به گزارش خبرنگار ایمنا، براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا در جهان وجود دارد که بیش از یک‌میلیون نفر در اثر ابتلاء به آن جان خود را از دست می‌دهند. از مهم‌ترین قربانیان مالاریا کودکان زیر پنج سال هستند؛ به‌طوری که هر دو دقیقه یک کودک جان خود را از دست می‌دهد.
برخی کارشناسان بهداشت بر این باورند که تعداد مرگ‌ومیر ناشی از بیماری مالاریای شدید به‌طورعمده از نوع فالسیپارم بوده و بیشترین موارد بیماری مالاریا در ایران مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و قسمت گرمسیری کرمان است.
به گفته آنان، در ایران ۱۹ گونه پشه آنوفل شناخته‌شده که هفت گونه آن ناقل بیماری بوده و رایج‌ترین روش انتقال بیماری از طریق گزش پشه آنوفل ماده آلوده به انگل است.
مالاریا (Malaria) یک بیماری بالقوه جدی و خطرناکی است که توسط انگل‌های پلاسمودیوم ( Plasmodium parasites ایجاد می‌شود. پلاسمودیا با گزش پشه آنوفل (Anopheles که حامل انگل‌های پلاسمودیوم است به انسان منتقل می‌شود.
انگل‌های پلاسمودیوم وقتی وارد جریان خون انسان می‌شوند، به داخل کبد می‌روند و به‌سرعت تولیدمثل می‌کنند. در برخی از اشکال بیماری مالاریا، برخی از انگل‌ها به داخل جریان خون راه می‌یابند و سلول‌های قرمز خون را که اکسیژن حیاتی را به بافت‌های بدن می‌رسانند، از بین می‌برند، این مسئله می‌تواند منجر به کم‌خونی (کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون) در فرد بیمار شود.
انگل‌هایی که در کبد می‌مانند، تولیدمثل خود را ادامه داده و به‌صورت دوره‌ای انگل بیشتری را به جریان خون می‌فرستند و این عمل منجر به حملات مکرر علائم شبه‌آنفولانزا در هر بار انتشار انگل‌های جدید در خون می‌شود و در صورت عدم‌تشخیص و درمان به‌موقع، این بیماری می‌تواند سال‌ها تکرار شود و سرانجام، سیستم ایمنی بدن ممکن است در برابر این حملات خسته شود و نتواند به‌خوبی این حملات را دفع کند.
شیوع مالاریا در دنیا
مالاریا بیشتر در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است. حدود نیمی از جمعیت جهان در مناطقی که در معرض خطر ابتلاء به بیماری مالاریا هستند زندگی می‌کنند. این بیماری در ایالات‌متحده بسیار نادر است، اگرچه پشه آنوفل (Anopheles در قسمت غربی و جنوب شرقی کشور آمریکا یافت می‌شود. بیشتر موارد ابتلاء به این بیماری در ایالات‌متحده در افرادی رخ می‌دهد که به خارج از کشور و به مناطق پرخطر سفرکرده‌اند.
مالاریا یک بیماری بسیار جدی است که می‌تواند منجر به ایجاد عوارضی مانند کم‌خونی و مالاریای فالسیپاروم ( falciparum malaria شود که تهدیدکننده برای زندگی خواهد بود. این بیماری با مصرف دارو قابل‌پیشگیری است، بنابراین مهم است که قبل از سفر به یک منطقه نیمه گرمسیری یا گرمسیری جهان که این بیماری در آن شایع است، به دنبال مراقبت‌های پزشکی برای خود باشید.
علائم بیماری مالاریا
علائم و نشانه‌های این بیماری، نتیجه تولیدمثل انگل‌های پلاسمودیوم در کبد و انتشار آن‌ها در جریان خون است. در جریان خون، انگل‌ها گلبول‌های قرمز خون را از بین می‌برند و برخی از انگل‌ها در کبد می‌مانند و به تکثیر ادامه می‌دهند و به‌طور دوره‌ای انگلی بیشتری را به جریان خون می‌فرستند.
در بیشتر اشکال این بیماری، این فرآیند منجر به تکرار علائم می‌شود زیرا انگل به‌طور دوره‌ای در جریان خون آزاد می‌شود و علائم این بیماری برای اولین بار در حدود هشت‌تا ۳۰ روز پس از گزش پشه آلوده ظاهر می‌شود. حملات یا حملات مکرر هر دو تا سه روز یک‌بار اتفاق می‌افتد و علائمی مشابه بیماری آنفولانزا ایجاد می‌کند و به‌طورمعمول شامل علائمی چون تب و لرز، هذیان، خستگی، سردرد، حالت تهوع، تعریق است
علائم جدی مالاریا چیست؟
علائم جدی این بیماری که ممکن است نشان‌دهنده وضعیت تهدیدکننده برای زندگی باشد:
در برخی موارد، این بیماری می‌تواند به یک عارضه تهدیدکننده برای زندگی به نام مالاریای فالسیپاروم تبدیل شود که در آن مقدار زیادی انگل پلاسمودیوم به‌طور هم‌زمان در جریان خون آزاد می‌شود. اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید، هریک از علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی برای خود یا دیگران باشید:
تغییر در سطح هوشیاری، مانند از دست دادن تکلم یا عدم پاسخگویی
تغییر در وضعیت ذهنی یا تغییر رفتار ناگهانی، مانند گیجی، هذیان، بی‌حالی و توهم
تنفس به‌صورت شدید و ناراحتی تنفسی، مانند تنفس سخت، خس‌خس در سینه یا تنفس نکردن و خفه شدن
عوامل ایجاد بیماری مالاریا
این بیماری توسط انگل ریز و میکروسکوپی ایجاد می‌شود که متعلق به خانواده پلاسمودیوم است. P. vivax و P. falciparum دو گونه رایج هستند که باعث ایجاد بیماری مالاریا می‌شوند. انگل‌های پلاسمودیوم با گزش پشه آنوفل که به این انگل آلوده‌شده‌اند، به انسان منتقل می‌شوند.
مالاریا یک بیماری مسری نیست که مستقیماً از فردی به فرد دیگر منتقل شود. بااین‌حال، مادر آلوده می‌تواند انگل بیماری مالاریا را قبل یا حین زایمان به کودک خود منتقل کند و علاوه بر این، این بیماری از طریق فرآورده‌های خونی (مانند انتقال خون قابل‌انتقال است، اگرچه این‌یک اتفاق بسیار نادر خواهد بود.
ریسک فاکتورهای ابتلاء به بیماری مالاریا
ریسک فاکتورها برای ابتلاء به این بیماری شامل زندگی یا مسافرت به مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیری جهان است که در آنجا این بیماری شیوع بسیار زیادی دارد، این مناطق عبارت‌اند شامل: آفریقا، جزایر کارائیب، آمریکای مرکزی و جنوبی، چین، هند، خاورمیانه، اقیانوس آرام جنوبی و مرکزی، جنوب شرقی آسیا است.
چگونه می‌توان خطر ابتلاء به بیماری مالاریا را کاهش داد؟
اقدام بسیار مهمی که خطر ابتلاء به این بیماری را کاهش می‌دهد، کنترل جمعیت پشه‌ها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در جهان است که در آنجا این بیماری بسیار شیوع دارد. همچنین ممکن است بتوانید خطر قرار گرفتن در معرض گزش پشه آنوفل را با استفاده از موارد زیر کاهش دهید:
تخلیه مناطق و اشیایی که می‌توانند آب راکد را در خود نگه‌داشته و به یک محل تولید پشه‌ها تبدیل شوند، مانند لاستیک‌های قدیمی، گودال‌ها و ظرف‌های حمام پرندگان
مصرف داروهای ضد بیماری مالاریا همان‌طور که برای پیشگیری از بیماری توصیه می‌شود
استفاده از دفع‌کننده حشرات حاوی مواد شیمیایی DEET، پیکاریدین ( picaridin یا روغن اکالیپتوس لیمو ( oil of lemon eucalyptus
پوشیدن لباس محافظ که کل بدن را بپوشاند
بیماری مالاریا چگونه درمان می‌شود؟
این بیماری با مصرف داروهای ضد مالاریا درمان می‌شود و برای بهبود کامل این بیماری اغلب به ترکیبی از داروهای ضد مالاریا نیاز خواهد بود. داروهای ضد بیماری مالاریا شامل موارد زیر است:
آرتمر-لومفانترین ( Artemether-lumefantrine
Atovaquone-proguanil
کلروکین ( Chloroquine
مفلوکوئین ( Mefloquine
کینیدین ( Quinidine
کینین ( Quinine
برای درمان موارد شدید این بیماری و عوارض تهدیدکننده برای زندگی مانند کم‌خونی شدید و مالاریای فالسیپاروم نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تجویز وریدی داروها خواهد بود.
عوارض احتمالی بیماری مالاریا
در بعضی موارد، این بیماری می‌تواند به یک عارضه تهدیدکننده برای زندگی منجر شود. در مالاریا فالسیپاروم، تمام انگل‌هایی که در کبد تولیدمثل کرده‌اند هم‌زمان در جریان خون آزاد می‌شوند، که منجر به حملات شدید مالاریا در فرد مبتلا می‌شود. علائم و عوارض احتمالی این بیماری عبارت‌اند از: عوارض جانبی درمان داروهای ضد مالاریا، رفتن به کما، گیجی، نارسایی کلیه، نارسایی کبدی و مشکلات تنفسی است.
کم‌خونی شدید (کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون)، در حالی رخ می‌دهد که تعداد زیادی انگل، سلول‌های قرمز خون را از بین می‌برد. بقایای گلبول‌های قرمز تخریب‌شده به هم می‌پیوندند و رگ‌های خونی را مسدود می‌کنند و این می‌تواند منجر به آسیب مغزی یا کلیوی شود.
نظر شما