احسان تمنده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه ساعت اتمی گونه‌ای از ساعت است که فرکانس تشدید استاندارد اتمی را به‌عنوان عنصر نگه‌دارنده زمان به کار می‌برد، اظهار کرد: ساعت اتمی دقیق‌ترین تکنولوژی برای ارائه زمان است و به‌عنوان استاندارد فرکانسی شناخته می‌شود.
وی افزود: ساعت‌های اتمی به‌عنوان استانداردهای اولیه برای سرویس‌های جهانی پخش شناخته می‌شود و در کنترل فرکانس پخش برنامه‌های تلویزیونی و سیستم موقعیت مکانی کاربرد دارد.
این کارشناس‌ارشد فیزیک سامانه‌های پیچیده، ادامه داد: از مهم‌ترین ویژگی‌های ساعت اتمی این است که از پرتوافشانی استفاده نمی‌کند بلکه در آن‌ها سیگنال‌های دقیق ماکروویو قرار دارد که در هنگام جابه‌جایی سطح انرژی الکترون در اتم تولید می‌شود؛ درواقع در ساعت اتمی ابزار اندازه‌گیری زمان با فرآیندهای تناوبی متفاوت درون اتم یا مولکول از جمله ارتعاش اتمی یا فرکانس تابش تنظیم می‌شود.
وی اشاره کرد: نخستین ساعت اتمی که به عنوان ساعت آمونیاکی شناخته می‌شد، در مؤسسه ملی استانداردهای آمریکا و در سال ۱۹۴۸ اختراع شد؛ این نوع از ساعت براساس اندازه‌گیری سرعت ارتعاش اتم نیتروژن در مولکول آمونیاک تنظیم می‌شود.
تمنده در رابطه با ساعت‌های سزیومی گفت: یکی از انواع ساعت‌های اتمی، سزیومی است که به دلیل ساختار داخلی خود به صورت دقیقی از تابش‌هایی با فرکانس‌های بسیار دقیق جذب یا گسیل می‌کند. خطای این نوع از ساعت تقریباً کمتر از یک در ۱۰ میلیارد است؛ به همین دلیل مبنای تعریف ثانیه و اساس‌کار ساعت‌های اتمی در زمان‌سنج‌های بین‌المللی قرار گرفته است.
وی افزود: یکی دیگر از زیرمجموعه‌های ساعت‌های اتمی، ساعت هیدروژنی است که امروزه به عنوان دقیق‌ترین ساعت شناخته می‌شود؛ این ساعت‌ها براساس تابش‌های اتم هیدروژن فعالیت می‌کند و بنا بر محاسبات انجام شده در هر یک میلیون و هفتصد هزار سال، یک ثانیه عقب می‌افتد.
این کارشناس‌ارشد فیزیک سامانه‌های پیچیده ادامه داد: امروزه ساعت‌های اتمی کاربرد بسیاری در زندگی روزمره دارد و به هر تکنولوژی که ساعت را نشان می‌دهد از جمله تلفن و رایانه متصل است؛ درواقع ساعت اتمی در تمام دنیا مرجع تنظیم زمان است.
وی در رابطه با انواع ساعت‌های اتمی گفت: ساعت‌های اتمی به سه نوع سزیومی، هیدروژنی و رادیومی تقسیم می‌شود که اصلی‌ترین تفاوت آن‌ها، عنصر مورد استفاده و شیوه آشکارسازی است. در ساعت‌های سزیومی یک پرتو از اتم سزیوم به‌دست می‌آید و با انرژی‌های مختلف در میدان مغناطیسی از یکدیگر جدا می‌شود.
تمنده اضافه کرد: در ساعت‌های هیدروژنی، اتم هیدروژن با سطح اختلاف انرژی در دیواره‌هایی از فلز قرار می‌گیرد تا انرژی بسیار آن از بین نرود. ساعت‌های رادیومی که ساده‌ترین و فشرده‌ترین نوع ساعت‌های اتمی است نیز متشکل از گاز رادیوم قرار گرفته در شیشه است که بر اساس تغییرات میزان جذب نور با میزان فرکانس، عملکرد متفاوتی دارد.
نظر شما