به گزارش خبرنگار ایمنا، مسجد سید توسط حجت‌الاسلام حاج سیدباقر شفتی از علمای بزرگ امامیه ساخته شد، اما ساخت آن در زمان حیات سید به پایان نرسید و قسمتی از آن توسط فرزندش حاج سید اسدالله و قسمتی هم توسط نوه‌اش حاج سید محمدباقر ساخته شد و بخشی از تزئینات آن نیز نیمه‌کاره باقی‌مانده است. سال ساخت مسجد سید اصفهان ۱۲۰۳ هجری قمری و دوره قاجار است و در خیابان مسجد سید اصفهان قرار دارد.
مسجد سید بزرگ‌ترین و مشهورترین مسجد اصفهان از قرن سیزدهم هجری است. حاج باقر شفتی در دوره سلطنت محمدشاه قاجار می‌زیسته است و به سید حجت‌الاسلام و حجت‌الاسلام مطلق نیز شهرت داشت. این مسجد که در ساخت آن از چهل‌ستون الهام گرفته شده است با وجود داشتن سه ورودی، دو چهل‌ستون و دو شبستان، یک گنبد و سه ایوان، فاقد مناره است.
ورودی اصلی مسجد در شمال آن قرار گرفته و دو در دیگر آن سمت جنوب غربی و جنوب شرقی قرار دارد. ورودی‌های مسجد در قسمت‌های مختلف به‌نوعی ساخته شده است که محله‌های اطراف را به هم می‌رساند و به مرکزیت مسجد اشاره دارد.
یک روایت این است که محمدباقر شفتی برای ساخت این مسجد، بیدهای منطقه را قطع کرد و از فروش آن‌ها مصالح اولیه ساخت مسجد را تهیه کرد. گفته می‌شود سید شفتی در برابر خواست فتحعلی شاه برای کمک به ساخت مسجد مقاومت و ساخت آن را به کمک الهی موکول کرد و به او گفته بود من دست در خزائن الهی دارم. روایت دیگری نیز در این زمینه وجود دارد، نقل است سید شفتی گفته زمانی که قحطی بود و مردم مجبور به خوردن گوشت گربه و مردار بودند، تمام پس‌اندازم را جمع کردم و قرصی نان تهیه کردم. در راه خانه، سگی ماده را دیدم که همراه بچه‌هایش در حال مردن بود. پس نان را به سگ دادم و به خانه بازگشتم و شهادتین گفتم. پس از یک ساعت تاجری به خانه من آمد و گفت نذر کرده بود که اگر به هندوستان بیایم، ۲۰ تومان به شما بدهم. من نیز تصمیم گرفتم با پول‌هایی که به دست من رسیده بود مسجدی را احداث کنم. برخی نیز اعتقاد دارند که زمین این مسجد در زمان شاه سلطان حسین خریداری‌شده بود، اما با حمله افغان‌ها به اصفهان، ساخت مسجد به تعویق افتاد و سید شفتی این کار را در زمان فتحعلی شاه قاجار به عهده گرفت.
سید شفتی کسی بود که در زنده نگه‌داشتن هنر کاشی‌کاری در معماری مساجد نقش ویژه‌ای داشته است. این اثر وقفی را معمارانی از جمله استاد حسن ابن حسینعلی حجار و حاجی اسماعیل حجار ساخته‌اند. ضریح این مسجد را حاجی غلامعلی، رمضان طلاکوب اصفهانی، استاد یدالله، استاد شریف، استاد فتح‌الله و مباشر عبدالباقی تزئین کرده‌اند.
وجود یک برج ساعت بالای ایوان جنوبی است که تفاوت این مسجد را با سایر مساجد نشان می‌دهد. وجود برج ساعت درواقع نمادی از بناهای قاجاریه است که با دیدن آن حتی اگر اطلاعاتی درباره ساختمان نداشته باشیم، می‌توانیم حدس بزنیم که به دوره قاجار تعلق دارد.
کاشی‌کاری‌های مسجد نیز ناتمام است و تنها در بخش جنوبی مسجد انجام شده است. کتیبه‌های موجود در بنا نشان می‌دهد، ۱۳۰ سال زمان برای شروع تا پایان مسجد زمان صرف شده است. در تزئینات کاشی‌کاری با طرح گلدان و منظره‌هایی که نمایش داده شده است، رنگ قرمز روشن نقش عمده‌ای دارد و این همان رنگی است که در مساجد دیگر دوره قاجار مانند مسجد رحیم‌خان و مسجد رکن‌الملک نیز مشاهده می‌شود.
آرامگاه سید حجت‌الاسلام که بسیار مجلل و باشکوه بنا شده است، در گوشه شمال شرقی صحن مسجد قرار دارد. وسط حیاط و در قسمت شمال شرقی هم گنبد آجری کوچکی را می‌بینید که متعلق به آرامگاه سید حجت‌الاسلام، بانی این مسجد است.
در این مسجد تاریخ‌های متعددی از سال ۱۲۵۵ تا ۱۳۱۱ هجری قمری دیده می‌شود که کتیبه‌های آن به خط محمدباقر شریف شیرازی است. تزئینات داخل گنبد آرامگاه، از نوع تزئینات گچ‌بری، آینه‌کاری و طلاکاری است که به همراه ضریح نقره و طلاکوب آن با خطوط بسیار زیبا از قسمت‌های تماشای این مسجد است. صحن آن بسیار متناسب و زیبا ساخته شده و اطرافش ایوان‌ها و غرفه‌ها و حجره‌ها قرارگرفته‌اند.
حوض شکیلی نیز در وسط صحن خودنمایی می‌کند تا همه عناصر اصلی مسجد را کامل کند. کف مسجد فضایی خاکی را شامل می‌شده که در حدود ۴۰ سال پیش به‌صورت سنگفرش درآمده است. اضافه شدن حوض میانه احتمالاً به همان زمان برمی‌گردد. سمت غرب بنا شبستان بزرگی وجود دارد که برای نمازخواندن و تجمع مردم، زمانی که عده زیادی در مسجد وجود دارند بسیار مناسب است.
گنبد بسیار زیبایی سمت جنوب مسجد وجود دارد که گنبد اصلی آن محسوب می‌شود و ایوان جنوبی جلوی شبستان درست در زیر همین گنبد قرار گرفته است. در شرق و غرب مسجد چهار مهتابی ساخته شده است و ایوان‌های هر دو سو در جلو شبستان زمستانی خودنمایی می‌کنند.
در بعضی از قسمت‌های مسجد مانند محرابی که در جنوب آن قرارگرفته و همین‌طور در ایوان شمالی در طرح‌های کاشی تصویر برخی از بناهای معروف دیده می‌شود و آن چیزی که بیش‌تر جلب‌توجه می‌کند و می‌تواند برای بیننده هم بسیار جذاب باشد، استفاده از رنگ صورتی و استفاده از نقوشی به نام گل فرنگ است که بی‌نهایت چشم‌نواز و زیبا است.
در فضای داخلی آیینه‌کاری‌های زیبا، مقرنس‌کاری و قطاربندی‌های بی‌نظیری وجود دارد و یک ضریح فولادی و طلاکاری شده اطراف مقبره را پوشانده است. این ضریح توسط محمدباقر ثانی برای قرار گرفتن بر مزار جدش، در نظر گرفته شده بود.
نظر شما