به گزارش خبرنگار ایمنا، بررسی‌ها در خصوص ایمنی بازار اصفهان که عمری بیش از چهار قرن دارد، نشان داده است که برای تحقق این مهم، چند دستگاه حاکمیتی از جمله میراث فرهنگی، اداره کل اوقاف و امور خیریه و شهرداری و راه و شهرسازی نقش دارند و تنها در صورت تعامل و هماهنگی این دستگاه‌ها ایمنی بازار برقرار می‌شود، اما همچنان به‌علت نبود هماهنگی بین‌دستگاهی شاهد شرایط ناایمن بازار اصفهان هستیم.
بررسی ایمنی تک‌تک مغازه‌های بازار، لزوم انتقال واحدهای طلاسازی به دلیل مخاطرات کار با کپسول گازی و اسید به محلی مناسب، رفع سد معبر کسبه و کاستی‌های امدادرسانی در صورت وقوع حریق و ساماندهی کابل‌های تارعنکبوتی سقف بازار از موضوعات مهمی است که بنا بر تاکید مسئولان به ایمن شدن بازار اصفهان کمک می‌کند.
هفته گذشته، وقوع حادثه آتش‌سوزی در یک انبار نسبتاً بزرگ بلور و چینی در نزدیکی بازار میدان امام (ره) بار دیگر هشدار جدی برای ناایمنی بازار بزرگ اصفهان به تمام دستگاه‌های متولی بود، هر چند نیروها و امکانات آتش‌نشانی از دو ایستگاه ۹ و ۱۷ به محل حادثه اعزام شدند، به‌دلیل وسعت زیاد آتش این انبار به‌طور کامل از بین رفت.
اگرچه انتظار می‌رود ایمنی بازار، این اثر تاریخی گران‌بهای نصف جهان با محوریت میراث فرهنگی و در کوتاه‌مدت صورت گیرد، اما بافت تاریخی آن ایمن‌سازی را با حساسیت‌های زیادی مواجه کرده است.
علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان در پی حادثه‌ای که به‌تازگی در بازار اصفهان اتفاق افتاد، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت سیم‌کشی برق و مشکلات زیرساختی بازار، اظهار کرده بود: «این نگرانی همواره نسبت به بازار اصفهان وجود دارد که به دلیل وضعیت سیم‌کشی برق و مشکلات زیرساختی آن، ممکن است فاجعه غیرقابل جبرانی را در شهر شاهد باشیم؛ کسبه بازار باید مشکلات فنی، برق و تأسیسات محل فعالیت و انبار کسب‌وکار خود را برطرف کنند و در مغازه و انبارهای خود کپسول اطفای حریق داشته باشند. بازاریان باید استانداردهای کسب‌وکار را رعایت کنند، معبر بازار را باز بگذارند و از قرار دادن ویترین مغازه‌ها در مسیر تردد خودداری کنند زیرا در صورت وقوع حادثه امکان تردد خودروهای امدادی و آتش‌نشان وجود ندارد.»
کسبه، مسئولان را مقصر ناایمنی بازار می‌دانند
حسین‌آقابزرگی در بازار بزرگ میدان امام (ره) مغازه فروش پوشاک دارد، بازاریان را با هر گونه اجرای طرح برای ایمنی بازار موافق و همراه می‌داند و تعلل در این اقدام را به گردن میراث فرهنگی و اداره برق می‌اندازد و می‌گوید: ۵۰ سال پیش شاهد حضور و تردد مأموران در طاق بازار و خود میدان و در فواصل نزدیک به هم نیز شاهد ایست و بازرسی در طول بازار بودیم، اما امروزه هیچکدام از این موارد را شاهد نیستیم و فقط هر گاه حادثه‌ای اتفاق می‌افتد مسئولان دستگاه‌های مختلف رخ می‌نمایند.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی اجازه تغییر ساختار به‌جهت ایمن‌سازی را نمی‌دهد، می‌افزاید: تمام معابر منتهی به بازار اصفهان باریک است و شهرداری راهی را برای ورود خودروهای امدادی از جمله آتش‌نشانی به داخل بازار باز نکرده است.
آقابزرگی با تاکید بر اینکه کسبه بازار تا حد توان مغازه‌های خود را با قرار دادن کپسول‌های آتش‌نشانی و برق‌کشی‌های مناسب ایمن کردند، تصریح می‌کند: در سطح بازار با وجود این که بارها اداره برق پول دریافت کرده و وعده‌هایی برای اصلاح شبکه برق بازار داده است، اما تاکنون اقدامی را در این باره شاهد نبوده‌ایم.
وی با انتقاد از مسئولان در کم‌توجهی به وضعیت ایمنی بازار اصفهان، ادامه می‌دهد: همواره گفته شده است «کاشت، داشت و برداشت»، اما ما فقط شاهد کاشت و برداشت بودیم و در مسیر داشت بازار اقدامی دیده نشده است.
اکبر آدم‌زاد، چرم‌فروشی که بیش از ۶۰ سال است در چند قدمی میدان امام (ره) در یک مغازه بسیار قدیمی و با برق‌کشی غیرایمن، مشغول به کار است، می‌گوید: برای ایمنی مغازه‌ها هیچ اقدامی صورت نگرفته است و شهرداری با گذاشتن میله‌ها در مسیر ورودی به بازار، مانع اصلی ورود خودروهای آتش‌نشانی به بازار است؛ مغازه‌داران که نمی‌توانند مغازه‌های خود را خراب کنند و مسیر را برای ورود آتش‌نشانی باز کنند، بنابراین شهرداری باید با جریمه کردن بازاریانی که سد معبر کردند، راه را باز کند.
اصغر افخم که یکی از تجار قدیمی بازار اصفهان است، وضعیت آن را ایمن می‌داند و اظهار می‌کند: تاکنون حوادث متعددی را در سطح بازار شاهد بودیم و بازاریان همه‌گونه همکاری با متولیان امر صورت داده‌اند و در حال حاضر کار ایمن‌سازی بازار را آغاز کرده‌اند.
وی با اشاره به ناایمن بودن سرای توتی (حاج‌میرزا) با قدمت ۳۰۰ ساله، تاکید می‌کند: با وجودی که این سرا در فاصله ۱۰ متری میدان امام (ره) قرار دارد و جزو آثار تاریخی اصفهان محسوب می‌شود، اما تاکنون اقدامی برای ایمن‌سازی آن انجام نشده است و هر بار که خواستند برای این امر اقدام کنند، عده‌ای از منفعت‌طلبان مانع از انجام این کار شدند و با پرداخت رشوه ادامه روند را به بن‌بست رساندند.
افخم کابل‌های برق «سرای توتی» را ناایمن می‌داند و تاکید می‌کند: نبود هماهنگی بین دستگاهی باعث شده است که هر بار برای یک موضوع از بازاریان انتظار همکاری و همراهی داشته باشند و البته هر بار در ارتباط با موضوعی اقدام کنند، یک‌روز برای برق، روز دیگر برای فاضلاب، تلفن یا سنگفرش مراجعه می‌کنند که باید در یک اقدام مشترک تمام موارد سنجیده و عملیاتی شود.
حسن محمدپور که از قدیمی‌های بازار در حوزه صنایع دستی است، با بیان اینکه بارها برای اصلاح شبکه برق بازار که سه فاز است و اگر دچار حادثه شود قطعاً جبران‌پذیر نخواهد بود به اداره برق مراجعه کردیم، اما با بی‌توجهی مسئولان مربوطه مواجه شدیم، در واقع برای هر گونه ایمن‌سازی با مانع جدی از جمله میراث فرهنگی مواجه هستیم زیرا بافت بازار تاریخی است و شهرداری اختیار کامل برای اقدام ندارد.
وی تصریح می‌کند: پرونده عظیمی از وضعیت نابسامان بازار به دستگاه‌ها مختلف و حتی تهران ارسال کردیم، اما هنوز اقدام عاجلی در این زمینه مشاهده نشده است.
علیرضا شفیع، یکی دیگر از بازاریان نیز معتقد است: شهرداری باید در ابتدا ساختمان‌های ناایمن را شناسایی کند و اقدامات کارشناسی انجام دهد و درصدی را از کسبه بازار دریافت کند و مابقی را خود برای ایمن‌سازی بازار تقبل کند.
بازارِ پرخطر
ابراهیم مطلبی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان که بازار میدان امام (ره) را از نظر ایمنی پرخطر می‌داند، می‌گوید: بازار اصفهان به‌جهت بافت فرسوده و قدیمی که دارد، همچنین نبود دسترسی‌ها، موانع موجود در بازار، سد معبرها، تغییر کاربری‌ها و انبارهای مخفی باعث شده است که بازار به پرخطرترین مکان تبدیل شود.
وی نبود ایمنی در بازار بزرگ اصفهان را در حدی دانست که اگر حادثه‌ای همچون تبریز و پلاسکو رخ دهد با شرایط بسیار سختی مواجه خواهیم شد، کما اینکه هریک از پنج فقره آتش‌سوزی به وقوع پیوسته در شش ماهه اخیر ممکن بود به فاجعه تبدیل شود.
وی تصریح می‌کند: در صدد اجرای طرح ساماندهی بازار همچون تبریز و کشیدن خطوط تردد با عرض سه متر در میانه بازار اصفهان بودیم تا ۷۰ سانتی‌متر نیز برای چیدمان کالای مغازه‌ها قرار دهیم، اما بازاریان همچون گذشته همکاری نداشتند، همچنین نبود ساماندهی ترافیکی بازار و وجود سد معبرهای فراوان مانع از امدادرسانی مناسب آتش‌نشانان می‌شود.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با اشاره به ایمن‌سازی سقف، کف و دیواره‌های بازار در چند سال اخیر توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری، می‌افزاید: با اجرای پروژه «میدان تا میدان» در حال حاضر کف بازار سنگفرش شده است و دیگر مشکلی در تردد وجود ندارد و ایمن‌سازی سقف بازار نیز آغاز شده و بخش‌هایی از آن انجام شده است، زیرا مصالح دیواره‌های بازار در بعضی نقاط در حال ریزش است.
وی وجود مشاغلی همچون طلاسازی و صنایع‌دستی که در شمار کارهای گرم و پرخطر است و با بافت بازار مغایرت دارد را بسیار خطرناک می‌داند و تاکید می‌کند: وجود مشاغل کارگاهی در مجاورت فروشگاه‌هایی با بار حریق زیاد همانند فروشگاه‌های پوشاک از مخاطرات عمده بازار به شمار می‌رود، لذا بسیاری از کارگاه‌ها باید به خارج از بافت بازار منتقل شوند.
آتشپاد دوم مطلبی ادامه می‌دهد: خاموش‌کننده‌های بازار بعضاً مدت‌ها بدون شارژ مانده است و نه میراث‌فرهنگی و نه کسبه بازار مسئولیت آن را تقبل نمی‌کند.
وی با بیان اینکه تعداد محدودی از سراها در دل میدان امام (ره) هیئت مدیره دارند و مابقی سراها رها شده است، می‌گوید: به‌عنوان مثال با وقوع حادثه برای سرای حاج کریم بین هفت تا هشت خاموش کننده آورده شد، اما هیچکدام شارژ نداشت و تنها با درایت آتش‌نشانان از پیشروی آتش پیشگیری شد.
مطلبی خواستار اجرای «سیستم خشک و تر» در بازار شد و تاکید می‌کند: با ایجاد رایزرهای خشک و تر و تعبیه «جعبههایF» در بازار، اطفای حریق توسط بازاریان امکان‌پذیر می‌شود.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان از خرید چند دستگاه خودروی سبک آتش‌نشانی برای تردد در بازار اصفهان و خرید موتورهای چهارچرخ در آینده نزدیک و جانمایی شیرهای هیدرانت آتش‌نشانی خبر می‌دهد و می‌گوید: شبکه برق فرسوده و در هم تنیده بازار بزرگ یکی دیگر از چالش‌های پیش‌رو و حادثه‌آفرین است که مقرر شد اداره برق به وضعیت آن رسیدگی کند.
وی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد برای ایمن‌سازی بازار با حضور دستگاه‌های مختلف و مدیریت بحران استانداری، اظهار می‌کند: زمانی که برای اجرا و عملیاتی کردن ایمن‌سازی بازار قدم برمی‌داریم هیچ‌یک از صنوف با دستگاه‌ها همکاری نمی‌کنند و تنها توانستیم در قسمت‌هایی از بازار از تردد موتورسیلکت‌ها جلوگیری کنیم، این در حالی است که برای ایمن‌سازی بازار اصناف می‌تواند نقش مهمی ایفا کند و استعلام ایمنی از سازمان آتش‌نشانی دریافت کند به تبع خود ایمنی را به همراه آورد.
مطلبی با بیان اینکه بازار میدان امام (ره) آبروی اصفهان و محل تردد گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است که ایمن‌سازی آن به جهت استقرار آثار تاریخی در این محور از الزامات و ضروریات است، ادامه می‌دهد: شهرداری اصفهان در تلاش است سه مکان مناسب در سطح بازار اصفهان را تملک کند تا این مکان‌ها به تجهیزات اولیه اطفای حریق مجهز شود و تا زمانی که بازار باز است نیروی آتش‌نشان در این مکان‌ها مستقر شوند و در صورت لزوم و تا رسیدن اکیپ‌های کمکی اقدامات لازم را به سرانجام رساند.
قفل ایمنی بازار بزرگ با همکاری کسبه و سایر نهادها باز می‌شود
روح‌الله‌ابوطالبی، مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان یکی از موانع اجرایی نشدن طرح ایمن‌سازی بازار بزرگ اصفهان را همکاری نکردن کسبه بازار در میدان امام (ره) می‌داند و می‌گوید: در صورت حمایت جدی کسبه بازار بزرگ و حمایت سایر نهادها از شهرداری ظرف مدت کوتاهی می‌توان به کمک بازاریان سد معابر ایجاد شده را پاکسازی کرد.
وی با بیان اینکه چندین سال است رفع سد معابر در بازار بزرگ اصفهان چندین مرتبه به دلایلی به تعویق افتاده است، می‌افزاید: هرگاه شهرداری آماده اجرای طرح پاکسازی بازار شد، بنا بر ملاحظاتی مجبور به اجرا نکردن طرح شدیم و موفق به پاکسازی و اجرای طرح نشدیم.
مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: بارها از روش‌های متعددی برای رفع سد معبر بازار بهره بردیم از جمله همراهی انجمن اسلامی بازار، استانداری و دستگاه قضائی، اما واقعیت این است که بعضی از کسبه بازار به دلیل همکاری نکردن با مأموران شهرداری، مانع اجرای موفق طرح شدند.
وی افزود: شهرداری بر اجرای این طرح تصمیم قاطع دارد اما تا زمانی که کسبه همکاری لازم در خصوص رعایت حقوق شهروندی را نداشته باشند و دستگاه‌های متولی به وظایف ذاتی خود عمل نکنند، امکان اجرای طرح و رسیدن به نقطه هدف مطلوب و پیشگیری از بروز خسارات ناشی از ایمن نبودن بازار و ایجاد محیطی امن برای کسبه و مردم میسر نخواهد شد و مسئولیت خسارات و عواقب آن بر عهده کسانی خواهد بود که مانع اجرای طرح می‌شوند.
ابوطالبی با اشاره به اهمیت حفظ و حراست از بناهای میراثی بازارهای متصل به میدان امام (ره)، ایمن‌سازی آن را ضروری می‌داند و تصریح می‌کند: بعضی موانع موجود از جمله اشغال و تبدیل بخشی از مسیر و عبور داخل بازار به محل کسب و پیشه از سوی برخی از واحدهای صنفی، مصداق نقض تبصره یک بند ۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها است، لذا از تشکلات صنفی و دستگاه‌های ذی‌ربط درخواست می‌کنیم برای دست‌یابی به ارتقای فضیلت جامعه شهری و تأمین سعادت و داشتن شهری ایمن، همراهی لازم را در اجرای طرح نظم‌بخشی و ساماندهی بازار داشته باشند.
وی تاکید می‌کند: مسئول تبعات ناشی از تحقق نیافتن ایمنی بازار بزرگ اصفهان و خسارات احتمالی در زمان بروز حوادث متوجه ترک فعل دستگاه‌های ذی‌ربط است و مزید بر آن متخلفان از قوانین و مقررات و سرپیچی‌کنندگان از تذکرات هستند.
نظر شما