به گزارش خبرنگار ایمنا، پریدن روی آتش همراه با خواندن شعر «زردی من از تو، سرخی تو از من»، میهمانی و دورهمی‌های خانوادگی یا آداب و رسوم کهن‌تری مانند قاشق‌زنی، فال‌گوش ایستادن، آجیل خوردن و کوزه شکستن که از آئین‌های اصلی آخرین چهارشنبه سال در فرهنگ ایرانی محسوب می‌شد، مدت‌ها است که کم‌رنگ شده و جای خود را به ترقه، انفجار و آتش‌بازی‌های هیجانی داده است که قربانی‌های اصلی آن را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند.
«چهارشنبه‌سوری» جشن پیشواز از بهار و نوروز است؛ آئینی برای سپردن زردی‌ها به آتش و گرفتن سرخی و شادمانی آن برای یک سال با چهار فصل غم و شادی. تا یکی دو دهه پیش، دور هم جمع شدن اعضای خانواده یا فامیل و گاهی همسایه‌ها و روشن کردن آتش و پریدن از روی آن، اصلی‌ترین آئین چهارشنبه‌سوری بود؛ اما کم‌کم تفریحات حاشیه‌ای و خطرسازی مانند انفجارهای ترقه و آتش‌بازی از حاشیه به متن آمد و خاطره تلخ انفجار مواد محترقه غیراستاندارد در دست و صورت کودکان و نوجوانان، شادی این آئین را به ترس و واهمه از تکرار حوادث تلخ تبدیل کرد.
عمده افرادی که در این شب سانحه می‌بینند، نوجوانان و گاهی جوانان هستند. به‌گفته کارشناسان، خانواده‌ها در آگاه‌سازی فرزندان در آستانه چهارشنبه آخر سال که ممکن است عواقب و خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد، نقش بسزایی دارند. طبق قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، کسانی که به صورت غیرمجاز مواد منفجره را خریداری، نگه‌داری و اقدام به توزیع می‌کنند به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم می‌شوند. همچنین بر اساس اعلام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، هرکسی با ایجاد صدای مهیب یا پرتاب ترقه یا نارنجک یا هرگونه مواد محترقه موجب تخریب اموال یا صدمات بدنی به اشخاص شود، حسب مورد به حبس، پرداخت دیه و خسارت‌های وارده محکوم خواهد شد.
ضایعات ترقه و انفجار سوختگی فراتر است
فریدون عابدینی؛ رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان درباره حوادث این مناسبت به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: سال گذشته در چهارشنبه‌سوری، تعدادی بیمار شدند که سه نفر آن‌ها بستری شدند و ۴۸ نفر به شکل سرپایی خدمات گرفتند.
وی از آماده‌باش ۴۸ ساعته این مرکز از سه‌شنبه شب تا پایان وقت چهارشنبه خبر می‌دهد و می‌افزاید: متخصصان چشم‌پزشکی، کادر پزشکی، پرستاری، خدمات و جراحان در بیمارستان حضور دارند. همچنین اگر بیماری، دچار مشکل غیرسوختگی بود به بیمارستان‌های الزهرا (س)، کاشانی یا فیض فرستاده می‌شود؛ چون حوادث چهارشنبه‌سوری تنها محدود به سوختگی نمی‌شود به ویژه ترقه و مواد منفجره که گاهی اوقات ضایعاتی در صورت، کف دست، انگشتان یا بدن به‌وجود می‌آورد که نیاز به خدمات فوق تخصصی دارند.
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان با اشاره به کاهش حوادث سوختگی‌های چهارشنبه‌سوری در دو سال گذشته، ادامه می‌دهد: سال گذشته در زمینه حوادث سوختگی شرایط بهتری داشتیم چون بسیاری از بیماران این بخش سرپایی بودند و اکثرشان بدون نیاز به بستری‌های طولانی‌مدت در هفته اول مرخص شدند.
زخم همیشگی ترقه‌های دست‌ساز و فشفشه‌های غیراستاندارد
وی آمار مرگ‌ومیر سال گذشته در اثر حوادث سوختگی را صفر اعلام می‌کند و می‌گوید: آمار مرگ‌ومیر اتفاقات ناگواری که به دلیل ساخت ترقه‌های دست‌ساز در خانه‌ها رخ می‌داد، در چند سال قبل وحشتناک بود. در همین روزهای اخیر نیز خبرهایی درباره انفجار ترقه‌های دست‌ساز در یکی از شهرستان‌های اطراف اصفهان، استان فارس یا اردبیل منتشر شد که نشان می‌دهد خطر این حوادث را باید همچنان جدی گرفت.
عابدینی به خانواده‌ها توصیه می‌کند در این مناسبت از وسایل آتش‌بازی، ترقه و فشفشه‌های استاندارد استفاده کنند و خاطرنشان می‌کند: توصیه می‌شود افرادی که دوست دارند این مراسم را برگزار کنند، از وسایل ترقه‌ها و فشفشه‌های استاندارد استفاده کنند تا خطری برای فرد ایجاد نکند. اگر این شرایط مدیریت نشود، ممکن است اتفاقات ناگواری برای کودکان و نوجوانان رخ دهد که برخلاف این باور نادرست که سوختگی با چند پماد و دارو قابل درمان است، گاهی حتی با بهترین درمان‌ها نیز درمان نخواهند شد.
به درمان‌های ساختگی پناه نبرید
وی کارآمدترین توصیه در هنگام ایجاد سوختگی را شست‌وشوی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای محل سوختگی با آب سرد معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: چون حرارت ۶۹ درجه می‌تواند تمام لایه‌های پوست را در یک ثانیه از بین ببرد، بهترین ماده‌ای که آسیب را کمتر و روند سوختگی را متوقف می‌کند، استفاده از آب سرد در دمای بین هشت تا ۱۵ درجه است.
این متخصص جراحی عمومی با اشاره به ناکارآمدی توصیه‌های غیرعلمی برای درمان سوختگی، می‌گوید: به افرادی که دچار سوختگی می‌شوند توصیه می‌کنیم که برای التیام زخم خود به سیب‌زمینی، خمیردندان، زرده و سفیده تخم‌مرغ، عسل، آرد و روغن پناه نبرند؛ چون هیچ‌کدام از این مواد، تأثیری در بهبودی زخم سوختگی ندارند.
وی درباره تأثیر کرونا بر حوادث چهارشنبه‌سوری می‌افزاید: تعداد بیمارانی که سال گذشته به بیمارستان سوانح سوختگی فرستاده شدند، حتی نسبت به گذشته افزایش نشان می‌داد چون برخی افراد توجهی به کرونا و محدودیت‌های آن نداشتند و برنامه خود را اجرا می‌کردند؛ بنابراین نقش فرهنگ‌سازی رسانه‌ها برای آگاهی‌رسانی به افراد جامعه در این زمینه قابل توجه است.
برخورد با متخلفان تشدید شود
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان عوارض انفجار و سوختگی را تا پایان عمر در جسم افراد ماندگار می‌داند و می‌گوید: آگاهی دادن به افراد جامعه درباره عوارض دردناک حوادث چهارشنبه‌سوری، توصیه به استفاده از وسایل آتش‌بازی استاندارد که به اندازه کافی در بازار موجود است و افزایش اقدامات بازدارنده برای کاهش حوادث ناشی از وسایل محترقه دست‌ساز، ضروری به نظر می‌رسد؛ به ویژه اگر نیروی انتظامی با توزیع‌کنندگان به شدت برخورد کند و افراد بازداشت شده را تا پایان تعطیلات نوروز، آزاد نکند تأثیر بازدارندگی اقدامات بیشتر خواهد بود.
وی قربانیان اصلی حوادث چهارشنبه آخر سال را پسران گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: درمان سوختگی به شکل سرپایی انجام می‌شود و از عوارض آن می‌توان به تغییر رنگ بافت یا گوشت اضافه اشاره کرد؛ اما مسئله ترقه‌ها این است که بیشتر از سوختگی، انفجار و آسیب‌هایی ایجاد می‌کند که حتی می‌تواند منجر به کوری و قطع عضو شود که حتی با بهترین درمان‌ها و گران‌ترین وسیله‌ها و لیزر، پماد، تزریق کورتن نیز به شکل قبل برنمی‌گردند و اثر آن تا پایان عمر در زندگی افراد ادامه می‌یابد.
جلوگیری از برگزاری مراسم به آسیب‌ها دامن می‌زند
عابدینی از مسئولان نیروی انتظامی و شهرداری خواست مکان‌هایی برای برگزاری آئین چهارشنبه‌سوری به شکل کنترل شده فراهم کنند و می‌گوید: اگر بخواهیم جلوی برگزاری این مراسم را بگیریم، باعث می‌شود افراد به استفاده از روش‌های غیراستاندارد روی بیاورند؛ بنابراین باید فضاهایی فراهم شود که افراد بتوانند این سنت و استقبال از سال جدید را با تندرستی برگزار کنند و دچار آسیب نشوند.
وی سوختگی‌های چهارشنبه‌سوری را با تمام سال متفاوت می‌داند و خاطرنشان می‌کند: سوختگی‌هایی که در چهارشنبه‌سوری اتفاق می‌افتد با بیمارانی که در طول سال به بیمارستان مراجعه می‌کنند، کاملاً متفاوت است چون بیشتر این حوادث را انفجار خانه و آسیب جدی به اعضای بدن تشکیل می‌دهد که نیاز به مداخلات درمانی جدی دارد.
هزینه‌های میلیونی درمان سوختگی
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان درباره هزینه‌های درمان سوختگی، اظهار می‌کند: با اینکه یک مرکز دولتی هستیم و هیچ نوع خدمات خصوصی ارائه نمی‌کنیم، اما اگر یک بیمار سوختگی در آی‌سی‌یو بستری شود، حتی با فرانشیز ممکن است میلیون‌ها تومان هزینه داشته باشد از سوی دیگر پوست عضوی است که تا وقتی فرد آسیب نبیند، قدر آن را نمی‌داند.
وی مدت زمان بهبود سوختگی‌های سطحی را بین دو تا سه هفته می‌داند و می‌افزاید: از مسئولان و پدر و مادرها درخواست می‌شود که کمک کنند تا سال نو را با سلامتی و تندرستی شروع کنیم، نباید حتماً یک حادثه برایمان رخ دهد تا متوجه شویم که خود یا اطرافیانمان، چه دارایی با ارزش و گران قیمتی را از دست می‌دهیم.
پوشش ترافیکی نقاط هدف در اصفهان
از سوی دیگر سرهنگ محمدرضا محمدی؛ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان نیز درباره محدودیت‌های ترافیکی چهارشنبه آخر سال به خبرنگار ایمنا می‌گوید: نیروی انتظامی و پلیس راهور هنوز تصمیمی برای اعمال محدودیت در نقطه خاصی نگرفته است؛ اما پوشش ترافیکی سنگین نقاط هدف را در دستور کار داریم و حتماً با کسانی که قصد هنجارشکنی چه در حوزه ترافیکی و چه در حوزه انتظامی داشته باشند، برخورد شدید و قانونی خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اعمال محدودیت، ممنوعیت تردد و ترافیکی در هیچ‌یک از خیابان‌های شهر در دستور کار قرار ندارد، می‌افزاید: در صورت نیاز، در محدوده پارک صفه، پارک ناژوان و برخی مناطق دیگر شهر اصفهان مانند بزرگراه‌ها نیز ممکن است محدودیت‌هایی در دستور کار قرار بگیرد.
رفتارهای هیجانی و رانندگی تهاجمی ممنوع
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان، در پیش بودن تعطیلات نوروز، خرید و ورود مسافران نوروزی را باعث افزایش ترافیک آخر سال می‌داند و اظهار می‌کند: ترافیک سنگین در روزهای پایانی سال محسوس است بنابراین روان‌سازی ترافیک در دستورکار قرار گرفته است، طرح زوج و فرد تا پایان سال فعال خواهد بود البته از بیست‌ونهم اسفندماه این طرح غیرفعال می‌شود و دوباره از پانزدهم فروردین، زوج و فرد تنها در هسته مرکزی شهر و بعداز ظهرها تا ساعت ۱۰ شب در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی به شهروندان توصیه کرد به فکر سلامتی خود و دیگران باشند و ادامه داد: به ویژه جوانان که گاهی اوقات از روی هیجان تصمیم می‌گیرند و با انجام برخی کارهای خطرناک، به خودشان و دیگران آسیب می‌رسانند، تاکید می‌کنیم که در حوزه ترافیکی از رفتارهای هیجانی و رانندگی تهاجمی پرهیز کنند و مطمئن باشند هم توسط دوربین‌ها رصد می‌شوند و از سوی دیگر، نیروهای پلیس نیز در مرکز کنترل ترافیک تقویت شده است.
سرهنگ محمدی از فعال شدن تمام دوربین‌های نظارتی شهر خبر می‌دهد و می‌گوید: هر جا خودرویی بخواهد هنجارشکنی کند و حرکات مخاطره‌آمیز داشته باشد، شک نکند که احضار و در سیستم توقیف می‌شود. دستور قضائی برای این برخوردها نیز صادر شده است و افرادی که مرتکب این حرکات هنجارشکنانه شوند، خودروهایشان تا پایان تعطیلات نوروز در توقیف پلیس می‌ماند.
وی بدون اعلام آمار تخلفات سال گذشته، یادآور می‌شود: پیش‌بینی شده است ترافیک امسال بیش از ۳۰ درصد امسال افزایش پیدا خواهد کرد و امکان رشد تخلفات نیز وجود دارد.
چهارشنبه‌سوری سه سال قبل، بدون حادثه بود
فرهاد کاوه آهنگران؛ سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان نیز چهارشنبه‌سوری را یک سنت دیرینه ایرانی می‌داند و اظهار می‌کند: مخالف برگزاری چهارشنبه سوری نیستیم، اما معتقدیم این آئین باید ایمن و بدون خطر برگزار شود.
وی از ایجاد کمپین «نه به رفتارهای پرخطر در چهارشنبه‌سوری» در اصفهان خبر می‌دهد و می‌گوید: با فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی سازمان آتش‌نشانی، رسانه‌ها و همکاری شهروندان در سه سال گذشته آمار حریق و حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری در شهر اصفهان نزدیک به صفر بوده است؛ البته حوادث دیگری داشتیم، ولی مربوط به چهارشنبه‌سوری نبود.امسال نیز وظیفه داریم آموزش‌های ایمنی و هشدارهای لازم را به شهروندان بدهیم تا چهارشنبه‌سوری امسال هم بدون حادثه تلخ سپری شود.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با اشاره به آغاز اطلاع‌رسانی در مورد رفتارهای پرخطر چهارشنبه سوری از اوایل فصل زمستان، می‌افزاید: پخش انیمیشن برای کودکان در کلاس‌های آموزش مجازی و حضوری و بازدیدها، اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها، ایجاد کمپین «نه به رفتارهای پرخطر در چهارشنبه‌سوری» و نصب بنر در ورودی کلیه ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر اصفهان در این راستا انجام شده است.
هرگونه ساخت، نگه‌داری و فروش مواد محترقه ممنوع است
وی خواستار نظارت بیشتر والدین بر رفتارهای فرزندان در چهارشنبه آخر سال شد و اظهار می‌کند: والدین در این روزها بر رفت و آمدهای فرزندانشان، ارتباط با دوستان، مباحث مالی و حتی حضورشان در شبکه‌های مجازی نظارت داشته باشند تا فریب سودجویان که قصد فروش مواد محترقه به آن‌ها دارند را نخورند.
کاوه‌آهنگران هرگونه ساخت، نگه‌داری و فروش مواد محترقه را ممنوع می‌داند و می‌گوید: به خاطر ممنوعیت این مواد محترقه، فروشندگان یا خریداران آن‌ها را در جاهایی پنهان می‌کنند که گرم و مرطوب است، یا حتی به خاطر ترکیباتی که دارند خودبه‌خود منفجر می‌شوند؛ بنابراین افراد نباید این مواد را به هیچ عنوان بسازند یا نگه‌داری کنند.
وی نسبت به روشن کردن آتش در معابر عمومی، سربسته و نزدیک به مواد قابل اشتعال در وسعت زیاد هشدار می‌دهد و می‌افزاید: استفاده از الکل، تینر، بنزین و مواد سریع‌الاشتعال برای روشن کردن آتش بسیار خطرناک است؛ چون بلافاصله باعث سرایت آتش به دست و بدن فرد و شعله‌ور شدن او می‌شود. همچنین انداختن مواد محترقه و نورافشان به طرف دیگران، در حیاط منازلی که دید ندارد نیز از رفتارهای بسیار پرخطر است.
با روشن کردن آتش باعث سدمعبر نشوید
کاوه‌آهنگران از شهروندان خواست با روشن کردن آتش و تجمع باعث ایجاد ترافیک و سد معبر نشوند و خاطرنشان می‌کند: پلیس، اورژانس و آتش‌نشانی ممکن است برای امدادرسانی به شهروندان اعزام شده باشند و نباید در ترافیک و راه بندان بمانند. همچنین هل دادن افراد به سمت آتش، پریدن همزمان از روی آتش و بدون دید کافی، شکستن شاخ و برگ درختان و ایجاد حریق نزدیک درختان ممنوع است، شهروندان در صورت مواجه به حوادث احتمالی باید به سرعت با ۱۲۵ تماس بگیرند.
نظر شما