود و هم ایمنی مخاطی بالاتری ایجاد کند. علاوه بر این، در بین این افراد کسی بستری نشد، حال آنکه در میان افرادی که واکسن سینوفارم دریافت کردند، ۱۲ مورد منجر به بستری گزارش شد.

محقق واکسن رازی کووپارس همچنین با بیان اینکه در مقالات و مجلات معتبر مانند لانست از واکسن رازی کووپارس یاد شده به انتشار نتایج مطالعات پیش بالینی این واکسن که چندین ماه در دست داوران بین‌المللی قرار داشت در مجله frontiers in immunology به عنوان یکی از ژورنال‌های معتبر ایمونولوژی جهان اشاره کرد و گفت: این مجله دارای رتبه Q۱ است و مقاله واکسن تزریقی-استنشاقی رازی کووپارس در این ژورنال با ضریب تأثیر ۷/۶ چاپ شد. این ژورنال که به صورت open access منتشر می‌شود در استناد به نتایج در حوزه ایمونولوژی رتبه اول در جهان را دارد.

وی افزود: پنج میلیون دوز واکسن رازی به صورتی تزریقی در کشور توزیع شده، اما با توجه به نتایج مثبت آزمایش‌های کلینیکال ترایال فازهای یک، دو و سه روی حدود ۴۰ هزار نفر، پیشنهاد می‌شود وزارت بهداشت، دست کم برای کادر بهداشت و درمان، دانش‌آموزان و دانشجویان از این نوع واکسن‌ها به عنوان دوز بوستر و دوز چهارم استفاده کنند.

بنی‌هاشمی اضافه کرد: تاکنون چندین جلسه با وزارت بهداشت درباره مصرف دز استنشاقی در کشور برگزار شده که امیدواریم با موافقت این وزارتخانه این نوع واکسن به صورت وسیع در کشور مصرف شود تا میزان پخش ویروس در بین جمعیت واکسینه شده به حداقل برسد.