به گزارش خبرنگار ایمنا، علائم سرطان روده یا کولورکتال ممکن است در مراحل اولیه بیماری بسیار جزئی باشد یا حتی هیچ گونه علائمی به دنبال نداشته باشد. البته این احتمال نیز وجود دارد که این بیماری برخی علائم هشدار دهنده اولیه از خود نشان دهد.
علائم سرطان روده ممکن است تا زمانی که بیماری وارد مرحله حاد نشود، بروز نکند. بنابراین، آزمایش غربالگری منظم برای سرطان روده‌ی رکتوم، به ویژه از طریق کولونوسکوپی، به کلیه افرادی که در معرض خطر ابتلاء به این بیماری قرار دارند، توصیه می‌شود.
توجه داشته باشید که بسیاری از علائم سرطان روده می‌تواند علتی غیر از سرطان داشته باشد، مانند عفونت، بواسیر، سندروم روده تحریک پذیر یا بیماری التهابی روده. با این حال، در صورت مشاهده هر گونه علائمی بایستی به پزشک مراجعه نمائید. چندین آزمایش ممکن است برای تشخیص سرطان روده بزرگ انجام شود.
این آزمایش‌ها ممکن است شامل کولونوسکوپی یا سایر روش‌های آندوسکوپی، آزمایش مدفوع یا سایر تست هخای آزمایشگاهی، MRI، سی تی اسکن یا PET/CT اسکن باشد. این تست‌های تصویر برداری یا آزمایشگاهی ممکن است برای تعیین اندازه تومورها و نظارت بر وضعیت پاسخگویی به درمان انجام شوند، در هر صورت، آگاهی و شناخت علائم سرطان کولورکتال می‌تواند گامی مثبت در راستای تشخیص به موقع این بیماری محسوب شود
علائم هشدار دهنده اولیه سرطان روده
اغلب سرطان‌ها در کولون یا رکتوم از پولیپ ها ایجاد می‌شوند، بنابراین غربالگری برای پیدا کردن یا برداشتن آنها به جلوگیری از رشد آنها به سرطان جلوگیری می‌کند. علائم هشدار دهنده اولیه سرطان روده بزرگ می‌تواند شامل مواردی مانند کاهش وزن ناگهانی و یا رشته‌ای و باریک شدن مدفوع باشد. سایر علائم هشدار دهنده اولیه سرطان روده عبارتند از:
- خونریزی رکتال به رنگ قرمز روشن یا تیره
- مدفوع رشته‌ای یا باریک
- تنسموس، احساس نیاز به تخلیه روده، در حالی که چیزی از آن خارج نمی‌شود.
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- درد مداوم شکم
- کاهش وزن
اگر چه ممکن است این علائم ناشی از بیماری‌های دیگر مانند بواسیر یا بیماری‌های التهابی روده باشد، اما بایستی حتماً در مورد آنها با پزشکتان مشورت کنند، خون در مدفوع، حتی اگر به طور گاه و بیگاه دیده شود، نبایستی نادیده گرفته شود.
علائم موضعی سرطان روده
علائم موضعی شامل مواردی می‌شود که تنها بر روده بزرگ یا رکتوم اثر می‌گذارد و بر اندام‌های دور دست سرایت نمی‌کند. علائم موضعی رایج شامل موارد زیر می‌شود:
- یبوست
- اسهال
- اسهال و یبوست متناوب یا سایر تغییرات عادات روده
- خونریزی مقعد یا وجود خون در مدفوع
- نفخ شکم یا گرفتگی و ناراحتی در این ناحیه
- احساس خالی نشدن کامل روده
- مدفوع باریک‌تر از حد معمول
اگر این علائم احتمالی سرطان روده را برای مدت طولانی تجربه می‌کنید، مهم است که با یک متخصص در این زمینه مشورت نمائید.
علائم سیستمیک سرطان روده
علائم سیستمیک سرطان روده ممکن است پا را از دستگاه گوارش فراتر گذاشته و بر کل بدن شما تأثیر بگذارد. علائم سیستمیک سرطان روده شامل از دست دادن اشتها، کاهش وزن غیر قابل توضیح، حالت تهوع، استفراغ، زردی، کم خونی، ضعف، احساس خستگی است.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان روده بزرگ یکی از شایع‌ترین نوع سرطان در جهان است در این بیماری سلول‌های سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر می‌کنند. اگرچه این نوع سرطان شیوع بالایی دارد اما به دلیل بهبود روش‌های غربالگری و تشخیصی تعداد موارد این بیماری و مرگ و میر ناشی از آن در سالهای اخیر به ویژه در کشورهای پیشرفته کاهش یافته است.
سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون یا سرطان رکتوم به رشد توده‌های سرطانی در روده بزرگ گفته می‌شود. سرطان کولن (روده بزرگ) امروزه یکی از سرطان‌های شایع در جوامع صنعتی بوده و میزان وقوع آن در دهه‌های اخیر رو به افزایش است. برای ایجاد سرطان کولون ابتدا یک پولیپ تشکیل می‌شود که یک برجستگی مخاطی کوچک شبیه به گل کلم است. این پولیپ حالت سرطانی ندارد
ولی به مرور زمان در آن تغییرات سلولی بروز کرده و به سرطان تبدیل می‌شود. در واقع سرطان‌های کولون در ابتدا پولیپ بوده اند که بعداً به سرطان تبدیل شده اند. پولیپ کولون هیچ علامتی از قبیل درد یا خونریزی یا نفخ یا موارد دیگر نداشته و کاملاً بی علامت است. حتی در آزمایش‌های معمول چکاپ نیز اغلب ردپایی از آن یافت نشده و قابل کشف نیست.
عوامل خطر افزایش ابتلاء به سرطان روده بزرگ
عواملی که خطر ابتلاء به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
افزایش سن: به ویژه سن بالای ۵۰ سال
رژیم غذایی پرچرب و دارای فیبر کم: مصرف کم میوه و سبزی، استفاده از انواع غذاهای کنسرو شده مانند تن ماهی، مصرف گوشت قرمز بیش از ۸۰-۹۰ گرم روزانه، و انواع سوسیس و کالباس
فعالیت بدنی ناکافی
مصرف دخانیات به ویژه سیگار
پولیپ ها: این بیماری به صورت رشد توده‌های خوش خیم در جدار روده تعریف می‌شود که معمولاً بعد از سن ۵۰ سالگی شایع است. بنظر می‌رسد که این ساختار شانس ابتلاء به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
سابقه خانوادگی پولیپ یا سرطان روده بزرگ
کسانی که قبلاً سرطان‌های روده بزرگ داشته اند یا خانمهایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بوده اند، شانس بیشتری جهت ابتلاء به این بیماری دارند.
سابقه فردی پولیپ‌های آدنوماتوز و کولیک اولسروز
چاقی، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر نیز سایر عوامل خطر شناخته شده هستند.
برای تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ باید به کدام پزشک مراجعه کرد؟
معمولاً اولین مراجعه بیمار در رابطه با بیماری‌های گوارشی، مراجعه به متخصص داخلی است، در صورتی که درمان‌های مرسوم توسط پزشک متخصص داخلی به نتیجه نرسد یا در مواردی بعد از ویزیت اولیه، بیمار به پزشک فو. ف تخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی ارجاع داده می‌شود.
راه کارهای معاینه و تشخیص سرطان کولون
اگر شما ۵۰ ساله یا مسن‌تر هستید و در معرض خطر متوسط سرطان روده بزرگ و راست روده قرار دارید، توصیه می‌شود که یک یا چند روش غربالگری زیر را مد نظر قرار دهید:
انجام آزمایش سالانه خون مخفی در مدفوع، همراه با سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر که هر ۵ سال یکبار صورت می‌گیرد. آزمون تنقیه باریم هر پنج سال یکبار (معاینه انگشتی مقعد (راست روده) باید همزمان با سیگموئیدوسکوپی، کولونوسکوپی یا تنقیه باریم انجام شود.)
آزمون کولونوسوکوپی (مشاهده روده بزرگ با لوله‌های ویژه) هر ۱۰ سال یکبار
درمان سرطان روده بزرگ
با توجه به تشخیص پزشک، درمان به یکی از روش‌های زیر انجام خواهد شد:
جراحی
جراحی گاهی برای تعیین بدخیم بودن یا نبودن یک توده و برداشتن غده سرطانی از بدن و گاهی هم برای اطلاع از گسترش و دست اندازی سلول‌های سرطانی به نقاطی دیگر بدن انجام می‌شود. گاهی اوقات، جراحی اساساً به قصد باز کردن یک انسداد صورت می‌گیرد، مثلاً برداشتن غده‌ای که مجاری صفراوی را مسدود کرده است. جراحی زمانی بیشترین موفقیت را دارد که سرطان دریک مکان محدود و محصور باشد (سرطان لوکالیزه یا موضعی).
جراحی سرطان روده بزرگ به وسیله متخصص جراحی عمومی توسط و با نظارت پزشک گوارش انجام می‌شود.
پرتو درمانی
تشعشع، گزینه دیگری برای نابود کردن سلول‌های سرطانی است. پرتو درمانی ممکن است بخشی از یک رژیم درمانی یا به تنهایی نوعی از درمان باشد. تشعشع، تنها بر سلول‌های سرطانی واقع در ناحیه‌ای از بدن تأثیر دارد که اشعه دریافت می‌کنند. مانند جراحی، پرتو درمانی هم معمولاً چنانچه سلول‌های سرطانی در سراسر بدن پخش شده یا خارج از محدوده تابش اشعه باشند، علاج قطعی نخواهد بود. البته، حتی اگر بهبود کامل در نتیجه پرتو درمانی محتمل نباشد، باز هم می‌توان از آن استفاده کرد، زیرا با جمع کردن غده سرطانی، باعث کاهش علائم و نشانه‌های حاصل از آن، مثل درد یا خونریزی خواهد شد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی عبارت است از استفاده فراگیر (سیستمیک) از داروهای ضد سرطان. این داروها عموماً به صورت تزریقی یا داخل وریدی تجویز می‌شوند. از شیمی درمانی بیشتر به دنبال عمل جراحی برداشت تومور استفاده می‌شود، حتی اگر علامت واضحی از گسترش و دست اندازی تومور وجود نداشته باشد. از شیمی درمانی می‌توان پیش از عمل جراحی به منظور جمع کردن غده سرطانی و درنتیجه آسان‌تر ساختن و موفقیت آمیزتر کردن عمل نیز استفاده کرد.
ایمنی درمانی
سیستم ایمنی بدن شما به عنوان یک سیستم نگهبان برای مقابله با آنچه از سوی او بیگانه تلقی می‌شود، عمل کند. استفاده از سیستم ایمنی برای نابودی سلول‌های سرطانی را اصطلاحاً ایمنی درمانی می‌نامند. یکی از شیوه‌های ایمنی درمانی، درواقع تجویز موادی است که سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند (ترکیبات غیر اختصاصی تعدیل کننده ایمنی). روش دیگر ایمنی درمانی عبارت است از تولید پروتئین‌های اختصاصی و سیستم ایمنی (سیتوکین‌ها) در آزمایشگاه و سپس استفاده از آنها در درمان سرطان. این پروتئین‌ها _ که اصطلاحاً تعدیل کننده‌های پاسخ زیست شناختی بدن (BRMs) نامیده می‌شوند_ بخش عمده ترکیبات ایمنی درمانی را که فعلاً مورد استفاده یا مطالعه قرار می‌گیرند، تشکیل می‌دهند
ارتباط بین رژیم غذایی و افزایش خطر ابتلاء به سرطان روده
مطالعات گروه‌های زیادی از مردم نشان دادند که یک رژیم معمولی غربی و افزایش خطر ابتلاء به سرطان کولون ارتباط دارد. رژیم غذایی معمولی غربی دارای چربی زیاد و فیبر کم است. هنگامی که مردم از مناطقی که رژیم غذایی معمولی کم چرب و فیبر بالا دارند به مناطقی که رژیم معمولی غربی رایج است، حرکت می‌کند، خطر ابتلاء به سرطان روده بزرگ در این افراد به طور قابل توجهی افزایش می یابدهنوز دلیل این موضوع روشن نیست، اما محققان در حال بررسی بر وری موضوعی هستند که آیا یک رژیم غذایی با چربی کم و فیبر، بر میکروب‌هایی که در روده بزرگ زندگی می‌کنند یا بروز التهاب را ایجاد می‌کند، ممکن است به خطر ابتلاء به سرطان کمک کند.
آیا سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است؟
تقریباً کل سرطان روده از پلیپ‌های سرطانی شروع می‌شود که روی دیواره‌ی داخلی روده رشد می‌کنند و شناسایی و جدا کردن این پلیپ‌ها طی کولونوسکوپی خطر ابتلاء به تومور را کاهش می‌دهد. پزشک با بررسی سوابق ارثی و پزشکی بیمار می‌تواند توصیه‌های لازم برای انجام آزمایشات ارائه دهد. آزمایشات معمولاً در سن ۵۰ سالگی برای کسانی که کمتر در معرض خطرند و در سنین پایین‌تر که بیشتر در خطرند شروع می‌شوند. بررسی‌ها نشان داده رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری ایفا کند. غذاهای فیبر بالا و کم چرب تنها مواردی هستند که احتمالاً از بروز این بیماری جلوگیری می‌کنند.
چه عواملی پس از درمان روده بزرگ تأثیرگذار خواهند بود؟
نتیجه نهایی کاملاً بستگی به پیشرفت توده سرطانی روده در زمان تشخیص دارد و سرطانی که به جداره‌ی روده محدود باشد بهترین شانس موفقیت را دارد. به همین خاطر است که شناسایی طی آزمایشاتی از قبیل کولونوسکوپی در مراحل اولیه کاملاً حیاتی است. درضمن پیگیری پس از درمان بسیار مهم است. هرقدر هم این توده سلولی برداشته و نابود شده باشد ولی احتمال عود کردن دارد. چون هنوز پس از درمان سلول‌های سرطانی در جایی از بدن باقیمانده و نهفته هستند. پس از ریکاوری پزشک می‌تواند با آزمایش خون و رادیولوژی در فواصل زمانی معین احتمال بازگشت بیماری را تحت نظر داشته باشد.
نظر شما