به گزارش خبرنگار ایمنا، شب چهارشنبه آخر سال یا همان چهارشنبه سوری، شبی است که بر اساس یک سنت قدیمی برای تخلیه هیجانات کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان بوده است، اما استفاده از مواد محترقه، بعضاً انفجاری و مصدومیت و حتی مرگ افراد می‌تواند غم و اندوه را جایگزین شادی و نشاط کند.
سال‌ها است که چهارشنبه آخر سال یعنی دلهره، ترس، خطر و فاجعه و دیگر به معنای پریدن از روی آتش نیست بلکه پریدن از روی حادثه است. امروزه با منسوخ شدن این آئین قدیمی و جایگزین شدن روش‌های پرخطر جدید، چهارشنبه آخر سال از یک سنت دوست داشتنی و زیبا به شبی وحشت‌آور تبدیل شده است.
آنچه این روزها به عنوان ترقه و مواد محترقه و مواد انفجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد به صورت ترکیبی است، این مواد به قدری حساس است که ضربه و رسیدن حرارت اندکی به آنها، عمل کرده و منفجر می‌شوند و گاه نیز بدون رسیدن حرارت و با وارد شدن ضربه، در اثر فعل و انفعالات شیمیایی و حتی در مقابل ارتعاشات هوا و با قرار گرفتن در محدوده یک فرکانس خاص، خود به خود فعال شده و منفجر می‌شوند.
درهر صورت در اثر انفجار مواد، انرژی زیادی به طور ناگهانی آزاد شده و در اثر پرتاب ذرات و انرژی‌ها رها شده، علاوه بر ایجاد حریق و صدای مهیب، خسارت جانی و مالی نیز به وجود می‌آورد. در صورت انفجار در محیط بسته، اثر تخریبی این مواد فوق‌العاده زیاد خواهد بود به نحوی که ۲۵۰ گرم از این مواد می‌تواند یک کاشانه با وسعت ۷۰ متر مربع را دچار خسارت زیاد نماید و شیشه ساختمان‌ها را تا شعاع ۲۵۰ متر بشکند.
بسیار دیده شده است که مواد محترقه در داخل کمد یا زیر زمین نگهداری شده و بدون دخالت انسان در اثر شرایط مساعد، خود به خود منفجر شده و یا در هنگام جا به جایی با دست و یا در داخل ساک و کیف در اثر حرارت یا ضربه منتقل شده‌اند. کودکان و نوجوانان زشتی و ترقه بازی را به دلیل احتمال بروز خطر درک می‌کنند.
به همین دلیل اغلب کبریت، ترقه و مواد محترقه و منفجره را پس از تهیه در نقاط غیر قابل دید مانند انباری زیر زمین بالکن پشت بام و یا داخل کیف و کمد و وسایل شخصی خود مخفی می‌کنند که این امر خود از عوامل بروز حریق و حادثه است. بنابراین به والدین توصیه می‌شود در این مکان‌ها را قفل نموده و از رفت و آمد فرزندان خود به این محل‌ها ممانعت کنند و روزانه این مکان و کیف و کمد فرزندان خود را مورد بررسی قرار دهند.
ترقه بازی نوجوانان و مهم‌ترین حوادث چهارشنبه سوری
متخصصان تاکید دارند سوختگی‌های سطحی و سوختگی‌های نیمه عمیق و عمیق (سوختگی‌های درجه یک، دو و سه) مهم‌ترین و بیشترین درصد حوادث در چهارشنبه سوری را مخصوصاً برای نوجوانان و جوانان، به وجود می‌آورند. مهم‌ترین اقدامات در مواجهه با سوختگی‌ها این است که افراد ابتدا باید محل سوختگی را با آب سرد و تمیز و به مدت حداقل ۱۰ دقیقه بشویند.
اقدامات بعدی در مواجهه با سوختگی‌های چهارشنبه سوری خارج کردن آرام لباس افرادی که دچار سوختگی شده‌اند، پرهیز از ترکاندن تاول‌ها و پوشاندن آنها با باند استریل است آسیب دیدگی‌های چشمی نیز جزو مهم‌ترین آسیب دیدگی‌های چهارشنبه سوری است که بعضاً منجر به نابینایی افراد نیز می‌شود. در صورتی که چشم فردی آسیب ببیند نباید چشم و پلک را با دست بمالند بلکه فقط باید با آب شستشو داده و در اولین فرصت مصدوم را به اورژانس و بیمارستان منتقل کنند.
ضرورت آگاه‌سازی نوجوانان
پیشگیری از حوادث تلخی مانند حوادث چهارشنبه آخر سال نیازمند ارتقای فرهنگ ایمنی است و این فرهنگ بر سه اصل آگاهی، آموزش و الزام استوار است. بسیاری از والدین بدون آگاه‌سازی و آموزش مناسب فرزندانشان به سراغ اصل الزام می‌روند و تلاش می‌کنند با توسل به زور و اجبار، آنها را از کاری منع یا به کاری ترغیب کنند ولی این شیوه معمولاً با شکست همراه است.
آگاه سازی و آموزش نوجوانان و جوانان ضرورت دارد و در روند این آگاه سازی باید به شخصیت آنها احترام گذاشت در حقیقت راه ایمنی از آموزش می‌گذرد و پیش شرط آموزش آگاهی است. آگاهی از خطرهای چهارشنبه سوری و شیوه مقابله با این خطرها احتمال بروز حوادث تلخ را در آخرین ماه سال کاهش خواهد داد.
نوجوانان از رفتارهای پرخطر پرهیز کنند
آسیب‌شناسان، توصیه‌ها و هشدارهایی نیز برای حفاظت از کودکان و نوجوانان ارائه در برابر این حوادث و همچنین تهدیدها دارند، مجید ابهری آسیب شناس اجتماعی تاکید دارد که خانواده‌ها مراسم چهارشنبه سوری را در مقابل درب خانه‌های خود برگزار کنند و مراقب حضور افراد غریبه و غیرمحلی باشند.
وزارت ارتباطات پیش از وقوع رویداد مراقب فضای مجازی باشد و بهترین کار به جای فیلتر تلگرام، مسدود کردن امکان آپلود و دانلود تا سقف مشخص می‌باشد. مأموران قانون مراقب خروجی‌های شهرهای خود باشند. خواص و سلبریتی‌ها مراقب باشند برای مطرح شدن و خودشیرینی با جان جوانان مردم بازی نکنند. همه دلسوزان کشور از نوجوانان و جوانان بخواهند از بروز رفتارهای پرخطر پرهیز کنند و بخاطر یک شب، تمام عمر خود را تباه نکنند.
والدین هیجان نوجوانان را مدیریت کنند
روانشناسان و کارشناسان حوزه مسائل اجتماعی تاکید دارند چهارشنبه‌سوری، سطحی از هیجان را بیشتر در نوجوانان که بیشترین آسیب را می‌بینند، ایجاد می‌کند که برای آنها خوشایند و لذت بخش است؛ به همین دلیل پدر یا مادر، معمولاً به سختی می‌توانند فرزندشان را به کلی از این تجربه هیجانی بازدارند اما می‌توانیم هیجان آنها را تعدیل و رفتارشان را مدیریت کنیم و شرایطی فراهم کنیم که چهارشنبه سوری برای آنها به نسبت ایمن شود.
یکی از راه‌های ایمن‌سازی نسبی چهارشنبه‌سوری، این است که خطرهای بالقوه این ایام را به خوبی برای فرزندمان توضیح دهیم و قوانین و چارچوب‌های تربیتی‌مان را به او یادآوری کنیم.
اگر نوجوان با والدین همکاری کرد، جواب او پاداش و تشویق است؛ اما اگر او را منع کردند و نپذیرفت، باید برایش شرط بگذارند و بهترین شرط این است که خودشان هم کنار او حضور داشته باشند و بر رفتارهایش نظارت کنند تا خطری تهدیدش نکند. اگر به هر دلیلی چنین امکانی برایمان فراهم نیست، باید لااقل یک فرد بالغ مورد اعتماد را همراه کودکمان بفرستند.
به فرزندان نوجوان بیاموزید که استفاده از مواد آتش بازی هرگز به طور کامل ایمن نیست، حتی در صورتی که مراقبت کامل صورت گیرد. حوادث نه تنها ممکن است برای کسانی که از آن استفاده می‌کنند به وجود آید، بلکه برای کسانی که این مواد را درست می‌کنند نیز ممکن است اتفاق بیفتد، پس از مکان‌هایی که از مواد محترقه در آن استفاده می‌شود سریع دوری کنند.
نظر شما