به گزارش خبرنگار ایمنا، مهرداد زینلیان پیش‌ازظهر امروز چهارشنبه _ بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه _در نشست حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر بر مسئله جمعیت تاکید دارند اما در دهه‌های اخیر متوسط رشد سالانه جمعیت از حدود سال‌های ۷۰ که بالاتر از دو و نیم درصد بود به هفت دهم رسیده که نشان‌دهنده کاهش سریع نرخ رشد سالانه جمعیت است.
وی با اشاره به شاخص‌های جمعیت در استان، افزود: نرخ باروری کلی جمعیت از عدد هفت در سال ۱۳۴۵ به یک و هفت دهم رسیده است یعنی در گذشته هر مادری به طور متوسط هفت فرزند به دنیا می آورد و اکنون این عدد به یک و هفت دهم و در اصفهان یک و چهار دهم رسیده است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان آمار تولد خام در اصفهان را از میانگین کشور و بسیاری استان‌ها پایین‌تر دانست و گفت: درصد رشد فنی جمعیت سال ۹۹ در کشور هفت دهم و در اصفهان ۵۵ صدم درصد است، نرخ باروری کلی در کل کشور ۱.۷۱ و اصفهان ۱.۴۹ است که در این زمینه نیز اصفهان از آخر در رتبه هفتم قرار می‌گیرد.
در آستانه ورود به چاله جمعیت
وی با اشاره به سقوط نرخ باروری ملی در مقایسه با کشورهای جهان و آسیا از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۵، تاکید کرد: کشورهای دیگر از نظر رشد جمعیت به سرعت از ما پیشی گرفتند و هیچیک از این کشورها افت و سقوط آسانسوری کشور ما در دهه‌های اخیر را تجربه نکردند و این از یک سو تأثیر سیاست‌های سلامت را بر شاخص‌های جمعیتی نشان می‌دهد و اینکه اگر بخواهیم از این شرایط چاله جمعیتی که در آستانه ورود به آن هستیم خارج شویم نیاز به اصلاح سیاست‌های جمعیتی داریم.
زینلیان با مقایسه جوانان ایران با جهان، افزود: نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند که این عدد در دنیا هنوز کمتر است بنابراین می‌توان گفت از نظر درصد جوانی جمعیت در شرایط بهتری نسبت به دنیا قرار داریم اما اگر روند هرم جمعیتی، نرخ باروری و سالمندی جمعیت با همین شیوه ادامه یابد، به زودی جمعیت عمده کشور را سالمندان تشکیل می‌دهد.
وی با اشاره به پیش‌بینی سه سناریو برای این وضعیت، تصریح کرد: در سناریوی نخست رشد پایین جمعیت با روند یک درصد ادامه می‌یابد و جمعیت کشور در سال ۱۴۲۰ به ۸۶ میلیون نفر می‌رسد یعنی شش میلیون نفر به جمعیت در دو دهه آینده افزوده می‌شود و نزدیک به ۵۰ درصد جمعیت سالمند بالای ۶۵ سال خواهند بود بنابراین ادامه وضعیت موجود فاجعه است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان سناریوی دوم را رشد متوسط جمعیت دانست و افزود: در صورت رشد یک و نیم درصدی سالانه جمعیت، در سال ۱۴۲۰ با نزدیک به ۱۰۰ میلیون نفر جمعیت نزدیک به ۲۰ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود.
وی نرخ رشد سالانه جمعیت در سناریوی سوم را دو و نیم درصد برشمرد و گفت: در این سناریو جمعیت در دو دهه بعد ۱۱۶ میلیون نفر خواهد بود و تنها ۱۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند.
بیشترین درصد جمعیت دهه شصتی‌ها هستند
وی با اشاره به آغاز کاهش نرخ رشد جمعیت از دهه ۷۰، خاطرنشان کرد: بیشترین درصد جمعیت که دهه شصتی‌ها هستند به رأس هرم نزدیک می‌شوند و جمعیت بین ۳۰ تا ۴۰ سال را تشکیل می‌دهند این افراد هنوز در سن باروری هستند و اگر مداخلات جمعیتی را درباره آنها انجام ندهیم به زودی از سن باروری خارج می‌شوند و فرصت طلایی را برای جوانی جمعیت از دست می‌دهیم.
زینلیان گفت: پنجره جمعیت بازه زمانی است که در آن جمعیت بالای ۱۵ سال کمتر از ۳۰ درصد و جمعیت بالای ۶۵ سال کمتر از ۱۵ درصد است و جمعیت جوان در فاصله بین ۱۵ تا ۶۵ سال درصد قابل توجهی از جامعه را تشکیل می‌دهد اگر از این بازه خارج شویم، تا سال ۱۴۲۰ این پنجره بسته خواهد شد و امید برای مداخلات جمعیتی به صفر می‌رسد.
وی توجه به این شاخص‌ها را برای انجام مداخلات جمعیتی ضروری دانست و تاکید کرد: باید برای جمعیت دهه شصتی‌های ۳۰ تا ۴۰ سال برنامه داشته باشیم، برای کسانی که ازدواج نکرده‌اند، برنامه‌ریزی سریع برای ازدواج ضروری است و کسانی که در سن فرزندآوری هستند لازم است که تشویق به فرزندآوری شوند.
پیری ۱۰ ساله جمعیت در طول ۴۵ سال
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به فرصت پنج تا هفت ساله برای حفظ جوانی جمعیت، اظهار کرد: از دهه ۷۰ تاکنون بعد خانوار به شدت کاهش یافته و به حدود سه رسیده است که نشان دهنده وخامت شرایط است همچنین روند تغییرات جمعیتی نشان دهنده آن است که میانگین سنی افراد جامعه ظرف ۴۵ سال، ۱۰ سال افزایش یافته یا به عبارت بهتر جمعیت کشور در ۴۵ سال اخیر ۱۰ سال پیرتر شده است.
وی پیری جمعیت را همراه با بحران رشد نرخ بیماری‌های غیرواگیر، سرطان بیماری‌های قلبی عروقی، سکته، دیابت و مشکلات مزمن سلامتی دانست و گفت: از سوی دیگر با افزایش میانگین سنی جامعه، جمعیت در سن باروری که قرار است به شکوفایی و امنیت کشور کمک کنند را از دست می‌دهیم و بار زیادی نیز به نظام سلامت و اقتصاد کشور وارد می‌شود.
نرخ کنونی سالمندی را ۱۲ درصد است
زینلیان نرخ کنونی سالمندی را ۱۲ درصد برشمرد و افزود: این عدد در اصفهان ۱۰.۷ است و در کنار آن درصد جوانان و نوجوانان جمعیت استان از میانگین کشور پایین‌تر است، به عبارتی جمعیت اصفهان از کشور سالمندتر است.
وی اجرای سیاست‌های تحدید نسل و کنترل جمعیت، دخالت دولت و تصویب قوانین مشوق کاهش جمعیت، اخذ فتوا و نظر موافق برخی علمای مذهبی، افزایش میزان باسوادی زنان، توسعه شهرنشینی، افزایش سن ازدواج، توسعه اشتغال زنان، تغییر در کارکرد خانواده‌ها، گسترش نهادهای دولتی و غیردولتی در حوزه نهادهای اجتماعی که برخی کارکردهای خانواده را برعهده گرفتند و کاهش صله ارحام، ارتباطات اجتماعی و حمایت برای فرزندآوری را از عوامل کاهش سریع میزان باروری معرفی کرد و گفت: دو الگوی گذار جمعیتی در دهه اخیر وجود داشت که نخست انتقال از یک الگوی کنترل طبیعی به کنترل ارادی بود که تا اندازه‌ای سطح باروری را کاهش داد اما بالاتر از سطح جانشینی بود، گذار دوم جمعیتی که فاجعه سال‌های اخیر را ایجاد کرده و نرخ باروری را به زیر سطح جانشینی رسانده است، باعث چالش‌های جمعیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال گذشته، گفت: این قانون ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره دارد که ۴۳ ماده آن در حوزه وزارت بهداشت و ۱۹ ماده تکلیف معاونت بهداشت است، این قانون در آذرماه سال گذشته به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ و بلافاصله قرارگاه جمعیت در دانشگاه علوم پزشکی راه‌اندازی شد.
وی از تلاش برای فعال کردن کمیته‌های این قرارگاه خبر داد و افزود: برای اجرای مفاد این قانون باید همه دستگاه‌ها و ظرفیت‌های کشور پای کار بیایند و در همین راستا نیز قانون تسهیلاتی را در حوزه مسکن، خدمات اجتماعی، حمایت از گروه‌های مردمی، تسهیلات شغلی و آموزشی درنظر گرفته است.
زینلیان با اشاره به انجام مراحل تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت در استانداری اصفهان، تاکید کرد: هنوز قرارگاه استانی فعال نشده است اما درباره ظرفیت‌های شبکه سلامت، اشکالاتی وجود دارد که امیدواریم با آئین‌نامه‌های کاملی که تدوین خواهند شد، این مشکلات در مرحله اجرا برطرف شوند تا از ظرفیت‌های قانون جوانی جمعیت استفاده کنیم.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به ظرفیت گسترده شبکه سلامت برای مشارکت در اجرای قانون جوانی جمعیت، افزود: در دورافتاده‌ترین روستاهای کشور نیز خانه بهداشت و بهورز وجود دارد و از امکان ارتباط چهره به چهره بهورزان و مراقبان سلامت به عنوان افراد امین و نجاتگر سلامت، می‌توان برای تشویق افراد به بارداری، فرزندآوری و تشویق به زایمان طبیعی استفاده کرد.
باورهای نادرست در ممنوعیت بارداری
وی برخی باورهای نهادینه شده بین همکاران نظام سلامت و مردم را نادرست دانست و گفت: یکی از این باورها پرخطر بودن بارداری در سن بالای ۳۵ سال است درحالی که در بسیاری کشورهای پیشرفته و متون معتبر علمی این موضوع وجود ندارد و بارداری در این سن به نام بارداری نیاز به مراقبت ویژه درنظر گرفته می‌شود و حتی در بسیاری کشورها زنان بالای پنجاه سال تشویق به بارداری می‌شوند.
زینلیان دومین باور نادرست را فاصله سنی سه تا پنج سال بین دو فرزند دانست و افزود: این موضوع براساس متون علمی در زایمان طبیعی شش ماه و سزارین ۱۸ ماه است همچنین بر اساس منابع تربیتی، فاصله بیش از سه سال می‌تواند باعث ایجاد آسیب روحی، روانی در فرزندان شود.
وی با اشاره به مزایای بیولوژیک فرزندآوری، تاکید کرد: بارداری و شیردهی باعث جلوگیری از سرطان‌هایی مانند سرطان سینه خواهد شد همچنین حاملگی باعث جوان‌سازی سلول‌های مادر می‌شود زیرا در حاملگی خون جنین با مادر مخلوط می‌شود و سلول‌های جوان جنین، این قابلیت را به بدن مادر منتقل می‌کنند بنابراین مادرانی که بارداری بیشتر را تجربه می‌کنند، ارگان‌های سالم‌تری دارند.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان موضوع جمعیت را محدود به یک هفته مشخص ندانست و گفت: جمعیت نخستین اولویت نظام سلامت کشور است و باید همه سیاست‌های نظام سلامت به سمت آن هدایت شود.
نظر شما