به گزارش خبرنگار ایمنا، درد دندان دردی است که داخل یا اطراف دندان احساس می‌شود و عموماً درد از درون دندان یا اطراف لثه و استخوان ناشی می‌شود، دندان درد می‌تواند ثابت یا متناوب باشد و به صورت خود به خود یا به دلیل یک عامل محرک بیرونی به وجود آمده باشد. چشم‌پوشی کردن از درد دندانی که در طول یا یا در مواقع خاص نظیر غذا خوردن و یا خوابیدن احساس می‌شود بسیار سخت است و باید دانست که علت درد دندان چیست و سریعاً برای درمان آن اقدام کرد.
دندان از بخش‌های گوناگونی ساخته شده و بخش‌هایی از دندان دیده می‌شوند و بخش‌هایی از آن هم زیر لثه جای گرفته‌اند. بخشی از دندان که دیده می‌شود را تاج دندان می‌نامند. تاج دندان از مینای دندان پوشیده شده است که ماده سخت و درخشنده‌ای است، در زیر مینا، عاج دندان وجود دارد که از ماده‌ای استخوان مانند ساخته شده است.
عاج بیشترین بخش دندان را تشکیل می‌دهد، عاج از مغز دندان نگهداری می‌کند، مغز دندان جایی است که عصب دندان وجود دارد، ریشه پایین‌ترین و آخرین قسمت دندان است که کاملاً درون لثه و آرواره جای دارد. بین لثه، بخشی استخوانی به نام ساروج وجود دارد که در واقع همچو چسب سرشتی بدن بوده و دندان را سفت به استخوان آرواره چسبانده است.
همانطور که بیان شد دندان از چهار لایه با نام‌های مینای دندان، عاج، سمان (ساروج) و پالپ (مغز دندان) تشکیل شده است. پوسیدگی دندان ناشی از وجود باکتری‌هایی است که در دهان یافت می‌شوند و به قند و شکر مصرفی واکنش نشان می‌دهند. هنگامی که این باکتری‌ها موجود در دهان، شکر یا قند مصرفی را می‌شکنند، پلاک‌های چسبنده‌ای بر روی دندان تشکیل می‌شود که سرشار از اسید هستند.
این اسیدها رفته رفته باعث خوردگی عاج دندان می‌شوند و در صورتی که از این شرایط جلوگیری نشود آن‌ها قادر می‌شوند که مغز دندان را از بین ببرند. این مسئله تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که پالپ یا همان مغز دندان دچار عفونت شود. بهتر است قبل از استفاده از درمان‌های خانگی که در زیر بیان شده‌اند از یک دندانپزشک کمک بگیرید تا دلیل دقیق درد دندان مشخص شود.
با دندانپزشک خود ملاقات کنید
در صورتی که دندان درد شما شدید بوده و یا ناشی از یک وضعیت پزشکی جدی تر است، جهت درمان مناسب آن به یک دندانپزشک مراجعه کنید. بسیاری از دردهای دندانی نیازمند مراقبت پزشکی هستند؛ تا فرا رسیدن هنگام ملاقات با دندانپزشک، مصرف یک داروی مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن می‌تواند مفید باشد. علاوه بر این موارد، در صورت تجربه هر کدام از این علائم زیر ملاقات با یک پزشک ضروری است:
- تب
- سختی در تنفس یا بلع
- درد عمومی که بیش از یک یا دو روز به طول انجامیده
- تورم
- درد در هنگام گاز زدن
- قرمزی غیر عادی لثه‌ها
- ترشحات با مزه چرک، یا خود آن
علل اصلی دندان درد
۱ - حساسیت به سرما: حساسیت به سرما می‌تواند نشانه تحلیل رفتن لثه، از بین رفتن مینای دندان (بر اثر افزایش سن یا زیاد مسواک زدن) یا حفره‌های دندانی باشد. حساسیت به سرما معمولاً نشانه حفره دندانی کوچک است، اما همین حفره کوچک می‌تواند منجر به آبسه، ترک یا خرد شدن دندان شود.
۲ - دندان درد مزمن و شدید: اگر دندان درد مزمنی را در یک یا چند تا از دندان‌های خود حس می‌کنید احتمالاً به عصب آسیب رسیده است، آسیب عصبی دندان می‌تواند ناشی از دندان قروچه، پوسیدگی شدید دندان یا وارد شدن ضربه به دندان باشد. دندان درد شدید گاهی با تورم صورت همراه است و می‌تواند نشانه عفونت یا آبسه باشد.
۳ - دندان درد به هنگام غذا خوردن: این درد می‌تواند نشانه‌ای از پوسیدگی و شکستگی جزئی باشد.
۴ - درد پشت فک: می‌تواند ناشی از دندان نهفته (دندان عقل) که به دلیل محدود بودن فضا و کوچکی فک توانایی رشد ندارد باشد، و معمولاً روی آن با استخوان، بافت مخاطی و یا هر دو پوشیده شده است. دندان دردها با توجه به میزان حساسیت و سطح درد متفاوت اند.
۵ - عفونت آبسه یا شکستگی: معمولاً ناشی از پوسیدگی و آسیب‌های وارده به دندان هستند. ترک یا شکستگی دندان می‌تواند ناشی از دندان قروچه، ضربه به دندان یا فرسایش دندان بر اثر گذشت زمان باشد. دندان قروچه می‌تواند منجر به شکستگی دندان و ایجاد ناهمواری در سطح آن شود.
درمان خانگی دندان درد با روش‌های کارآمد
شسشتو با آب و نمک
برای بسیاری از افراد، شسشتو با آب و نمک یک درمان خانگی دندان درد اولیه ولی مؤثر است. آب نمک یک ماده ضدعفونی کننده طبیعی است که می‌تواند به آزاد شدن ذرات غذایی یا مواد زائدی که بین دندان‌ها گیر کرده اند، کمک کند. همچنین، درمان یک دندان درد به وسیله آب نمک می‌تواند به کاهش التهاب و درمان هر گونه زخم دهانی کمک کند. برای استفاده از این روش، نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم ریخته و از آن به عنوان یک دهان شویه استفاده کنید.
شسشتو با پروکسید هیدروژن
شسشتو با پروکسید هیدروژن نیز می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند، پروکسید هیدروژن علاوه بر از بین بردن باکتری‌ها، می‌تواند پلاک‌ها را کاهش داده و خونریزی‌های لثه‌ای را نیز درمان کند. از رقیق کردن مناسب پروکسید هیدروژن اطمینان یابید. برای انجام این کار، پروکسید هیدروژن سه درصد را با مقادیر مساوی آب ترکیب کرده و از آن به عنوان یک دهان شویه استفاده کنید، از بلعیدن این محلول اجتناب کنید.
کمپرس سرد
می‌توان جهت تسکین هر گونه دردی که فرد تجربه می‌کند از یک کمپرس سرد استفاده کرد، این کار مخصوصاً در زمانی مناسب است که درد دندان ناشی از یک ضربه باشد. اعمال کمپرس سرد، سبب تنگ شده عروق خونی آن ناحیه شده و این پدیده سبب کمتر شدن شدن درد می‌گردد. همچنین، سرما می‌تواند هر گونه تورم و التهاب را نیز کاهش دهد. برای استفاده از این روش، یک حوله را به دور کیسه‌ای از یخ پیچیده و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه بر روی آن ناحیه قرار دهید، این کار را می‌توان هر چند ساعت یکبار انجام داد.
بسته‌های چای نعنا
بسته‌های چای نعنا می‌توانند برای تسکین درد و آرام ساختن لثه‌های حساس به کار روند، برای انجام این کار اجازه دهید تا یک کیسه چای استفاده شده سرد شده و سپس آن را بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید، این کیسه باید هنوز مقداری گرم باشد. می‌توان این روش‌ها را با یکدیگر جا به جا کرده و از این کیسه برای سرد کردن آن ناحیه (به جای گرم کردن آن) استفاده کرد، برای انجام این کار، یک کیسه چای استفاده شده را به مدت چند دقیقه در فریزر قرار دهید تا خنک شود. سپس کیسه را بر روی دندان خود بگذارید.
سیر
هزاران سال است که از سیر و خواص پزشکی آن استفاده می‌گردد. سیر نه تنها باکتری‌های مضر و ایجاد کننده پلاک را از بین می‌برد بلکه به عنوان یک مسکن نیز عمل می‌کند. برای استفاده از آن، یک قطعه سیر را خرد کرده و با آن یک خمیر درست کنید سپس این خمیر را بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. در صورت تمایل می‌توان مقداری نمک نیز به آن اضافه کرد، به جای این روش نیز می‌توان یک قطعه سیر تازه را به آرامی جوید.
عصاره وانیل
یکی از روش‌های درمان خانگی دندان درد استفاده از عصاره وانیل است، عصاره وانیل حاوی الکل بوده که می‌تواند به تسکین درد کمک کند. خواص آنتی اکسیدانی اثبات شده این ماده آن را به یک ترمیم کننده مؤثر تبدیل می‌کند. برای استفاده از این ماده، مقدار کمی از عصاره وانیل را بر روی انگشت خود یا یک گلوله پنبه قرار دهید. سپس آن را چند بار در روز به صورت مستقیم بر روی ناحیه مورد نظر اعمال کنید.
گل میخک
در تاریخ، گل میخک برای درمان درد دندان به کار گرفته شده است. زیرا روغن آن می‌تواند به طور مؤثری درد را تسکین و التهاب را کاهش دهد. این ماده حاوی اوژنول، یک گند زدای طبیعی، است، برای استفاده از این روش، مقداری کمی از روغن میخک را بر روی یک گلوله پنبه‌ای قرار داده و آن را به ناحیه مورد نظر اعمال کنید. در صورت تمایل می‌توان این روغن را توسط چند قطره از یک روغن حامل مانند روغن زیتون یا آب رقیق کرد. این کار را چند بار در روز انجام دهید، همچنین، می‌توانید یک قطره روغن میخک را به یک لیوان آب اضافه کرده و با آن یک دهان شویه بسازید.
برگ گواوا
یکی دیگر از از روش‌های درمان خانگی دندان درد استفاده از برگ گواوا است، برگ‌های گواوا دارای خواص ضد التهابی هستند که می‌توانند به التیام زخم کمک کنند، علاوه بر آن، این برگ‌ها فعالیتی ضد میکروبی دارند که می‌تواند به مراقبت دهانی کمک کند، برای استفاده از این روش، برگ‌های تازه گواوا را جویده و یا جهت تهیه یک دهان‌شویه برگ‌های خرد شده آن را در آب جوش بریزید.
جوانه گندم
یکی از روش‌های درمان خانگی دندان درد استفاده از جوانه گندم است، جوانه گندم خواص التیام بخش بی شماری داشته و در صورتی که به صورت خوراکی مصرف شود، می‌تواند به التیام داخلی بدن کمک کند، جوانه گندم می‌تواند التهاب دهان را کاهش داده و از عفونت‌ها پیشگیری کند. محتوی پر از کلروفیل آن می‌تواند با باکتری‌ها مقابله کند. برای استفاده از این روش، به آسانی از آب جوانه گندم به عنوان یک دهان شویه استفاده کنید.
آویشن
آویشن خواص قدرتمند ضد باکتریایی و آنتی اکسیدان داشته که می‌تواند برای درمان دردهای دندانی مفید باشد، برای استفاده از آویشن، چند قطره روغن ضروری آویشن و چند قطره آب را بر روی یک گلوله پنبه بریزید، پس از رقیق کردن روغن با آب، آن را به ناحیه مورد نظر اعمال کنید. همچنین، می‌توانید یک قطره روغن را در یک لیوان کوچک آب ریخته و با آن یک دهانه شویه تهیه کنید.
نظر شما