به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از قربانیان اصلی دوران کرونا و محدودیت‌های اجتماعی آن، دانش‌آموزانی هستند که از اواخر سال ۹۹ یعنی بلافاصله پس از گزارش نخستین موارد ابتلا به ویروس از حضور در مدرسه محروم و ناگهان به فضای ناشناخته و ناآشنای آموزش مجازی فرستاده شدند.
در دو سال گذشته ۱۵.۵ میلیون دانش‌آموز در کشور با مشکلات فراوانی با آموزش مجازی دست و پنجه نرم کرده‌اند و با موارد مختلفی از آماده نبودن زیرساخت‌های شبکه شاد گرفته تا کاهش کیفیت آموزش از راه دور و افت تحصیلی در مقاطع گوناگون تحصیلی روبه‌رو بودند. آموزش‌های پساکرونا قطعاً آموزش‌های ترکیبی خواهند بود، آموزش‌ها نه لزوماً صددرصد سنتی و نه صددرصد مجازی خواهند بود. در مورد مشکلات و مسائل آموزش و پرورش و چشم‌انداز آینده این دستگاه در سال ۱۴۰۱ با محمدرضا ابراهیمی، سرپرست آموزش و پرورش استان اصفهان گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
چشم‌انداز آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ را پس از دو سال سخت آموزش مجازی چگونه می‌بینید؟
آموزش و پرورش در سال گذشته مانند سال پیش‌تر از آن، تحت تأثیر ویروس کرونا قرار داشت و آموزش به شکل حضوری نبود، این موضوع مشکلاتی را برای کیفیت آموزشی ایجاد کرد با وجود این‌که فعالیت‌های بسیار زیادی از سوی همکاران ما برای ادامه آموزش انجام شده و در حال انجام است اما نتیجه مطالعاتی که در جهان و کشور ما انجام شد، نشان می‌دهد که آموزش حضوری بسیار بهتر است و آموزش غیرحضوری نمی‌تواند به شکل کامل جایگزین آموزش حضوری باشد، بنابراین تلاش ما این است که از شروع کلاس‌های درس در چهاردهم فروردین‌ماه، آموزش‌ها به شکل حضوری صددرصدی ادامه یابد، مگر موارد استثنایی که تابع مصوبات ستاد کرونا خواهیم بود.
با توجه به این‌که در سال گذشته کشور ما جزو کشورهای پیشتاز در واکسیناسیون بود و بخش عمده‌ای از دانش‌آموزان واکسینه شده‌اند، فرصت برای حضوری شدن آموزش فراهم شده است، نخستین کاری که باید انجام دهیم این است که خانواده‌ها از طریق صداوسیما، رسانه‌ها و آموزش و پرورش قانع شوند و اطمینان حاصل کنند تا دانش‌آموزان را به مدارس بفرستند. نکته دوم این است که کیفیت آموزشی که در دو سال و چند ماه گذشته دچار مشکل شده است و برای این موضوع برنامه‌های مختلفی در مدارس و ادارات آموزش و پرورش استان تدوین شده است تا کیفیت آموزشی ارتقا پیدا کند و بخشی از کاستی‌های آموزش غیرحضوری را با آموزش‌های حضوری و مکمل، کلاس‌های تقویتی، بازآموزی و مشابه آنها جبران کنیم.
پوشش پایین واکسیناسیون در گروه‌های پنج تا دوازده سال مانعی برای تشکیل کلاس‌های حضوری نیست؟
وقتی می‌گوئیم آموزش حضوری، پیش‌فرض آن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی است و حضور دانش‌آموزان در مدرسه باید با رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی انجام شود از جمله استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری، و از مواد شوینده و ضدعفونی کننده‌ای که در مدارس وجود دارد همچنین مراقبان سلامت و همه کسانی که در آموزش و پرورش هستند از مدیر تا آموزگاران و دبیران موظفند که بر رعایت موازین بهداشتی نظارت ویژه داشته باشند تا سلامت دانش‌آموزان دچار مشکل نشود.
برای کیفیت‌بخشی به آموزش در مقاطع مختلف تحصیلی چه برنامه‌ای دارید؟
در سال ۱۴۰۱ و چند ماه باقی مانده از سال تحصیلی، باید کیفیت آموزش ارتقا یابد، همین طور برای سال تحصیلی آینده یعنی ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ که از اول مهرماه شروع می‌شود همه تلاش بر این است که کیفیت آموزشی در مقطع دبستان ارتقا یابد، در متوسطه اول نیز باید مثل آموزش ابتدایی افزایش کیفیت داشته باشیم با این تفاوت که در حوزه انتخاب رشته و مشاوره تحصیلی دانش‌آموزان باید اقدامات بیشتری انجام دهیم. در مقطع متوسطه دوم تلاش بر این است که در کنار آموزش کیفی و ارتقای کیفیت آموزشی، فاصله و اختلاف کیفیت در مدارس هم کاهش یابد به عبارت دیگر در مدارس، نواحی و مناطق باید عدالت آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
نکته سوم این است که در مقطع آموزش متوسطه دوم، رعایت توزیع متوازن رشته‌ای و شاخه‌ای در دستور کار قرار دارد؛ به این معنا که دانش‌آموزانی که از سال نهم، دوره اول متوسطه را تمام می‌کنند باید رشته‌ای انتخاب کنند که متناسب با نیاز جامعه باشد. بر اساس برنامه ششم توسعه مکلف هستیم تقریباً نیمی از دانش‌آموزان را به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش راهنمایی کنیم و ۵۰ درصد دیگر دانش‌آموزان نیز باید به حوزه آموزش متوسطه نظری راهنمایی شوند.
در حوزه آموزش و پرورش نظری هم توزیع دانش‌آموزان در رشته‌ها باید متوازن باشد. آمار نشان می‌دهد در سال‌های گذشته گرایش به رشته ریاضی فیزیک در استان اصفهان و همچنین در کشور کاهش یافته است، بنابراین باید تدابیری اندیشیده شود که رشته ریاضی و فیزیک از نظر کمی و کیفی ارتقا یابد تا علوم پایه کشور در آینده دچار مشکل نشود.
در حوزه علوم انسانی، کمیت خوب است و باید دنبال افزایش کیفیت باشیم، در حوزه علوم تجربی کمیت افزایش یافته است و باید تعداد و درصد ورود دانش‌آموز کاهش یابد و روی کیفیت بیشتر اقدام شود تا رشته‌های نظری با کیفیت در هر سه گرایش علوم انسانی، تجربی و ریاضی فیزیک داشته باشیم. در رشته‌های مشابه مانند علوم معارف که یکی از زیر شاخه‌های رشته‌های نظری است نیز باید برای کیفیت‌بخشی آموزش، تلاش کنیم.
آیا این هدایت تحصیلی منطبق با خواست و علاقه دانش‌آموزان خواهد بود؟
موضوع اجبار نیست، بحث اقناع است یعنی باید فضا را فراهم کنیم تا دانش‌آموز متناسب با استعداد و توانایی خود به رشته مورد علاقه خود هدایت شود اما اگر کسی به رشته‌ای علاقه دارد و شرایط ادامه تحصیل در آن را ندارد، باید قانع شود که اگر در رشته دیگری ادامه تحصیل دهد، موفق‌تر خواهد بود، گاهی اوقات انتخاب رشته بدون توجه به این موضوع و با توصیه خانواده، مدرسه یا نظر دانش‌آموز انجام می‌شود و ممکن است دانش‌آموز در میان راه، تغییر رشته دهد، به دیپلم نرسد نشود و یا در رشته موردنظر و علاقه خود در دانشگاه پذیرفته نشود و به ناچار سراغ رشته‌های دیگر برود، در نتیجه به خیل تحصیل‌کردگان بیکار اضافه شود.
اما می‌توانیم بگوییم نزدیک به صددرصد فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای و کارودانش از نظر شغلی مشکلی ندارند، جامعه نیز به فناور، فن‌ور، تکنیسین و متخصصان مهارتی، نیاز دارد، پس لازم است افراد بیشتری در این گرایش‌ها تربیت شوند و فضا برایشان فراهم شود. به نظر می‌رسد اگر خانواده و دانش‌آموزان احساس کنند که رشته خوب هنرستانی وجود دارد، دسترسی به آن آسان است و تجهیزات مناسب و هنرستان مناسبی وجود دارد، این رشته‌ها را انتخاب می‌کنند.
کیفیت‌بخشی به آموزش و جبران عقب‌ماندگی‌ها برنامه‌های هزینه‌بری هستند، آیا امکان تأمین بودجه برای اهداف بلندمدت وجود دارد؟
با رویکرد دولت جدید، تلاش بر این است که بخشی از این هزینه‌ها تأمین شود. این کار اکنون شروع شده و وزارت آموزش و پرورش در زمینه کیفیت‌بخشی اعتباراتی را اختصاص داده است، برای تجهیز هنرستان‌ها نیز اعتباراتی وجود دارد که البته اعتبارات کافی نیست و قطعاً باید اعتبارات بیشتری اختصاص یابد، باید از فرصت‌هایی که داخل استان وجود دارد مانند ظرفیت خیران استفاده کنیم. برنامه‌هایی برای ارتباط با خیران پیش‌بینی کرده‌ایم از جمله در موضوع هنرستان‌سازی و تجهیز هنرستان‌ها، خبرهای خوشی را در آینده اعلام خواهیم کرد.
اواخر سال گذشته، فرهنگیان خواستار اجرای لایحه رتبه‌بندی بودند، سال جدید برای این قشر چگونه خواهد بود؟
در اواخر سال ۱۴۰۰ رتبه‌بندی تصویب شد، مراحل قانونی آن طی شد و اکنون مقدمات اجرای رتبه‌بندی در حال انجام است و از اوایل سال اجرایی خواهد شد. در کنار رتبه‌بندی، ارتقای کیفیت آموزش همچنین کاهش مشکلات فرهنگیان در بخش دیگری از برنامه‌ها وجود دارد که اجرای آنها، همت مسئولان کشوری و ملی را می‌طلبد. مجلس شورای اسلامی، دولت، قوه قضائیه و ارگان‌های دیگر، هم تلاش می‌کنند که عدالت آموزشی اتفاق بیفتد. موضوع همسان‌سازی حقوق فرهنگیان را نیز دولت به شکل کلان دنبال می‌کند و ما تابع قوانینی هستیم که بتواند پاسخگوی مطالبات فرهنگیان باشد و فرهنگیان را به جایگاه اصلی خودشان برساند. همان‌طور که می‌دانید جایگاه معلم، والا است و اگر معلم دغدغه‌مند نباشد و هم‌وغمش برای کیفیت آموزش صرف شود، جامعه سالم، فرهیخته و با نشاطی خواهیم داشت و می‌توانیم نیروی فعال و پویایی تربیت کنیم که محور توسعه پایدار در جامعه باشد.
برای اجرای گام اول این برنامه نیاز به بودجه خاصی دارید؟
اعتبار وجود دارد، البته بحث اعتبار برای هر برنامه یکی از ملزومات است اما این که همت اجرای برنامه‌ها وجود داشته باشد، مهم‌تر است، وقتی همت باشد با کمک خدا و همراهی مسئولان بخش عمده‌ای از این برنامه‌ها عملیاتی خواهد شد، برای چند برنامه خاص که باید انجام دهیم، بخشی از اعتبارات تأمین شده و بخشی هم در شرف تأمین است.
نمی‌توانیم بگوییم کسری بودجه نداریم، کسری داریم اما منظور این است که اگر برنامه را شروع کنیم، امیدواریم که کسری نیز جبران شود و نکته آخر این است که برای دانش‌آموزان‌مان در همه عرصه‌ها، اقداماتی در دستور کار خواهیم داشت.
برنامه آموزش و پرورش در مورد مسائل پرورشی و ورزشی چیست؟
در زمینه پرورشی نیز باید تلاش ما بر این باشد که فرهنگ قرآن، نهج‌البلاغه و معارف اهل بیت بیشتر در فضای کلاس و مدارس حاکم باشد و دانش‌آموزان بتوانند از فضای مناسب معنوی مدارس استفاده کنند، بنابراین طرح‌هایی در حوزه نماز، قرآن کریم و نهج‌البلاغه خواهیم داشت.
در زمینه ورزش نیز اعتباری اختصاص یافته است تا در تمام مناطق و نواحی استان اصفهان، سالن‌های ورزشی، زمین‌های چمن و زمین ساحلی برای بخشی از مدارس ایجاد شود. در هر منطقه و ناحیه آموزش‌وپرورش با اولویت مناطق محروم و استفاده دختران دانش‌آموز از این فضاها دست کم یک سالن ورزشی، یک زمین چمن و یک زمین ساحلی ساخته خواهد شد که این تصمیم در راستای عدالت استفاده از امکانات ورزشی گرفته شده است به این دلیل که دختران کمتر می‌توانند در فضاهای دیگر از وسایل ورزش استفاده می‌کنند بنابراین رویکرد این تصمیم استفاده بیشتر دختران از این فرصت‌ها است.
همچنین بخشی از فضاهای ورزشی مدارس را به عنوان طرح آزادسازی در روزهای پنجشنبه و جمعه در اختیار خانواده‌ها قرار داده‌ایم که می‌توانند از فضاهای ورزشی مدارس یا فضاهای ورزشی متعلق به آموزش و پرورش مانند سالن‌ها استفاده کنند، در روزهای پنجشنبه دختران و مادران و در روزهای جمعه پسران و پدرانشان می‌توانند از این فرصت استفاده کنند، اکنون این طرح به شکل محدود در دو سه مدرسه از هر ناحیه و منطقه اجرا می‌شود اما این ظرفیت باید افزایش یابد تا هم ارتباط بین فرزندان و والدین و استحکام خانواده افزایش یابد و هم نشاط و شادابی در بین دانش‌آموزان ایجاد شود.
برای جبران کمبود نیرو در آموزش و پرورش چه برنامه‌ای دارید؟
آموزش و پرورش از نظر استخدام نیرو در مضیقه است و اکنون کسری نیروی شدیدی داریم اما برای جذب رسمی نیروی جدید، تابع مقررات مصوبات مجلس هستیم. اعلام نیاز کرده‌ایم اما سهمیه‌ای که برای استان اصفهان در نظر گرفته شده، بسیار کمتر از میزان نیاز است با این وجود، به شکل استانی یا منطقه‌ای مجوز جذب نیرو نداریم و باید در انتظار ابلاغ مصوبات مجلس شورای اسلامی و مقرراتی باشیم که دولت و وزارتخانه به ما ابلاغ می‌کند.
نظر شما