به گزارش خبرنگار ایمنا، طبیعت دوباره رخت تماشا به تن کرده و ما را به سمت خود فرامی‌خواند. درختانِ جوانه زده در هوای لطیف بهار و گیاهانِ شکوفه زده، هر بیننده‌ای را به شوق هم‌نشینی با طبیعت می‌خواند و چه چیزی دلچسب‌تر از خرید گل و گیاه و بهاری کردن هوای خانه؛ همین شور و اشتیاق است که این روزها، بازارهای گل و گیاه را به یکی از شلوغ‌ترین مکان‌های شهر تبدیل کرده و بازار خرید و فروش گیاهان آپارتمانی و باغچه‌ای تا گل‌های شاخه بریده، داغ‌تر از همیشه است.
شور بهاری در بازارهای گل و گیاه
شهروندی که همراه همسر و دو فرزندش در حال جابه‌جا کردن چند گلدان بزرگ از گیاهان آپارتمانی به پارکینگ بازار گل و گیاه است، درباره علاقه به نگهداری گل و گیاه می‌گوید: بالاخره این هم یک بخش از تغییر دکوراسیون خانه و ایجاد تنوع است؛ به نظر من خانه با گیاه حال و هوای زندگی دارد و زیباتر می‌شود.
دو زن جوان که همراه فرزندان خود با چند گلدان شب‌بو در بین غرفه‌ها در حال گردش هستند، می‌گویند: همه لذت عید به خرید گل و چیدن هفت سین است؛ این‌طوری حس می‌کنی که بهار به داخل خانه آمده است و هیچ چیز بهتر از این نیست که شب‌ها بوی شب‌بو در خانه بپیچد و صبح‌ها که بیدار می‌شوی، اول از همه گل و گیاهان کنار پنجره را تماشا کنی.
غرفه گیاهان باغچه‌ای از همه بخش‌های بازار شلوغ‌تر است؛ تا جایی که برای وارد شدن به بعضی از راهروهای غرفه‌ها و انتخاب گیاهان، گاه باید چند دقیقه در صف انتظار ایستاد. زن میانسالی که در یکی از این صف‌ها منتظر خلوت شدن راهرو است، خودش را طرفدار پر و پا قرص گل و گیاه معرفی می‌کند و می‌گوید: بعضی گل‌ها در بازار خیلی زیبا و دوست داشتنی هستند و بارها پیش آمده که آن‌ها را خریده‌ام؛ اما بعد از یکی دو ماه پژمرده و خراب شده‌اند! اما باز هم هر وقت گیاه جدید به خانه می‌برم، روحم تازه می‌شود و تا مدت‌ها از تماشا کردنش در کنار بقیه گلدان‌هایم شاد می‌شوم. بچه‌هایم چون می‌دانند گل‌ها را خیلی دوست دارم، هر وقت می‌خواهند خوشحالم کنند، پیشنهاد می‌دهند به بازار گل و گیاه برویم.
مرد میانسالی که همراه دو دختر نوجوان در غرفه ماهیان زینتی در حال خرید است، می‌گوید: بالاخره عید است و همین رسم خانه‌تکانی و خرید سنبل و سبزه. امسال که کرونا کمتر شده عید هم رنگ و بوی تازه‌ای گرفته است و دلمان می‌خواهد همه آداب و رسوم عید را تمام و کمال، برگزار کنیم.
از زن و مردی که در حال چیدن گلدان‌های رنگارنگ در صندوق عقب خودرو هستند، درباره دلیل علاقه‌شان به گل و گیاه می‌پرسیم. مرد می‌گوید: بنویسید همه چیز خوب است، فقط قیمتش را کمتر کنید! و با خنده ادامه می‌دهد: واقعاً قیمت‌ها خیلی بالا رفته، قیمت یک گلدان معمولی کمتر از ۱۰۰ هزار تومان نیست؛ انگار این یکی دو سال، کرونا روی گیاهان هم اثر گذاشته است.
شروعی برای تفریح پس از دو سال نفس‌گیر
لیلا امانی، کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش تولیدات گلخانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: در دو سال گذشته به دلیل همه‌گیری کرونا، بسیاری از تفریحات مردم حذف شد، وجود گل و گیاه در خانه برای بهبود روحیه افراد، تصفیه هوا، چشم‌نوازی و ایجاد تنوع در محیط بسیار مؤثر است؛ همچنین هرس کردن گیاهان، آب دادن به موقع و بررسی آفت‌های آن در زندگی امروزی برای افراد یک نوع سرگرمی و تنوع به شمار می‌آید.
وی با اشاره به علاقه همیشگی مردم اصفهان به نگهداری از گل و گیاه، ادامه می‌دهد: این روزها بازار گل و گیاه اصفهان بسیار شلوغ است؛ عید یا مناسبت‌های خاص هم ندارد و در بیشتر روزهای سال، شهروندان از خرید گل و گیاه استقبال می‌کنند.
افزایش قابل توجه قیمت گیاهان
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش تولیدات گلخانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، درباره چالش‌هایی که برای نگهداری از گل و گیاه در اصفهان وجود دارد، می‌گوید: با توجه به این تحریم‌ها، قیمت نهاده‌های کشاورزی نسبت به چند سال قبل بسیار افزایش یافته و این شرایط روی قیمت گل و گیاهان نیز بی‌تأثیر نبوده است؛ با این حال گل و گیاه آن قدر جذاب است که مردم خرید می‌کنند و شاید چندان قیمت آن مهم نباشد.
وی با اشاره به ناآشنایی برخی شهروندان با روش‌های اصولی نگهداری گیاهان در خانه، می‌گوید: در بین دوستان و آشنایان، افراد زیادی سراغ داریم که بارها گل خراب کرده‌اند اما همچنان علاقه‌مند به خرید گیاهان هستند؛ اگر علاقه باشد، حتی اگر تجربه از بین رفتن گیاهان در خانه را داشته باشیم، باز هم سراغ خرید گونه‌های دیگر می‌رویم.
۸۰ درصد گیاهان قابل نگهداری در خانه هستند
امانی در توصیه به شهروندان می‌گوید: با استفاده از امکاناتی مانند جست‌وجو در اینترنت و مطالعه مطالب زیادی که درباره نگهداری گیاهان وجود دارد، پیش از خرید با شرایط نگهداری آن‌ها آشنا شوند. ممکن است در میان این مطالب، اطلاعاتی غیرعلمی نیز وجود داشته باشد، اما اکثر مطالب مفید و قابل استفاده برای همه هستند.
وی درباره امکان نگهداری آپارتمانی گونه‌های موجود در بازار خاطرنشان می‌کند: می‌توان گفت ۸۰ درصد از گونه‌های موجود در بازار، قابل نگهداری در آپارتمان هستند به شرط اینکه برخی اصول را بدانیم و به ندرت گیاهانی هستند که به شرایط گلخانه‌ای نیاز دارند و قابل نگهداری در خانه نیستند. شاید کمتر گیاهی باشد که در خانه نتوان نگهداری کرد و بیشتر برای شرایط گلخانه‌ای باشد.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش تولیدات گلخانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان آبیاری به اندازه، تأمین نور و رطوبت کافی را سه شرط اصلی نگهداری از گیاهان آپارتمانی می‌داند و می‌گوید: یکی از اصول نگهداری گیاهان این است که گونه‌های گوشتی مانند کاکتوس به آبیاری زیادی نیاز ندارند، برخی گونه‌ها به نور چندانی نیاز ندارند اما تأمین رطوبت محیط گیاه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
وی یکی از راه‌های افزایش علاقه شهروندان به نگهداری گل و گیاه در خانه را تبلیغات گسترده شهری عنوان می‌کند و می‌افزاید: قبل از شیوع کرونا، کلاس‌های رایگانی برای شهروندان درباره نگهداری از گیاهان آپارتمانی و فضای باز برگزار و با استقبال خوب شهروندان نیز روبه‌رو می‌شد؛ همچنین اگر در مکان‌هایی مانند بازار گل و گیاه، همراه با فروش گیاه، شهرداری بروشورهایی درباره شرایط نگهداری از گیاه به شهروندان ارائه کند، نقش مؤثری در ایجاد علاقه و رغبت مردم به خرید گل و گیاه خواهد داشت.
اصفهان؛ قطب تولید شب‌بو و گل شاخه بریده
امانی، مشکل بارندگی و کم‌آبی را مانعی برای افزایش تعداد گلخانه‌ها در استان اصفهان می‌داند و یادآور می‌شود: رطوبت شمال کشور برای پرورش گیاهان آپارتمانی بسیار ایده‌آل است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با هزینه بسیار کم و بدون نیاز به تجهیزاتی برای ایجاد رطوبت، با ساخت یک گلخانه برای حفاظت از گیاهان در برابر بارندگی و نور شدید، گیاهان را پرورش دهند اما هزینه حمل این گیاهان به اصفهان بسیار بالاست.
وی با اشاره به رونق تولید صیفی‌جات، گل‌های شاخه بریده و گیاهانی مانند شب‌بو در اصفهان، ادامه می‌دهد: تولید این گونه‌ها در اصفهان صرفه اقتصادی زیادی دارد و شاید تولید هیچ استانی به اندازه اصفهان نباشد، اگر شرایط بارندگی و آبیاری مناسب باشد، تولید گل و گیاه در اصفهان توجیه اقتصادی دارد؛ اما اکنون به دلیل خشکسالی نمی‌توانیم روی گیاهان آپارتمانی سرمایه‌گذاری کنیم. با این حال تولید گیاهان باغچه‌ای که چندان هزینه‌بر نیست در اصفهان رونق دارد.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش تولیدات گلخانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، بسیاری از گونه‌های آپارتمانی موجود در بازار را تولید استان‌های شمالی کشور می‌داند و می‌گوید: گل‌ها و گیاهان راهی ساده برای رسیدن به آرامش روح و روان انسان هستند. با کاشتن گل و گیاه یا حتی هدیه دادن و گرفتن، می‌توان بیش از هر چیزی شادی، آرامش، مثبت‌اندیشی، دوری از غم و غصه و طراوت دریافت کرد.
وی گسترش زندگی شهری و فشارهای کاری در جامعه پراسترس امروزی را باعث کمرنگ شدن آثار طبیعت در زندگی افراد می‌داند و اظهار می‌کند: به انسان‌هایی تبدیل شده‌ایم که همگام با حرکت سریع به سوی متمدن شدن، به سرعت از طبیعت و زیبایی‌های آن فاصله می‌گیریم، در حالی که بازگشت به طبیعت از بهترین راه‌ها برای پیشگیری و درمان آثار زیان‌آور زندگی پرمشغله و صنعتی امروز ماست؛ چون طبیعت مادر انسان‌هاست و آغوش سبز آن می‌تواند آرامش را به او بازگرداند، اگرچه زندگی در آپارتمان از یک سو و دغدغه‌ها و مشغله‌های روزمره از سوی دیگر، ما را از طبیعت دور کرده‌اند.
طبیعت را به خانه بیاورید
امانی با بیان اینکه هنوز هم می‌توان برای رسیدن به آرامش، دست به دامن طبیعت شد، می‌افزاید: کافی است طبیعت را به خانه خود بیاورید؛ این طبیعت می‌تواند به اندازه یک باغچه، بالکن یا حتی چند گلدان کوچک باشد.
وی با اشاره به نتایج برخی پژوهش‌های علمی، ادامه می‌دهد: گفته می‌شود افرادی که در محیط پیرامون خود گل و گیاه نگهداری می‌کنند، دو تا چهار برابر بیشتر از دیگران آرام، مهربان، شاد و سرزنده هستند و می‌توانند این حس خوشایند را به دیگر افراد منتقل کنند؛ همچنین تبادل گل و گیاه بین افراد سبب سهولت در برقراری ارتباط میان همسران، فرزندان و والدین می‌شود و گل‌های با رنگ صورتی، سفید و بنفش نیز حس آرامش و گل‌های قرمز، زرد و نارنجی حس هیجان و سرزندگی را در افراد القا می‌کنند.
به گفته امانی، پژوهشگران توصیه می‌کنند همواره یک شاخه گل یا گلدان کوچک گل در معرض دید خود قرار دهید و بر اساس یافته‌های جدید، گل و گیاه نه تنها بر احساسات شخصی افراد بلکه روی رفتارهای بیرونی و اجتماعی افراد نیز مؤثر است.
فواید بسیار نگهداری از گل‌ها و گیاهان آپارتمانی
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش تولیدات گلخانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، فواید نگهداری از گل‌ها و گیاهان آپارتمانی را قابل توجه می‌داند و می‌گوید: رنگ سبز یکی از رنگ‌های آرامش‌بخش است؛ این رنگ همراه با آبی آسمان ذهن افراد را در وضعیت آرامش و راحتی قرار خواهد داد، همچنین رنگ سبز التیام‌بخش و رنگ تعادل، توازن و همدلی است و این رنگ موجب هماهنگی جسم و ذهن می‌شود و نماد طبیعت است.
وی گل‌کاری، باغبانی و ایجاد محیطی دلپذیر را موجب بالا بردن حس اعتماد به نفس و خوب بودن افراد معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: باغبانی موجب می‌شود فرد به‌دلیل خلق زیبایی، احساس غرور و رضایت کند؛ از سوی دیگر هنگامی که گیاهان به گل می‌نشینند، سبزی‌ها آماده چیدن می‌شوند و باغبان حس رضایت‌خاطر پیدا می‌کند، نتیجه زحمات خود را می‌بیند و پاداشی برای فرد به شمار می‌رود.
مثبت‌اندیشی و دوری از غم با نگاه کردن به گیاهان
شیوا بحرینیان، کارشناس گل و گیاه، فعال و تولیدکننده نمونه گل و گیاه زینتی نگاه کردن به گل و گیاه را باعث افزایش حس مثبت‌اندیشی، دوری از غم‌ها و ایجاد شادابی می‌داند و به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: موضوعات خوشایند و ناخوشایند در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است اما تنها زبان مشترک کل دنیا که در همه سنین، نژادها و ملیت‌ها جواب می‌دهد زبان گل است و به همین دلیل در تمام جشن‌ها یا حتی مناسبت‌های ناراحتی، برای حال بهتر گل هدیه می‌دهیم.
وی یکی از کارکردهای مهم پرورش گیاهان در خانه را انتقال حس خوب و انرژی مثبت می‌داند و می‌افزاید: گیاهان به دلیل تأثیراتی که در روح و روان افراد به‌جا می‌گذارند، طرفداران بسیار زیادی دارند و بسیاری از افراد همیشه در حال خرید گل و گیاه هستند، این موضوع تنها مربوط به فرهنگ ما نیست و در تمام دنیا این علاقه دیده می‌شود.
در بهار به سوی طبیعت کشیده می‌شویم
این کارشناس و تولیدکننده نمونه گل و گیاه، سنت خرید سنبل و قرار دادن آن بر سرسفره هفت سین را نشان‌دهنده علاقه تاریخی به گل و گیاه در فرهنگ ایرانی می‌داند و می‌گوید: از زمان باستان تاکنون، نگهداری از گونه‌های بومی مانند سنبل در فرهنگ بومی مردم کشور ما وجود داشته و امروزه نیز گذاشتن این گیاه در سفره هفت سین، حس و انرژی مثبتی به افراد منتقل می‌کند؛ بنابراین بدون اینکه هیچ تقلید یا توصیه‌ای در کار باشد، در روزهای آخر سال و حتی فصل بهار و پس از نوروز، همه به گلخانه‌ها سر می‌زنند و تا اواخر اردیبهشت ماه، فروشگاه‌های گل و گیاه شلوغ است؛ چون انسان در این فصل به سمت طبیعت کشیده می‌شود.
وی بهار را فصل تعویض گلدان‌ها می‌داند و می‌افزاید: طبیعت در حال بیدار شدن است و در همین زمان، توصیه می‌شود گلدان گیاهان قدیمی را عوض و یک سایز بزرگ‌تر کنیم؛ چون گیاه یک سال در گلدان قدیمی زندگی و رشد کرده و به جای بزرگ‌تری نیاز دارد. برخی اصول مانند سوراخ کردن ته گلدان، استفاده از خاک مناسب و ضدعفونی کردن آن بعد از کاشت گیاه و آبیاری گیاه را باید در زمان عوض کردن گلدان رعایت کنیم.
بحرینیان با اشاره به تفاوت خاک مورد نیاز برای گیاهان گوشتی، آپارتمانی و باغچه‌ای، می‌گوید: برخی از مطالبی که درباره گونه‌های آپارتمانی وجود دارد، نادرست است مثل اینکه درباره گل دیفن باخیا گفته می‌شود که یک گیاه سمی است و نباید در خانه نگهداری شود؛ در حالی که شیره این گیاه فقط برای خردسالان زیر دو سال می‌تواند باعث لکنت زبان شود و بسیار بعید است که این اتفاق برای کودکان رخ دهد.
گیاهان کارخانه ساخت اکسیژن هستند
بحرینیان، مهم‌ترین کارکرد نگهداری گیاهان در خانه را تولید اکسیژن در فضا می‌داند و ادامه می‌دهد: گیاهان با تولید اکسیژن در فضا، برای ما هوای پاک فراهم می‌کنند، همه انسان‌ها و موجودات دیگر به جز گیاهان، مصرف کننده اکسیژن هستند و با تنفس این گاز، دی‌اکسیدکربن تولید می‌کنند؛ در حالی که گیاهان برعکس ما، دی اکسیدکربن را جذب و تبدیل به اکسیژن حیاتی برای موجودات می‌کنند.
وی میزان دی‌اکسیدکربنی که شب‌ها از گیاهان تولید می‌شود را به اندازه یک‌صدم تنفس هر فرد می‌داند و اظهار می‌کند: گیاهان با این مکانیسم، کارخانه تولید اکسیژن به شمار می‌آیند؛ بنابراین هیچ محدودیتی برای داشتن گل و گیاه در خانه نداریم و توصیه می‌شود به ازای هر ۱۰ متر فضای خانه، یک گلدان گیاه متوسط در فضا وجود باشد؛ یعنی در یک فضای ۱۵۰ متری بهتر است ۱۵ گلدان گل قرار دهیم.
کارکردهای بی‌پایان گیاهان در خانه‌ها
این کارشناس و تولیدکننده نمونه گل و گیاه با اشاره به کارکردهای گوناگون گیاهان در محیط زندگی انسان‌ها، ادامه می‌دهد: علاوه بر تأمین سبزی، شادابی و طراوت محیط، استفاده از گیاهان در مکان‌هایی مانند بالکن خانه‌ها، می‌تواند امکان محدود کردن فضای دید خانه را فراهم کند؛ همچنین افراد بسیاری در این فصل علاقه به کاشت سبزیجات و تولید محصولات ارگانیک برای خود و خانواده‌شان دارند که با رعایت برخی توصیه‌ها می‌توان به راحتی سبزیجات مورد نیاز را پرورش داد.
وی درباره محدودیت‌های تولید گیاهان آپارتمانی در اصفهان، می‌گوید: برخی از گیاهان آپارتمانی با اقلیم اصفهان سازگاری ندارند و گرچه ممکن است در برخی گلخانه‌ها به شکل شاداب به چشم بخورند، اما وقتی به خانه انتقال می‌یابند، به سرعت پژمرده و خشک می‌شوند؛ این کار باعث می‌شود مردم از خرید گیاهان منصرف شوند.
بحرینیان، گیاهان رطوبت‌دوست را برای اقلیم شهرهای خشکی مانند اصفهان، مناسب نمی‌داند و خاطرنشان می‌کند: اگرچه عرضه این گونه‌های متفاوت، ممکن است سودآور و پر تقاضا باشد، اما بهتر است افراد از خرید آن‌ها خودداری کنند و سراغ گونه‌های مقاوم‌تر بروند که تنظیم دما و تأمین رطوبت موردنیاز آن‌ها در خانه ممکن است.
واسطه‌هایی که به گرانی گل و گیاه دامن می‌زنند
کارشناس و تولیدکننده نمونه گل و گیاه زینتی در اصفهان، درباره گرانی گیاهان زینتی می‌گوید: قیمت گل بسته به کیفیت هر محصول متفاوت است؛ به همین دلیل اتحادیه گل و گیاه، روی گل‌های شاخه بریده قیمت‌گذاری می‌کند، اما در هیچ جای کشور روی قیمت گل آپارتمانی قیمت‌گذاری نمی‌شود؛ چون قیمت هر گیاه، بسته به اندازه و کیفیت آن گل بسیار متفاوت است.
وی برای خرید گیاه به قیمت مناسب به شهروندان توصیه می‌کند برای حذف واسطه‌ها سراغ تولیدکنندگان اصلی و برندهای معتبر بروند و ادامه می‌دهد: هرچه هزینه‌های حمل و اجاره مکان و دیگر عوامل، برای عرضه گل و گیاه کمتر باشد، قیمت تمام شده برای مصرف‌کننده نیز مناسب‌تر خواهد بود؛ چون قیمت پرورش گیاه را نمی‌توان کاهش داد و در پایان اینکه افراد برای تأمین سلامت و شادابی روح و حال خوب نیاز به تماشا و پرورش گیاهان دارند.
نظر شما