به گزارش خبرنگار ایمنا، گردشگری فرهنگی یکی از انواع متنوع گردشگری است که گروه وسیعی از گردشگران را در بر می‌گیرد و به دلیل نقش مهم آن در حفظ فرهنگ و تاریخ اجتماعات، شایسته توجه ویژه‌ای است. گردشگری فرهنگی به مطالعه جاذبه‌های فرهنگی به قصد جمع‌آوری اطلاعات جدید و تجربیات به منظور برآوردن نیازهای فرهنگی گفته می‌شود و گردشگر فرهنگی کسی است که به دنبال هویت، فرهنگ و تاریخ یک کشور یا منطقه، در آثار تاریخی و اشیای قدیمی برجای‌مانده از قرون گذشته آن ملت و مردم جست‌وجو می‌کند.
بدون شک یکی از استان‌های کشور که بیشترین سهم گردشگر فرهنگی را به خود اختصاص داده، استان اصفهان است که جدا از ظرفیت بالا در اماکن، آثار تاریخی و صنایع‌دستی موزه‌های مطرحی را در خود جای‌داده است. هرچند با شروع پاندمی کرونا در جهان و در کشور ما، صنعت گردشگری به ویژه در حوزه موزه‌ها با آسیب‌های فراوانی روبه‌رو شد، اما با توجه به اقدامات متولیان پیشگیری از کرونا در کشور، امسال نخستین سال بعد از پاندمی کرونا است که ستاد مدیریت کرونا کشور مجوز سفر مسافران به تمام استان‌ها و شهرهای کشور را صادر کرده و خوشبختانه امکان تاریخی و موزه‌ها بعد از دو سال در ایام نوروز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی پذیرای گردشگران است.
ازاین‌رو خبرنگار ایمنا در گفت‌وگو با ساغر حمیدی، مدیر امور موزه‌ها و اموال منقول اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان برنامه‌ها و اقدامات این اداره را برای جذب هر چه بیشتر گردشگر به موزه‌های استان اصفهان در ایام نوروز موردبررسی قرار داده است.
موزه‌های استان اصفهان در دوران پاندمی کرونا با چه ضررها و تهدیداتی روبرو شد؟
با شروع پاندمی کرونا در دو سال اخیر بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی، گردشگری کشور تحت‌الشعاع قرار گرفت و ضربات جبران‌ناپذیر به بسیاری از کسب‌وکارها به‌ویژه در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی وارد کرد که یکی از این حوزه‌ها که طی این پاندمی کرونا با چالش‌ها و تهدیدهای فراوانی روبرو شد حوزه موزه‌ها بود.
متأسفانه طی دو سال اخیر که درگیر پاندمی کرونا بودیم، موزه‌ها با رکود شدیدی روبه‌رو و حتی بسیاری از آن‌ها به‌ویژه موزه‌های خصوصی کشور تعطیل شد. با توجه به اینکه ۱۴۰۱ نخستین سال بعد از پاندمی کرونا است که مردم کشورمان امکان مسافرت به سایر استان‌ها و شهرستان‌های کشور را دارند، امید داریم موزه‌ها به همان رونق سابق خود برگردند.
موزه‌ای در استان اصفهان بوده که به دلیل پاندمی کرونا تعطیل شود؟
خوشبختانه موزه‌ای در استان اصفهان به خاطر پاندمی کرونا و رکود اقتصادی تعطیل نشده، فقط خطر تعطیلی موزه موسیقی استان وجود داشت که آن هم به خاطر مسائلی در حوزه اجاره مکان و غیره بوده، البته مشکلات این موزه در حال رفع است و به‌زودی شاهد بازگشایی و شروع مجدد فعالیت آن خواهیم بود.
در حال حاضر چه تعداد موزه دولتی و خصوصی در استان اصفهان مشغول خدمت‌رسانی است؟
بیشتر موزه‌های اصفهان دولتی هستند و بر اساس آخرین آمار، این استان دارای ۱۶ موزه خصوصی است که با مجوز اداره کل موزه‌ها در حال فعالیت هستند.
موزه‌های دولتی استان به دو بخش وابسته به میراث فرهنگی و وابسته به سایر ارگان‌ها تقسیم می‌شوند که در حال حاضر از این تعداد، شش موزه دولتی وابسته به اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری استان و ۹ موزه وابسته به سایر ارگان‌ها همچون شهرداری است.
از مجموع ۱۶ موزه خصوصی استان اصفهان چه تعداد متعلق به شهر اصفهان است؟
شهر اصفهان دارای چهار موزه خصوصی شامل موزه‌های «هنرهای اسلامی»، «پوشاک ارامنه جلفا»، «کلیسای وانک» و «موسیقی» است که موزه چهارم که همان موزه موسیقی است به دلیل مشکلات در تأمین مکان موزه به طور موقت غیرفعال است.
سال گذشته کدام موزه استان از آمار بازدید بالای برخوردار بود و در خصوص آمار بازدید در نوروز امسال چه نظری دارید؟
با توجه به شیوع کرونا و رعایت دستورالعمل ستاد کرونا کشور و استان، سال گذشته موزه‌های استان اصفهان همچون سایر موزه‌های کشور با افت شدید بازدیدکننده روبه‌رو شد، اما بیشترین آمار بازدید از موزه‌های استان اصفهان در سال گذشته به ترتیب شامل موزه «کاخ چهل‌ستون» و موزه «حمام فین کاشان» می‌شود و پیش‌بینی ما این است همه موزه‌های استان اصفهان در ایام نوروز با توجه به گستردگی تبلیغات و معرفی آن به گردشگران با افزایش آمار بازدید نسبت به سال‌های گذشته روبه‌رو خواهد بود.
اداره کل موزه‌های استان اصفهان چه رویکرد راهبردی را برای ایام نوروز ۱۴۰۱ در جذب گردشگر اتخاذ کرده است؟
رویکرد اداره کل موزه‌ها در نوروز ۱۴۰۱ در سه محور فراهم کردن زیرساخت‌ها، تبلیغات و معرفی موزه‌ها و برگزاری ویژه‌برنامه‌ها در موزه‌ها خلاصه می‌شود، زیرا معتقدیم اگر به این سه محور نگاه تخصصی شود قطعاً گردشگران بیشتری روانه موزه خواهند شد و به‌واسطه فراهم کردن زیرساخت‌ها و ارائه ویژه‌برنامه‌ها، خدمات تخصصی‌تری از موزه‌ها دریافت خواهند کرد که همین امر باعث افزایش حس رضایت‌مندی گردشگری از بازدید موزه و تمایل وی و خانواده‌اش برای بازدید مجدد از موزه خواهد شد.
در همه موزه‌های استان اصفهان سعی شده است که در ایام نوروز با برگزاری برنامه‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی جنبی فضای جذاب و مفرحی را برای بازدیدکنندگان از موزه فراهم آورند. رویکرد دیگر اداره کل موزه‌های استان اصفهان، هدفمند کردن بازدید از موزه‌ها و سوق دادن گردشگران برای بازدید از موزه‌های تخصصی استان اصفهان است
اداره کل موزه‌های استان اصفهان برای ایام نوروز ۱۴۰۱ چقدر از ظرفیت تأثیر فضای مجازی و نرم‌افزارهای تخصصی تلفن همراه برای معرفی موزه‌ها برای گردشگران بهره برده است؟
قطعاً یکی از راهبردهای اداره کل موزه‌های استان اصفهان استفاده از ظرفیت فضای مجازی و نرم‌افزارهای تخصصی تلفن‌های همراه هوشمند است به همین خاطر در نوروز ۱۴۰۱ علاوه بر اینکه اطلاعات موزه‌های استان در سایت‌های مرتبط میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان بارگذاری شده است، اقدام به طراحی نرم‌افزار تلفن همراه «مسافر یار» کرده است که این نرم‌افزار علاوه بر امکانات تصاویر پانوراما، فیلم و عکس به معرفی کامل موزه‌های استان اصفهان می‌پردازد.
این نرم‌افزار از بیست‌وهفتم اسفندماه سال گذشته بر روی آپ دستورهایی همچون بازار قرارگرفته است که علاقه‌مندان با نصب این نرم‌افزار در تلفن همراه خود می‌توانند از خدمات آن به‌طور رایگان استفاده کنند
چه تغییری در فعالیت موزه‌های استان اصفهان در ایام نوروز صورت گرفته است؟
فعالیت موزه‌ها در استان اصفهان همچون سایر استان‌های کشور در بازه نوروزی که از بیست‌وپنجم اسفندماه آغاز و تا سیزدهم فروردین‌ماه ادامه دارد، ویژه‌تر از سایر ایام سال خواهد بود، در حقیقت در ستاد نوروزی فعالیت‌های موزه‌ها فوق‌العاده‌تر است که این فوق‌العاده بودن فعالیت موزه‌ها شامل تغییر ساعت بازدید موزه‌ها، برگزاری برنامه‌ها و نشسته‌ای جنبی و سایر برنامه‌های مرتبط خواهد بود که با توجه به اینکه امسال بعد از گذشت دو سال از پاندمی کرونا موزه‌ها در ایام نوروز باز هستند، برنامه‌ها و اقدامات فوق العاده‌ای توسط موزه‌ها استان اصفهان برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته‌شده است.
بیشتر موزه‌های دولتی اداره کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی استان اصفهان در ایام نوروز از صبح تا ساعت ۱۹ یکسره باز هستند و باز بودن هر موزه‌ای بعد از ساعت ۱۹ در استان اصفهان بنا به تشخیص مدیر آن موزه گذاشته‌شده است و چنانچه مدیر موزه‌ای تشخیص دهد، موزه‌اش بعد از ساعت ۱۹ باز باشد، هیچ مشکل و منعی برای آن وجود ندارد.
موزه‌های خصوصی استان اصفهان بنا به فعالیت و کارکردشان ساعت بازگشایی آنان متفاوت است که برنامه و ساعت بازگشایی موزه‌های خصوصی استان اصفهان به اداره کل میراث فرهنگی استان اطلاع داده‌شده و به‌زودی اطلاعات بازگشایی موزه‌های خصوصی در سایت روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان بارگذاری خواهد شد.
با توجه به اینکه در صحبت‌هایتان از افزایش ساعت بازدید موزه‌ها استان اصفهان در ایام نوروز اشاره کردید، چه تدابیری برای رفع کمبود نیروی انسانی موزه‌ها در ایام نوروز در نظر گرفته‌شده است؟
برای رفع این مشکل، موزه‌ها استان اصفهان کمبودها و نیازهای خود ازجمله تعداد نیروی انسانی لازم برای موزه‌ها در ایام نوروز را از ماه‌های قبل به اداره کل موزه‌های استان اعلام کرده‌اند و این موارد در ستاد نوروزی مطرح و جهت آن تصمیم‌گیری لازم صورت گرفت و در این ستاد مصوب شد همچون سال‌های گذشته تعدادی از افراد داوطلب که در حوزه موزه‌ها تخصص لازم را دارند در ایام نوروز در کنار نیروهای انسانی موزه‌ها حضور و فعالیت داشته باشند.
با توجه به تعداد بالای موزه‌های خصوصی استان اصفهان چه رویکرد و برنامه‌هایی را جذب هر چه بیشتر گردشگر به این موزه‌ها در نظر گرفته‌اید؟
با توجه به اینکه این موزه‌ها همان‌طور که از نامشان پیدا است خصوصی هستند، اداره کل موزه‌ها و میراث فرهنگی استان اصفهان برنامه خاصی به آن‌ها ابلاغ نکرده است و برگزاری برنامه‌ها، نشست‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی به خود موزه‌های خصوصی واگذارشده است.
اما بر اساس اعلام برنامه‌ها و اقداماتی که موزه‌های خصوصی به ما اعلام کرده است، برنامه‌ها و اقدامات خوبی برای ایام نوروز این موزه‌ها در نظر گرفته‌اند و حتی برای رفع مشکل کمبود نیرو انسانی و راهنمای موزه خود اقدام به جذب نیروی داوطلب برای موزه در ایام نوروز کرده‌اند.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طی بخشنامه‌ای اعلام کرده که نرخ موزه‌ها در نوروز ۱۴۰۱ افزایش نخواهد داشت، این بخشنامه در تمام موزه‌های استان اصفهان حتی موزه‌های خصوصی اجرا خواهد شد؟
بله، نوروز ۱۴۰۱ هیچ‌کدام از موزه‌های استان اصفهان افزایشی در بهای بلیت نخواهند داشت حتی موزه‌های خصوصی به دلیل اینکه زمانی که می‌خواهند از اداره کل موزها مجوز فعالیت دریافت کنند، نرخ موزه‌ی خود را اعلام می‌کنند به همین خاطر نظارت بر روی بهای بلیت و عدم افزایش در ایام نوروز توسط اداره کل موزه‌ها صورت می‌گیرد و نمی‌توانند بهای بلیت موزه را در ایام نوروز افزایش دهند. البته تفاوت قیمت بلیت بین موزه‌ها بسته به خدماتی که ارائه می‌دهند، وجود دارد اما درمجموع، هماهنگی نرخ بین موزه‌های کشور وجود دارد.
بر اساس دستورالعملی که وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به تمام استان‌ها ابلاغ کرده، برای پیشگیری از تجمع گردشگران و کاهش آمار مبتلایان به کرونا باید مکان‌هایی در نقاط مختلف شهر برای فروش بلیت‌های موزه‌ها و مناطق تاریخی و گردشگری در نظر گرفته شود، چه تعداد مکان در شهر اصفهان برای فروش بلیت موزه‌ها در نظر گرفته‌شده است؟
با توجه به اینکه اکثر موزه‌های اصفهان به درگاه الکترونیکی برای فروش بلیت مجهز نیست، تصمیمی در این خصوص گرفته نشده و متأسفانه هنوز بستر فروش اینترنتی بلیت در موزه‌های استان اصفهان فراهم نشده است.
برای نوروز ۱۴۰۱ چه تدابیر و اقداماتی برای جذب هر چه بیشتر گردشگر خارجی به موزه‌های استان اصفهان صورت گرفته است؟
اداره کل موزه‌ها تفاوتی بین گردشگر خارجی و داخلی نمی‌گذارد و مدیران موزه‌های استان اصفهان به‌ویژه مدیران موزه‌های خصوصی سعی کرده‌اند اطلاع رسانی و تبلیغات موزه خود را به دو زبان فارسی و انگلیسی انجام دهند.
نظر شما