رادیو؛ طنین ماندگارترین آواها و نواها

چهارم اردیبهشت سال ۱۳۱۹ خورشیدی، نخستین فرستنده رادیویی ایران در استودیوی کوچکی که اکنون در محل بی‌سیم به یادگار باقی است، افتتاح شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، امروز چهارم اردیبهشت، روز راه‌اندازی رادیو است. در این روز برای اولین بار، اداره رادیو تأسیس و از فرستنده رادیو تهران، گزارش فعالیت‌های داخلی کشور پخش شد.

برنامه‌های رادیو به صورت زنده پخش می‌شد و علاوه بر برنامه‌های فارسی، شامل اخبار به زبان‌های فرانسه، انگلیسی، آلمانی، عربی، ترکی و روسی بود. موسیقی نیز بخش زیادی از پخش این برنامه‌ها و میان برنامه‌های رادیویی را در بر می‌گرفت.

همراه با پیشرفت و گسترش رادیو در پایتخت، در استان‌ها و مراکز آنها نیز زمینه ایجاد تأسیسات رادیویی فراهم شد. سال ۱۳۲۶ اولین فرستنده رادیویی شهرستان‌ها در تبریز گسترش یافت و به تدریج فرستنده‌های دیگری در اصفهان، ارومیه، اهواز، شیراز، کرمانشاه، مشهد، کرمان، سنندج، زاهدان، رشت و گرگان ایجاد شد.

در زمان تأسیس رادیو، برق تهران شبانه‌روزی نبود، از این نظر برنامه‌های رادیو هم محدود به ساعت‌های معینی می‌شد. به این ترتیب رادیو ایران که در اردیبهشت ۱۳۱۹ افتتاح شده بود در روز فقط دو برنامه داشت.

رادیو در ایران فراز و نشیب‌های فراوان و حوادث تلخ و شیرین بسیاری را پشت سر گذاشته است. طی سال‌هایی که لوازم فرهنگ مکتوب همچون کتاب و روزنامه، هنوز از گستردگی کافی در میان مردم برخوردار نبود، رادیو به عنوان یک رسانه فراگیر و اثرگذار از یک‌سو منبع دریافت اطلاعات و اخبار مربوط به رویدادهای داخلی و خارجی و از سوی دیگر وسیله‌ای برای پر کردن اوقات فراغت قشرهای گوناگون جامعه بود.

سال ۱۳۵۰ قانون تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به تصویب رسید و اداره رادیو از وزارت اطلاعات جدا شد و عملاً رادیو و تلویزیون در یکدیگر ادغام شدند و توسعه ساختمان‌ها و تجهیزات مراکز تولید و پخش و ایستگاه‌های رادیو و تلویزیونی ادامه یافت.

در ویدئوی «سخنرانی پادشاه» که به وقایع دهه بیست میلادی در انگلستان می‌پردازد؛ دیالوگی از پادشاه بریتانیا وجود دارد. این دیالوگ می‌تواند بازتاب‌دهنده جایگاهی باشد که قرار بود رادیو کسب کند. پادشاه پیش از سخنرانی برای مردم کشورش، مستاصل به میکروفن نگاه می‌کند و می‌گوید: «حالا باید با این وسیله بر مردم سلطنت کرد.» رادیو که آمد، قرن بیستم وارد عصر گام‌های بلند شده بود.

با آغاز جنگ جهانی دوم در نهم شهریورماه سال ۱۳۱۸، مردم بسیاری از کشورهای دنیا می‌توانستند اخبار جنگ را بشنوند. مانند مردم ایران که در میدان توپخانه می‌ایستادند و به صدای رادیو تهران، که از بلندگوهای بزرگ میدان پخش می‌شد گوش می‌دادند.

رادیو در آلمان نازی یکه‌تاز میدان نبرد آلمان‌ها در پیروزی‌ها و تحریک احساسات ملی و مردمی بود. گوبلز، وزیر تبلیغات هیتلر هم با استفاده از رادیو و سخنرانی‌های آتشین، بر طبل جنگ می‌نواخت و قدرت نازی‌ها را به کشورش و جهان مخابره می‌کرد.

وقوع انقلاب ایران در بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷، باعث شد دوره تازه‌ای در حیات رادیو رقم بخورد. احمد کسیلا در آن هیاهوی روز بیست‌ودوم بهمن ۵۷ و در حالی که بسیاری از کارکنان رادیو و تلویزیون ملی ایران در اعتصاب بودند، به همان ساختمان رادیو در پل سیدخندان رفت و گفت: «این جا تهران است. صدای راستین ملت ایران. صدای انقلاب» و چند ساعت بعد در غروب همان روز که پیروزی انقلاب قطعی شد، جمشید عدیلی پشت میکروفن رفت و گفت: «این صدای انقلاب ایران است.» و پیروزی قطعی انقلاب و عصر تازه رادیو را اعلام کرد.

رادیویی که برای اولین بار ترانه «محمد (ص)» را که بعدها به نام «وحدت» مشهور شد، پخش کرد.

امروزه رادیو با پوشش فراگیر داخلی، خارجی، استانی، شهرستانی و حتی منطقه‌ای و مناسبتی، علاوه بر گستره وسیع پوشش امواج، از طریق سامانه «ایران صدا» در گوشی‌های تلفن همراه نیز قابل دسترسی است.

راه‌اندازی شبکه‌های متعدد رادیویی به‌ویژه در یک دهه اخیر توسعه بیشتری پیدا کرده و شبکه‌های رادیویی آوا، جوان، ایران، قرآن و پیام در صدر پرشنونده‌ترین‌های این رسانه هستند.

ایران صدا علاوه بر شبکه‌های استانی، سراسری و رادیونما، پایگاه‌های قرآن، کودک، دعا و نغمه‌های مذهبی، سخنرانی، رادیو کتاب و بخش موسیقی را در خود جای داده و آرشیو جامعی از برنامه‌های مختلف رادیویی را هم در خود گنجانده است.

طبق اعلام یکی از مدیران معاونت سیما، بعد از راه‌اندازی ایران صدا، تعداد مخاطبان رادیو به‌ویژه رادیو آوا و رادیوهای استانی دو برابر شده است.

بر این اساس، یک ویژگی شاخص رادیو امکان استفاده مؤثر از آن در خلال کار و فعالیت روزانه است و اینکه این استفاده مخاطب را از فعالیت اصلی خود باز نمی‌دارد. به عبارت دیگر، رادیو شرایط محیطی خاصی را برای شنیدن به شما تحمیل نمی‌کند و از شما نمی‌خواهد وقت خود را منحصراً به شنیدن آن اختصاص دهید.

رادیو رسانه‌ای تحول‌پذیر و خود ترمیم است و همواره سرعت بالایی در تطبیق خود با فضای ارتباطی جدیدی که رسانه‌های پس از آن رقم زده‌اند داشته است. تحولات سریع تولیدات رادیویی و آرایش مجدّد طیف مخاطبان آن پس از ظهور تلویزیون در جهان، و در مقطع کنونی (عصر اینترنت و شبکه‌های مجازی) گسترش راه‌های ارتباط و تعامل با مخاطب و سهیم کردن بیشتر مخاطب در محتوا با بهره‌گیری از فن‌آوری‌های روز گواه همین مطلب است.

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و شکل‌گیری رسانه‌های جدید، رادیو، با وجود شبکه‌های متعدد اجتماعی و فضای مجازی، همچنان در سبد رسانه‌ای مردم، به‌ویژه در ماه مبارک رمضان و لحظه سحر و افطار قرار دارد.

رادیو طنین ماندگارترین نواها و صداها است؛ از جمله «شنوندگان عزیز توجه فرمائید، شنوندگان عزیز توجه فرمائید، خونین شهر، شهر خون، آزاد شد.»

کد خبر 570438

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.