به گزارش خبرنگار ایمنا، ژاپن یکی از کشورهای مطرح در حوزه‌های مختلف فناوری و تکنولوژی محسوب می‌شود و پشتکار و تلاش این کشور در توسعه صنایع خود در صنعت هوا و فضا قابل مشاهده است. ژاپن نسبت به کشورهای توسعه‌یافته، دیرتر وارد صنعت فضایی شد؛ به همین دلیل تلاش می‌کند با سرعت و پیشرفتی جهش‌وار و با استفاده از قدرت و فناوری تمام شرکت‌های خصوصی و دولتی خود، این صنعت را گسترش دهد. برای آشنایی بیشتر و بررسی صنعت فضایی ژاپن با «عمران مرادی» پژوهشگر علوم فضایی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
آژانس فضایی ژاپن چگونه شکل گرفت؟
در کشور ژاپن با آژانس فضایی کاوش‌های هوافضایی که به اختصار JAXA نامیده می‌شود، روبه‌رو هستیم که در اکتبر سال ۲۰۰۳ با ادغام سه مؤسسه فعال علوم فضایی و فضانوردی، آزمایشگاه هوافضایی ملی ژاپن و آژانس توسعه فضایی ملی ژاپن شکل گرفت. درواقع در اکتبر سال ۲۰۰۳ سه مؤسسه مذکور با یکدیگر ادغام و آژانس فضایی کاوش‌های هوافضا ژاپن را به عنوان متولی علوم فضایی این کشور ایجاد کردند.
سیاست‌های سازمان فضایی ژاپن چیست؟
در رابطه با سیاست‌های اصلی سازمان فضایی ژاپن، نخستین مسئله مهم رشد سریع صنعت فضایی است؛ زیرا امروزه کشورهایی که نسبت به سایر کشورهای پیشرو دیرتر وارد عرصه فضایی شده‌اند باید از استراتژی‌هایی استفاده کنند که رشدی جهش‌وار داشته باشد؛ در غیر این صورت به هیچ عنوان نمی‌توانند به کشورهای پیشرو دنیا برسند. بنابراین ساختار کشور ژاپن می‌تواند الگویی بسیار خوب برای ایران نیز محسوب شود زیرا استراتژی کلی آن‌ها، توسعه سریع است.
یکی دیگر از سیاست‌های صنعت فضایی ژاپن این است که این کشور تمایل دارد صنعت فضایی نیز مانند دیگر صنایع اخلاق‌گرا و مبتنی بر صلح، توسعه یابد؛ به همین دلیل تلاش دارد با تمام دنیا در تعامل باشد و در بسیاری از پروژه‌های فضایی دنیا مشارکت کند. این کشور در بسیاری از اکتشافات فضایی با ناسا و سازمان فضایی اروپا نیز ارتباط دارد.
بخش خصوصی در صنعت فضایی ژاپن چه جایگاهی دارد؟
نکته ویژه‌ای که در رابطه با ساختار فضایی ژاپن قابل توجه است، حضور و فعالیت بخش خصوصی در این صنعت است. ژاپن به طور جدی تلاش می‌کند که بخش خصوصی را وارد صنعت فضایی کند و در همین راستا حتی شرکت‌هایی مانند تویوتا پیرامون ساخت ماه‌نورد فعالیت می‌کند. کشور ژاپن شرکت‌های قدرتمند خود را وارد عرصه فضایی می‌کند که همین مسئله نیز می‌تواند الگویی برای صنایع فضایی ایران محسوب شود.
مشارکت ژاپن در پروژه‌های فضایی دیگر کشورها چگونه است؟
ژاپن در بسیاری از پروژه‌های مطرح دنیا مشارکت می‌کند و دلیل این تمایل برای مشارکت در پروژه‌ها این است که در انجام یک پروژه به صورت مشترک علاوه بر کمک به پیشرفت و تکمیل پروژه یادگیری و تجربه‌ای برای فرد، سازمان یا کشور کسب و باعث رشد می‌شود؛ بنابراین کشور ژاپن در همین راستا تلاش می‌کند با کشورهای مختلف همکاری کند. در برنامه فضایی آرتمیس ژاپن تلاش دارد فضانوردانی پرورش دهد و به ناسا در تکمیل این پروژه کمک کند. یکی دیگر از مشارکت‌های سازمان فضایی ژاپن با اروپا بود که طی یک پروژه در اکتبر ۲۰۲۱ تصاویری بسیار دقیق از سیاره عطارد به‌دست آورد.
فعالیت ژاپن در گردشگری فضایی چگونه است؟
یکی از سیاست‌های صنعت فضایی ژاپن گردشگری فضایی است؛ این کشور به نوعی در این زمینه فعال است که می‌توان گفت یکی از مطرح‌ترین کشورهایی که در رابطه با گردشگری، آسانسور و هتل فضایی فعالیت می‌کند و ایده می‌دهد، ژاپن است. ژاپن تاکید بسیاری بر توریسم فضایی دارد و می‌خواهد با استفاده از ساخت هتل‌های فضایی بحث گردشگری را به طور جدی در صنایع فضایی خود توسعه دهد.
سازمان فضایی ژاپن پیرامون چه فناوری‌های دیگری فعالیت می‌کند؟
یکی از سیاست‌های کلان و مهم سازمان فضایی ژاپن، ربات‌های فضایی است. این کشور به طور ویژه‌ای به ربات‌های فضایی توجه می‌کند و سعی دارد با کمک شرکت‌های خصوصی مانند تویوتا و ISA ربات‌هایی با قابلیت کنترل از راه دور تولید کند که در این زمینه، فعالیت‌های بسیاری نیز انجام داده و خود را تبدیل به سازمانی پیشرو در این صنعت کرده است. به طور مثال این کشور ربات کوچکی تولید کرد که می‌توانست تغییر شکل دهد و مانند توپ بر سطح ماه حرکت و اطلاعات جمع‌آوری کند.
یکی دیگر از جهت‌گیری‌های صنعتی این سازمان تولید میکرو ماهواره‌ها است. این کشور تخصص ویژه‌ای در تولید ماهواره‌های کوچک دارد و به دلیل اینکه افزایش وزن محموله‌های فضایی باعث افزایش تصاعدی هزینه‌های پروژه می‌شود، پیرامون کاهش وزن محموله‌های فضایی بسیار فعالیت کرده و ازآنجاکه تکنولوژی پیشرفته‌ای در این صنعت دارد، بسیار موفق بوده است.
ژاپن در پرورش فضانورد چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟
یکی از فعالیت‌هایی که سازمان فضایی ژاپن انجام می‌دهد، ایجاد شرایط شبیه‌ساز برای فضانوردان در زمین است. همین مسئله نشان می‌دهد ژاپن تاکید بسیاری در آموزش فضانورد دارد؛ زیرا می‌تواند با پرورش آنان و اعزامشان به کشورهای دیگر برای خود تجربه کسب کند.
آیا ژاپن در صنعت فضایی دستاوردهایی داشته است؟
بله؛ کشور ژاپن رکوردهای ویژه‌ای در صنایع فضایی دارد که از جمله آن‌ها ساخت میکرو ماهواره است؛ اما علاوه بر این یکی از رکوردهای ژاپن ساخت ماهواره کم‌ارتفاع است که توانسته در کم‌ترین فاصله مداری نسبت به زمین کنترل شود و به عنوان رکوردی جهانی در گینس ثبت شده است.
سخن آخر...
سیاست‌گذاری صنایع فضایی ژاپن، فراتر از شعار است؛ به طور مثال کشورهایی مانند امارات سعی می‌کنند برای پروژه‌های خود تبلیغات انجام دهند، اما ژاپن بدون تبلیغات و از طرفی به طور گسترده‌ای در این زمینه عمل کرده و سیاست‌های خود را بر مبنای خودکفایی و پیشرفت داخلی پایه‌گذاری کرده است. شرکت‌های خصوصی نیز در توسعه صنایع فضایی ژاپن بسیار فعال شده است و در حوزه تولید ماه‌نورد فعالیت می‌کند؛ بنابراین می‌توان ماه را به عنوان هدف جدی برای ژاپن محسوب کرد.
نظر شما