به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، شهرداری‌ها در سطح جهانی از جمله سازمان‌هایی هستند که نقش مهمی در توسعه شهرها و گسترش عرصه‌های مدنی دارند. این سازمان‌ها در ایران، از جایگاه اصلی خود که برنامه‌ریزی و مدیریت امور شهری است، دور مانده‌اند.
امروزه یکی از مسائل مهم شهرداری‌ها در سراسر جهان، ایجاد منابع پایدار درآمدی و تأمین هزینه خدمات شهری است؛ مدیریت شهری می‌تواند با فراهم کردن منابع متعدد درآمدی پایدار و ناپایدار، ایجاد انگیزه در شهروندان جهت پرداخت به‌موقع عوارض و کوشش جهت حفظ زیرساخت‌های شهری و مانند آن، نسبت به تأمین بلندمدت و پایدار منابع درآمدی اقدام کند.
یکی از فعالیت‌هایی که در یک دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، بسترسازی برای ارتقای کارآفرینی شهری است که از یک‌سو به افزایش ظرفیت‌های ارائه خدمات شهری و به‌تبع کاهش هزینه‌ها می‌انجامد و از سوی دیگر، منابع درآمد پایدار را فراهم می‌کند.
مقوله کارآفرینی، یکی از مباحث مهم شهری بوده که از چند جنبه، باعث ارتقای مدیریت شهری و سطح کیفیت زندگی شهروندان خواهد شد؛ از یک جهت به عنوان یکی از منابع درآمد پایدار شهری به اقتصاد شهر کمک می‌کند و از طرف دیگر با توسعه بخش خصوصی، می‌توان بسیاری از وظایف شهرداری را به بخش خصوصی سپرد و هزینه‌های مدیریت شهری را کاهش داد.
از دید اقتصاد شهری، عواملی چون گسترش دامنه فعالیت‌های شهرداری‌ها و ارتقای سطح انتظارات مردم از آن‌ها و مشکلات ناشی از افزایش جمعیت شهری، نیاز به گسترش منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها را بیشتر می‌کند؛ بنابراین کسب درآمد در شهرداری‌ها از اموری است که تأثیر عمده‌ای در ارائه خدمات شهری به شهروندان دارد.
توسعه کارآفرینی و تأثیر آن بر درآمد پایدار شهرها
از جمله دلایل توجه به توسعه کارآفرینی، می‌توان به قدرت آن در ایجاد کسب و کارهای جدید با ارزش افزوده بالا، توسعه کسب و کارهای موجود، رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی، کاهش نرخ بیکاری و افزایش سرانه تولید و برقراری عدالت اجتماعی اشاره کرد.
زنجیره ارزش کارآفرینی به عنوان ابزاری قدرتمند برای شناسایی مؤلفه‌های کارآفرینی و نحوه تعامل آن‌ها با یکدیگر، فعالیت‌های موجود در این فرآیند را به دو دسته فعالیت‌های اولیه و پشتیبانی تقسیم می‌کند.
شهرها، مجامعی برای هم‌گرایی اقتصادی هستند که مراکزی همچون بنگاه‌ها، سازمان‌ها و افراد را در کنار یکدیگر قرار می‌دهند؛ علاوه بر این، می‌توانند عوامل زاینده اقتصادی را شکوفا کنند و باعث احتکار و از بین رفتن استعدادهای اقتصادی، شوند.
مدیریت شهری می‌تواند با فراهم کردن منابع، ایجاد انگیزه در شهروندان و بسترسازی برای کارآفرینی، به دو بعد مهم کارآفرینی، یعنی گرایش به کارآفرینی و مدیریت کارآفرینی بپردازد. مطالعات نشان می‌دهد که اقدامات کارآفرینانه در محیط شهری، می‌تواند در بهبود عملکرد شهری مؤثر باشد.
در یک دسته‌بندی کلی، درآمدهای شهرداری به دو دسته درآمدهای پایدار و درآمدهای ناپایدار تقسیم می‌شود. درآمد پایدار به درآمدهایی گفته می‌شود که مداوم، مطلوب و انعطاف‌پذیر باشد و برای وصول آن، بتوان برنامه‌ریزی‌های اجرایی لازم را تعریف کرد. در مقابل، درآمدهای ناپایدار به درآمدهایی اطلاق می‌شود که قابل تکرار و قابل تحقق مشابه نیستند و به شدت به نوسانات اقتصادی وابسته‌اند؛ به‌طوری که در دوره رونق دچار افزایش چشمگیر و در دوره رکود دچار کاهش می‌شوند.
در عصر حاضر، کارآفرینی شهری برای مقابله با بحران بیکاری و معضلات ناشی از آن، بستر مناسبی برای شهروندان فراهم می‌کند؛ از این رو بحث‌های اخیر در مطالعات جغرافیای اقتصادی، به طرز فزاینده‌ای بر شهرهای خلاق و اهمیت خلاقیت در دستیابی به رشد اقتصادی متمرکز شده است.
امروزه بدون توسعه کارآفرینی در یک جامعه، امکان رشد همه جانبه امکان‌پذیر نیست و کارآفرینی، یکی از راه‌های خروج شهرها از رکود است. با این حال، پیدا کردن منشأ خارجی کارآفرینی، چالش‌برانگیز بوده و تلاش‌های زیادی در زمینه ارزیابی تأثیرات فعالیت‌های کارآفرینانه بر اقتصاد منطقه‌ای، متمرکز شده است.
آیا دانشمندان تأثیر مثبت کارآفرینی در رشد شهری را تأیید می‌کنند؟
یکی از نخستین و مهم‌ترین پژوهش‌ها در زمینه کارآفرینی شهری، توسط بنیاد کافمن انجام شده است. این بنیاد با همکاری جمعی از اساتید شاغل در این حوزه، به بررسی کارآفرینی و تأثیر آن بر موفقیت شهری پرداخت و عوامل مؤثر بر کارآفرینی شهری نظیر نرخ خوداشتغالی و وجود شرکت‌های کوچک و متوسط به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری کارآفرینی شهری، مطرح شد.
پژوهش دیگری، تأثیرات کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک در رشد شهری را مورد بررسی قرار داد؛ طبق این تحقیق، نرخ کارآفرینی شهرهای بزرگ از میانگین نرخ کارآفرینی شهرهای سطح کشور، بالاتر بوده است.
با استفاده از تحقیقات انجام شده در حوزه رفتارهای کارآفرینانه، اقلیت‌ها در اروپا و آمریکا و چگونگی موفقیت این دسته از کارآفرینان، منشاهای کارآفرینی شهری به ویژه در میان کارآفرینان آفریقایی-آمریکایی پرداخته و مدلی یکپارچه ارائه شد.
حلقه‌های علی معلولی
حلقه‌های علی معلولی، در حقیقت نمای ساده‌تر شده دینامیک‌هایی است که در مرز مدل مورد بررسی وجود دارند. این حلقه‌ها بر اساس انجام مرور ادبیات، اسناد بالادستی و جمع‌بندی از محتوای خبرگان است. شهرداری می‌تواند با سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های حمایت از کارآفرینی شهری، تعداد استارت‌آپ‌های تحت حمایت مستقیم و غیرمستقیم خود را افزایش دهد که باعث افزایش تعداد کل واحدهای تجاری، عوارض نوسازی و پسماند دریافتی از این واحدها خواهد شد.
در این شرایط، درآمد شهرداری افزایش می‌یابد که این موضوع، موجب افزایش میزان تحقق درآمدی خواهد شد. با افزایش میزان تحقق درآمدی، بودجه شهرداری افزایش می‌یابد و در سال بعد، میزان منابع افزایش خواهد یافت.
صرف بودجه برای ارتقای فرهنگ‌سازی، در دو وجه کاهش تولید پسماند و تفکیک آن از مبدا مؤثر است که بدین ترتیب با انجام امور و فعالیت‌های فرهنگ‌سازی، میزان تولید پسماند در بخش‌های تجاری، خانگی، بیمارستانی کاهش می‌یابد که این موضوع، باعث کاهش هزینه پیمانکاران جمع‌آوری و رفت و روب منطقه خواهد شد. همچنین با توجه به اینکه پسماند تر، تنها دفن می‌شود و پسماند خشک، مورد بازیافت قرار می‌گیرد، تفکیک پسماند خشک از تر منجر به افزایش میزان بازیافت پسماند و کسب درآمد شهرداری خواهد شد.
با صرف منابع در دست در برنامه‌ها و امور فرهنگ‌سازی، دو رویداد مهم رخ می‌دهد؛ اول آنکه به دلیل ارتقای فرهنگ شهروندی، لزوم پرداخت عوارض نوسازی و پسماند و اثرگذاری آن بر ارائه خدمات شهری درک شده است و شهروندان به عنوان یکی از ساکنان شهر، احساس مسئولیت بیشتری نسبت به پرداخت عوارض خواهند داشت؛ دوم آنکه ارائه طرح‌های تشویقی نظیر بخشودگی جرایم دیرکرد و اعمال تخفیف برای پرداخت به موقع و زودهنگام، می‌تواند تأثیر بسزایی در انگیزه شهروندان برای پرداخت عوارض نوسازی و پسماند داشته باشد.
بودجه نگهداشت زیرساخت‌های شهری، همان هزینه‌ای است که بر اثر استهلاک استفاده بر مدیریت شهری تحمیل شده است و می‌تواند از اتفاقات غیرمترقبه نظیر رخدادهای جوی و ایجاد خرابی در شهر، ایجاد شورش و خرابی زیرساخت‌های شهری و استفاده نادرست شهروندان باشد؛ لذا ایجاد فرهنگ شهروندی و آموزش، می‌تواند در کاهش چنین هزینه‌هایی مؤثر واقع شود.
در خصوص مواردی همچون تجهیز ایستگاه‌های بازیافت با توجه به وجود پتانسیل بالای درآمدزایی از پسماند خشک، افزایش بودجه فرهنگ‌سازی روی کاهش سرانه تولید پسماند، ارائه مشوق‌های مناسب در بخش پرداخت عوارض نوسازی و پسماند و فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش تولید پسماند تر از مبدا، باید تمرکز کرد.
نظر شما