راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری پارکینسون چیست؟

به گزارش خبرنگار ایمنا، سالانه تعداد قابل توجهی از سالمندان به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند، بر اساس آمارهای ارائه شده به ازای هر ۱۰۰ شهروند، یک نفر به بیماری سالمندی یا پارکینسون مبتلا می‌شود.

پارکینسون بیماری ناشی از اختلالات عصبی و تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بوده است و منجر به تخریب سلول‌های عصبی در مغز می‌شود؛ نکته قابل تأمل در مورد پارکینسون این است که میزان شیوع این بیماری در ایران و جهان به صورت یکسان می‌باشد. این بیماری سخت درمان باعث لرزش اندام و ضعف تدریجی نقاط مختلف بدن شده به طوری که بیمار به تدریج مهارت‌های حرکتی خود را از دست می‌دهد.

بیماری پارکینسون پس از آلزایمر شایع‌ترین بیماری مخرب اعصاب به شمار می‌رود. باید گفت بیماری پارکینسون یکی از انواع بیماری‌های نورولوژیک است که فرد مبتلابه آن به‌تدریج توانایی جسمی و روحی خود را ازدست‌داده و در صورت عدم انتخاب راهکار درمانی مناسب با سرعت بیشتری بر شدت علائم آن افزوده می‌شود. بیماری پارکینسون برای نخستین بار توسط دانشمند بریتانیایی جیمز پارکینسون در سال ۱۸۱۷ میلادی کشف شد و بنابراین نام این بیماری به او تعلق یافت.

نقش مهم ژنتیک در ابتلاء به بیماری پارکینسون

متخصصان مغز و اعصاب در مورد بیماری پارکینسون و سن ابتلای آن تاکید دارند پارکینسون یک بیماری نورولژیک است که معمولاً در برخی افراد با سنین ۴۰ تا ۷۰ سال و به بالا بروز و ظهور پیدا می‌کند. در برخی مواقع نادر این بیماری در سنین زیر سی سال هم مشهود بوده است، پارکینسون به دلیل عدم ترشح دوپامین در برخی از نقاط مغز بروز شیوع پیدا می‌کند.

عوامل ژنتیک، نقش مهمی در ایجاد بیماری پارکینسون ایفا می‌کند و بر اساس آمار ارائه شده، ۱۵ الی ۲۰ درصد از بیماران پارکینسون در جهان با ابتلای اعضای خانواده به این بیماری مواجه می‌شوند. بیمار معمولاً با شکایت از کندی در حرکات و همچنین لرزش در ناحیه دست و به صورت یک طرفه، به پزشک مراجعه می‌کند.

لرزش و عوارض ناشی از پارکینسون به مرور زمان بیشتر می‌شود. کندی در حرکت عضله‌ها، کندی در تفکر، کندی در پلک زدن، زخم در قرنیه چشم و به طور کلی کندی در تمام اندام‌های بدن از دیگر عوارض شایع بیماری پارکینسون به شمار می‌رود.

عوامل خطر پارکینسون

عوامل خطر بیماری پارکینسون عبارتند از:

سن:

بزرگسالان جوان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می‌کنند این حالت معمولاً در میانه یا اواخر زندگی شروع می‌شود و خطر آن با گذشت زمان افزایش می‌یابد افراد معمولاً این بیماری را حدود سن ۶۰ سال یا بزرگ‌تر بیشتر تجربه می‌کنند.

وراثت:

داشتن خویشاوند نزدیک مبتلا به بیماری پارکینسون، احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهد. با این حال، خطرات ابتلاء هنوز کم است مگر اینکه افراد زیادی در خانواده خود مبتلا به پارکینسون باشند.

جنسیت:

مردان بیشتر از زنان مبتلا به پارکینسون می‌شوند.

قرار گرفتن در معرض مواد سمی:

قرار گرفتن در معرض آفت کش‌ها، ممکن است خطر ابتلاء به پارکینسون را کمی افزایش دهد.

در مواجهه با پارکینسون چه کنیم؟

پزشک، برای برای بیمار مبتلا به پارکینسون برنامه‌ای در نظر می‌گیرد، که معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:

- مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب

- مراجعه به یک فیزیوتراپ، پزشک گفتار درمانی یا کار درمانگر

- مشاوره با مددکار اجتماعی در رابطه با تأثیرات پارکینسون در زندگی آینده بیمار

- ورزش منظم برای تأخیر در بروز علائم آینده

- در میان گذاشتن بیماری با خانواده و دوستان، برای حمایت‌های آینده.

درمان بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون درمان قطعی ندارد ولی با استفاده از دارو می‌توان علائم آن را کاهش داد. مؤثرترین داروی ضد پارکینسون ال دوپا (دوپامین) به نام‌های تجاری Madopar & Sinemet می‌باشد که تمام علائم بیماری را کاهش می‌دهد ولی این دارو در دراز مدت عوارضی نیز دارد (۵ تا ۱۰ سال بعد از تجویز دارو). رعایت بعضی نکات ساده و عملی توسط بیماران، مانند رژیم غذایی، فعالیت، و همچنین لباس و کفش‌های مناسب باعث می‌شود که بیمار ضمن هماهنگی بهتر با بیماری، زندگی روزمره را ساده‌تر سپری نماید.

بهترین رژیم غذایی برای مبتلایان به پارکینسون

مطالعات اخیر نشان می‌دهد رژیم غذایی مدیترانه‌ای و مایند (MIND) از مغز در برابر بیماری پارکینسون محافظت می‌کنند و شروع این بیماری را به تعویق می‌اندازند. رژیم مدیترانه‌ای به طور معمول شامل چربی‌های اشباع نشده مانند روغن زیتون، آجیل و آووکادو، همراه با سبزیجاتی مانند کرفس، اسفناج و هویج است. این سبزیجات غنی از نیتریت و نیترات هستند و ترکیب این دو گروه غذایی باعث تشکیل اسیدهای چرب نیترو می‌شود.

در رژیم غذایی مدیترانه‌ای جایی برای گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و قندهای مصنوعی وجود ندارد. استفاده از مقادیر زیاد میوه، سبزیجات، روغن زیتون، لوبیا و غلات و محصولات لبنی کم چرب در این رژیم غذایی توصیه شده است. رژیم غذایی MIND تقریباً مشابه رژیم غذایی مدیترانه‌ای است؛ ولی تمرکز آن روی مصرف سبزیجات، روغن زیتون، آجیل، غلات کامل، لوبیا، ماهی و محصولات خانواده توت (خشک یا تازه) قرار دارد. مطالعات نشان می‌دهد این رژیم غذایی در سلامت مغز و عملکرد شناختی بسیار مؤثر است و خطر ابتلاء به زوال عقل را کاهش می‌دهد.

جلوگیری از پارکینسون

پارکینسون به عنوان یک نارسایی عصبی اغلب افراد کهنسال را هدف قرار می‌دهد و تقریباً درمان خاصی نیز تاکنون برای آن پیش بینی نشده اما به گفته برخی پزشکان راه‌هایی برای پیشگیری از آن وجود دارد.

راه‌های پیشگیری از بیماری پارکینسون

در واقع، درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد و علت اصلی ابتلاء به آن شناخته نشده است، اما آنچه که می‌دانیم این است که بالا رفتن سن به همراه التهاب و آسیب‌های سلولی، یکی از فاکتورهای اصلی در بروز این بیماری است. از آن جایی که درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما مهم است که از بروز بیماری، قبل از ظاهر شدن علائم آن، پیشگیری به عمل آید.

خوشبختانه با پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه روش‌های جراحی، امکان تسکین علائم شدید این بیماری وجود دارد. یکی از شایع‌ترین روش‌ها، تحریک عمقی مغز است. در این روش، الکترودی در مغز کاشته می‌شود که مانع بروز علائم شدید بیماری پارکینسون خواهد شد. راه‌های پیشگیری از بروز بیماری پارکینسون عبارتند از:

زندگی ارگانیک

سموم و آفت کش‌ها، در بروز بیماری پارکینسون دخیل هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که سطح این مواد در مغز افراد مبتلا به این بیماری، در مقایسه با سایر افراد بیشتر می‌باشد. در نتیجه، افرادی که در مزارع کار می‌کنند و با این مواد سر و کار دارند، بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری پارکینسون خواهند بود.

مصرف هر چه بیشتر میوه و سبزیجات

تحقیقات نشان می‌دهند مصرف هر چه بیشتر ویتامین B که در میوه و سبزیجات یافت می‌شود، احتمال ابتلاء به بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهند. سبزیجاتی که برگ سبز تیره دارند، مانند بروکلی، اسفناج، مارچوبه و کلم برگ، منابع غنی از فولیک اسید هستند. این نوع ویتامین B در آووکادو، نخود، لوبیا و عدس یافت می‌شود.

اضافه کردن اسید چرب امگا سه به رژیم غذایی

بیماری پارکینسون، با التهاب همراه است، در نتیجه محققان همواره به دنبال کشف اثرات ضد التهابی اسید چرب امگا سه هستند، اسید چرب امگا سه از تخریب و مرگ سلول‌ها و در نهایت، بیماری پارکینسون، پیشگیری می‌کند.
از دیگر مزایای مصرف اسید چرب امگا سه عبارتند از:

- حفظ تعادل سطح کلسترول

- تقویت سیستم ایمنی

- بهبود سلامت قلب و عروق

ماهی ماکرل، سالمون و گردو منابع خوبی از اسید چرب امگاسه هستند.

مصرف ویتامین D۳

ویتامین D۳، از دو منبع به دست می‌آید:
– نور خورشید. ویتامین D به کمک ویتامین‌ها و کلسترول، از لحاظ شیمیایی دستخوش تغییر می‌شود و جذب خون خواهد شد.

مصرف چربی حیوانی از حیوانات سالم

عدم مصرف کافی ویتامین D، باعث می‌شود کلسیم و فسفر به خوبی جذب بدن نشود، که به مرور زمان شاهد بروز عوارض منفی خواهیم بود. تحقیقات نشان می‌دهند، سطح ویتامین D در حدود ۷۰ درصد از بیماران در مراحل اولیه و زمانی که درمان آغاز نشده است، پایین است.

از دیگر مزایای ویتامین D عبارت است از:

- تقویت سیستم ایمنی

- بهبود سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان

- جذب مواد معدنی مورد نیاز بدن

- محافظت از ابتلاء به سرطان

- تقویت انرژی و خلق و خو

چای سبز

خاصیت آنتی اکسیدانی چای سبز به خوبی شناخته شده است، از دیگر خواص این چای عبارتند از:

-خاصیت ضد التهابی

- سرشار از مواد مغذی

- کاهش احتمال ابتلاء به سرطان

- افزایش سوخت چربی

- بهبود عملکرد مغز

تحقیقات نشان می‌دهند، چای سبز از شبکه عصبی مغز محافظت می‌کند. علاوه بر این، سطح دوپامین را حفظ و از تشدید علائم بیماری نیز پیشگیری خواهد کرد.

ورزش و ایروبیک

ورزش و تمرین بدنی از التهاب موجود در مغز کم می‌کند. از آن جایی که بیماری پارکینسون، اثرات منفی می‌گذارد بر روی ذهن و حافظه، ورزش و تمرین بدنی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. خلاصه اینکه، افراد مبتلا به بیماری پارکینسون باید استرس را از خود دور کنند. استرس و هیجان، خود یکی از دلایل بروز التهاب و آسیب‌های طولانی مدت در سراسر بدن می‌باشد.

در خصوص پیشگیری از بروز بیماری پارکینسون، تمامی موارد گفته شده و تغییر در سبک زندگی می‌تواند مزایایی را به همراه داشته باش، مصرف چای سبز، خوردن سبزیجات محلی، مصرف مواد غذایی ارگانیک و ورزش از جمله مواردی هستند که آسیب‌های ناشی از استرس را کم می‌کنند.