به گزارش خبرنگار ایمنا، برنامه‌های رادیویی گل‌ها همواره فرصتی برای حضور خواننده‌هایی کمتر شناخته شده و با استعداد بود. در طول سالیانی که این برنامه‌ها برقرار بود نه تنها گوش بسیاری از مخاطبان به موسیقی خوب عادت داده شده بود بلکه این فرصت فراهم شد تا صداهای خاص و سبک‌های مختلف آواز بیشتر مجال حضور داشته باشند.
محمودی خوانساری خواننده‌ای توانا، صاحب سبک و اخلاق مدار بود که افراد بسیاری با صدای گرم و نافذ او از رادیو زندگی کردند. او به سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در خوانسار دیده به جهان گشود، پدرش حجت الاسلام آقا سید جمال الدین محمودی است که از احترام ویژه ای در میان اهالی خوانسار برخوردار بود و از همان ابتدا محمود را در فضایی معنوی و علمی پروراند و فرزند خود را با اصول مقدماتی فقه و آثار ادبا و شاعران بزرگی همچون سعدی و حافظ آشنا کرد.
آنچه بعدها در صدا و اخلاق پسندیده محمود متبلور شده بود حاصل زندگی با چنین خانواده‌ای بود. خوانساری یکی از معدود خوانندگانی بود که هر کلمه‌ای را که می‌خواند با عمق وجود خود درک می‌کرد و در بیان آنها و لحن آوازی خود بسیار زبردست بود.
استعداد محمود در خوانندگی از همان ابتدا بر همگان شناخته شده بود، چرا که وی از همان کودکی برخلاف دیگر هم سن و سالان خود با شور و علاقه فراوان به آواز خوانندگانی همچون ادیب خوانساری، طاهر زاده و تاج اصفهانی گوش می‌سپرد. از اقبال خوش او، سال‌های ابتدایی زندگی اش برابر با رونق گرفتن صنعت رادیو و برنامه‌های مفید موسیقایی آن بود.
اولین معلم محمودی خوانساری عشق و علاقه خود وی بود. گوش حساس، دقت و ذوق درونی او باعث شده بود تا ساعت‌های بسیاری را صرف شنیدن آوازهایی از خوانندگان مختلف، خاصه خوانندگان مکتب موسیقی اصفهان می‌کند. شاید بی جهت نیست که وی در آواز بیش از هر چیز تحت تأثیر خوانندگان مکتب موسیقی اصفهان است.
پدر محمود در سال ۱۳۲۶ به ناگاه وی را ترک کرد و فقدان پدر ضربه‌ی سختی به روح سرکش و هنرمندانه او وارد ساخت. وی پس از فوت پدر به تهران آمد و در دبیرستان ادیب به ادامه تحصیل مشغول شد.
آشنایی با ابوالحسن صبا
در طول سال‌های جوانی که خوانساری مشغول به تحصیل و امرار معاش بود، هرگز آواز را از زندگی خود کنار نگذاشت. خوانساری نه تنها در این سال‌ها از تجربه‌های محدود، اما گران بهای خوانندگی بهره مند می‌شد بلکه مطالعات خود را در ادبیات و عرفان ایرانی ادامه می‌داد.
در سال ۱۳۳۵ ابوالحسن صبا در محفلی با صدای محمودی خوانساری آشنا شد و محمودی را از توانایی‌های ویژه او در آواز و جنس صدای خاص و زلالش آگاه کرد. به همین جهت صبا از وی دعوت نمود تا نسبت به تکمیل اندوخته‌های خود، ردیف‌های موسیقی ایران به صورت اختصاصی نزد وی آموزش ببیند.
آشنایی محمودی خوانساری با ابوالحسن صبا را شاید بتوان نقطه عطف زندگی وی به حساب آورد. در این سال‌ها صبا همواره به تشویق و تحسین خوانساری می‌پرداخت و وی را نسبت به ظرایف و پیچ و خم‌های موسیقی دستگاهی ایران آگاه می‌کرد.
صبا بواسطه دمخور شدن با محمودی خوانساری، او را شخصیتی مصمم، مستعد و مهم‌تر از همه درستکار و مهربان یافت به همین دلیل به ادامه دادن آواز و کسب دانش نزد اساتید توسط محمودی خوانساری بسیار مصر بود، اما متأسفانه ابوالحسن صبا هم همچون پدر وی خیلی زود وی را ترک کرد.
در این میان اما خوانساری که به قابلیت‌های خود پی برده بود و از نکته سنجی های صبا بهره مند شده بود بیش از پیش در این راه ثابت قدم ماند.
فعالیت در رادیو
خوانساری در سال ۱۳۳۷ از تهران به شیراز سفر کرد و در آنجا با رادیو شیراز به همکاری پرداخت. او در این سال‌ها علاوه بر فعالیت‌های هنر خود، سرپرستی بخش موسیقی اصیل رادیو شیراز را نیز به عهده داشت. در این سال‌ها محمود محمودی خوانساری در بین مردم هنر دوست شیراز به خوبی شناخته شده بود و از محبوبیت و مقبولیت ویژه ای نزد اساتید و مردم برخوردار شده بود.
در سال ۱۳۳۸ و در همان سال‌های پرکار خود در رادیو شیراز بود که به دعوت داوود پیرنیا، بنیانگذار برنامه گل‌های جاویدان، گل‌های رنگارنگ، یک شاخه گل، برگ سبز و گل‌های صحرایی، در استودیو گل‌ها شروع به فعالیت کرد و اولین کار هنری خود را در برنامه برگ سبز شماره ضبط نمود.
محمود خوانساری در این دوران پربار در کنار اساتیدی چون احمد عبادی، حبیب الله بدیعی،، حسن کسایی، پرویز یاحقی، جواد معروفی، رضا ورزنده، جلیل شهناز، منصور صارمی و فرهنگ شریف آثار ماندگاری را در موسیقی اصیل ایرانی خلق کرد و گنجینه‌ای از آوازهای دلنشین از خود به جای گذاشت.
عمده اشخاصی که با هنر محمودی خوانساری آشنا هستند، با ترانه‌های دل انگیز او همچون "مرغ شباهنگ" و "میخانه" آشنا هستند. بسیاری ممکن است این ترانه‌ها را به خوبی به یاد داشته باشند اما از خواننده آن اطلاعی نداشته باشند.
به هر روی عمده شهرت وی در دوران خود به همکاری اش با اسدالله ملک و دکتر منوچهر جهانبگلو تحت عنوان برنامه‌ای با نام "نوایی از موسیقی ایران" باز می‌گردد. حاصل این همکار ی ها ترانه‌های ماندگاری همچون "مرغ شباهنگ" در آواز افشاری, "میخانه" در آواز دشتی, "سکوت و مستی" در سه گاه است.
درباره سبک خوانندگی او باید گفت وی آوازه خوانی یکتا و سرشار از احساسات بود. اشعاری که توسط وی خوانده می‌شد به بهترین شکل ممکن اجرا می‌شد و به لحاظ خلاقیت در تلفیق شعر و موسیقی و نحوه‌ی ادای موسیقایی کلمات، در نوع خود بی نظیر بود. تحریرهای شفاف و به جای او در کنار اوج و فرودهای خاصش در آواز زینت بخش صدای نافذ و گرمش بود.
محمود محمودی خوانساری پس سال‌ها فعالیت‌های پیاپی و بدون چشم داشت، سرانجام در دوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۶ هجری شمسی دیده از جهان فروبست.
یادداشت از: ابوالفضل رستگاری، خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری ایمنا
نظر شما