به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، طی سه دهه اخیر تلسکوپ فضایی هابل تصاویر ارزشمند خیره‌کننده‌ای از سراسر کیهان ارائه داد است. این تلسکوپ از سحابی‌های مولد ستاره‌ای تا کهکشان‌های کامل و هر یک از انواع اجرام موجود در فضای بی‌کران، تصاویری بی‌نظیر در یک طیف نوری جدید به‌دست داده است. هابل در شرایطی که عاشقان فضا چشم‌ها را به تلسکوپ فضایی جیمز وب دوخته‌اند و در انتظار آنلاین شدن آن هستند، هنوز هم به تأثیرگذاری خود ادامه می‌دهد و NGC5921 یکی از جدیدترین تصاویر ارسالی از تلسکوپ فضایی هابل است.
NGC5921، کهکشانی مارپیچی در صورت فلکی مار
کهکشان مارپیچی NGC5921 با تقریباً ۸۰ میلیون سال نوری از زمین، هم‌چون کهکشان راه شیری یک نوار خطی مرکزی چشمگیر دارد که در واقع منطقه‌ای از گردوغبار است که ستارگان زیادی در آن متولد می‌شوند و به همین دلیل به شدت می‌درخشد. تقریباً نیمی از کهکشان‌های مارپیچی دارای بازوان میله‌ای هستند که با سوخت‌رسانی به شکل‌گیری ستاره‌ها و همچنین تأثیرگذاری بر حرکت ستاره‌ها و گازهای میان‌ستاره‌ای، بر کهکشان‌های مادر خود تأثیر می‌گذارند. محققان بر این باورند که این بازوهای میله‌ای با پیر شدن کهکشان‌ها و جذب گردوغبار و گاز به سمت مرکز خود رشد می‌کنند.
NGC5921 توسط اخترشناس، ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۶ کشف شد و بازوهای پیچ‌درپیچ این کهکشان مارپیچی نشان می‌دهد در نیمکره شمالی آسمان و در صورت فلکی مار قرار دارد که تنها یکی از ۸۸ صورت فلکی مدرن با دو منطقه غیرمتصل است که توسط صورت فلکی مارافسای از یکدیگر جدا شده‌اند.
مطالعات اخیر ناسا در مورد ارتباط موجود میان سیاهچالههای عظیم در قلب کهکشان‌ها با ستارگان درون آن‌ها، همچنین تعیین جرم ستاره‌ها در کهکشان‌ها و انجام اندازه‌گیری‌هایی که به کالیبراسیون مشاهدات جوزا کمک می‌کند، به اخترشناسان کمک کرد تا درک بهتری از رابطه موجود میان کهکشان‌هایی مانند NGC5921 و سیاهچالههای بسیار پرجرم آن‌ها به‌دست آورند. این مطالعات با استفاده از قدرتمندترین ابزار هابل، دوربین میدان باز ۳ (WFC3) و رصدخانه زمینی جمینی انجام گرفته است.
دوربین میدان باز ۳ (WFC3) تلسکوپ فضایی هابل
WFC3 یک تصویربردار نسل چهارم UVIS/IR روی تلسکوپ فضایی هابل است که در ماه می ۲۰۰۹ طی مأموریت HST روی این تلسکوپ نصب شد و جای دوربین میدان وسیع و سیاره‌ای (WFPC2) آن را گرفت. این دوربین به‌گونه‌ای طراحی شده است که اطمینان حاصل شود HST قابلیت‌های تصویربرداری قدرتمند خود را تا پایان مأموریتش حفظ می‌کند و در عین حال قابلیت بررسی و کشف خود را از طریق ترکیب WFC3 از پوشش طول موج گسترده، میدان دید وسیع و حساسیت بالا ارتقا می‌دهد. یکی از ویژگی‌های کلیدی WFC3 پوشش پانکروماتیک طول موج آن است و به گفته ناسا می‌تواند در نور ماورا بنفش، مرئی و نزدیک طیف به مادون قرمز عکاسی کند. این دوربین اغلب برای کمک به بررسی اعماق آسمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و با ترکیب آرایه‌های نوری مختلف به تصویربرداری مستقیم و با وضوح بالا در کل محدوده طول موج ۲۰۰ تا ۱۷۰۰ نانومتر می‌پردازد. WFC3 مجهز به طیف وسیعی از فیلترهای پهن، میانی و باند باریک است و کاربرد وسیعی در انواع تحقیقات جدید اخترفیزیکی دارد.
رصدخانه جمینی
جمینی نیز رصدخانه‌ای متشکل از دو تلسکوپ ۲۷ فوتی است که ساخت آن‌ها در سال ۱۹۹۴ آغاز شد. یکی از این دو تلسکوپ در جزیره هاوایی (نیمکره شمالی) و دیگری در شیلی (نیمکره جنوبی) قرار دارد، از روی صورت فلکی جوزا نامگذاری شده و نشان‌دهنده دوقلوهای کاستور و پولوکس است. رصدخانه جمینی توسط کنسرسیومی متشکل از هفت کشور آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، شیلی، بریتانیا و ایالات‌متحده تأمین مالی می‌شود.
ساخت یک تلسکوپ مجزا برای هر یک از نیم‌کره‌های زمین بدین‌منظور انجام گرفت تا هیچ محدودیت جغرافیای برای اجرام قابل رصد در رصدخانه جمینی وجود نداشته باشد. این دو تلسکوپ برای رصد در طول موج‌های فروسرخ با پوشاندن آینه‌های اولیه‌شان با نقره بهینه شده‌اند که به اندازه پوشش‌های آلومینیومی پرمصرف‌تر، تابش مادون قرمز حرارتی ساطع نمی‌کند و دارای سیستم‌های اپتیک تطبیقی هستند که تلاطم‌های جوی تارکننده تصاویر را خنثی کند.
اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ جمینی دریافتند که ستارگان دارای سیاره، نسبت به ستاره‌های بدون سیاره مقادیر کمتری لیتیوم دارند و آتشفشان‌های یخی در حال پرکردن سطح یخ زده قمر پلوتو، شارون هستند.
هابل و جمینی در کنار هم امکان رصد سیاهچالههای کلان‌جرم بسیاری را در طیف متنوعی از کهکشان‌های گوناگون برای اخترشناسان فراهم آورده‌اند. برای مثال در گذشته همکاری این دو تلسکوپ در کنار داده‌های فضاپیمای جونو اطلاعات بیشتری در مورد جو پیچیده مشتری در اختیار اخترشناسان قرار داد. در مطالعه کهکشان مارپیچی NGC5921 هابل نقش تعیین جرم توده‌های ستاره‌ای را برعهده داشت و اندازه‌گیری‌هایی ارائه داد که به کالیبره کردن مشاهدات جمینی کمک می‌کرد.
نظر شما