به گزارش خبرنگار ایمنا، تربیت فرزندان در دنیای امروز با پیچیدگی‌های بیشتری همراه است، امروزه والدین بدون اینکه اطلاعات تربیتی خود را به روز کنند به سختی می‌توانند از پس چالش‌های مربوط به فرزندان بربیایند.
هدف نهایی از تربیت کودک این است که با سلامت روان کافی رشد کند تا بتواند در آینده نیز زندگی موفقی داشته باشد، دستیابی به این هدف همیشه راحت و آسان نیست و نیازمند دریافت آموزش‌های تخصصی است، آموزش شادی به کودکان یکی از ابزارهای لازم برای پرورش کودک سالم است.
شادی والدین به راحتی به کودکان منتقل می‌شود و یکی از بهترین هدایای والدین به فرزندانشان امکان شاد زیستن و شاد بودن آنهاست. برای شاد بودن، به ثروت و دارایی فراوان نیازی نیست، بلکه می‌توان با ساده‌ترین وسایل و امکانات کودکان را شاد کرد. بچه‌هایی که بتوانند احساسات و عواطف شاد درونشان را بشناسند، می‌توانند آنها را در سراسر زندگی خود حفظ کنند.
این نیاز به اندازه‌ای در روند رشد و شخصیت سازی آنها مهم و تأثیرگذار است که عده‌ای از روانشناسان و فعالان حوزه کودک، از آن به عنوان "حق" نام برده و آن را زیر مجموعه‌ی حقوق اصلی کودک قرار می‌دهند. کودک در فضای شاد توان بیشتری برای کار، آموزش، اصلاح و فراگیری دارد.
کودکان و نوجوانانی که شادی بخشی از زندگی آنها باشد، اعتماد به نفس بالاتری داشته و در مقابله با مشکلات، قدرت انعطاف پذیری و تصمیم‌گیری قوی‌تری دارند. در صورت فقدان شادی و نشاط، جوانان و نوجوانان افسردگی و استرس را تجربه خواهند کرد. باید به بچه‌ها آموخت که شادی و شاد بودن را بشناسند و بدانند که اضطراب، ترس و خشم و افسردگی چه چیزهای هستند.
در مجموع کودکان شاد از سلامت جسمی و روحی بیشتری برخوردارند و در آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند بود. همچنین شادی در کودکان موجب تقویت روحیه، انگیزه، عزت نفس و پایداری آنها می‌شود.
کودکان شاد؛ جامعه موفق
زمانی که انسان‌های شاد برای شاد بودن برنامه‌ریزی می‌کنند، افراد غمگین و ناراحت خودشان را با انجام کارها و افکاری که ناراحتشان می‌کند، سرگرم می‌کنند. در واقع شاد زندگی کردن یک مهارت است که در دنیای مدرن امروز نیاز به آن بسیار احساس می‌شود و والدین می‌توانند آن را به عنوان مهم‌ترین و بهترین روش زندگی به فرزندان خود هدیه دهند.
شادی یک هیجان مثبت، به معنای خوشحالی، نشاط و ضد غم و ناراحتی است. از دلایل شادی می‌توان به موفقیت در کارها، دریافت خبر خوش، تجربه احساس‌های لذت‌بخش و مورد محبت قرار گرفتن اشاره کرد. انسان‌ها از گذشته در پی به دست آوردن شادی بودند و هر ابزاری برای این کار به خدمت گرفتند.
نتیجه یک بررسی نشان می‌دهد که وقتی از مردم سراسر دنیا می‌پرسند در زندگی چه چیزی را بیشتر برای خود و فرزندانشان می‌خواهند، پاسخ می‌دهند: "شادی"، حتی افرادی که در مفهوم شادی با هم اختلاف نظر داشتند نیز در این موضوع نظرشان مشترک است. در حقیقت هزاران سال است که انسان‌ها به شادی فکر می‌کنند و مغزهای متفکر به حقایق بزرگی در مورد شادی رسیده‌اند. شادی فواید و تأثیر زیادی در زندگی فردی و اجتماعی دارد و مانند چسبی اجتماعی روابط را پیوند می‌دهد.
این حس به ویژه برای کودکان از اهمیت خاصی برخوردار است و در آینده آنان تأثیر پررنگی می‌گذارد، شادی به کودک این امکان را می‌دهد که هنگام روبه‌رو شدن با وقایع ناراحت‌کننده، سلامت روانی خود را حفظ کند. از این منظر شادی راهی برای خنثی کردن تأثیرات غم‌انگیز هیجانات ناخوشایند و کم کردن تنش‌ها در زندگی کودک است. اثر مهم دیگر شادی در دنیای امروز این است که می‌تواند افراد را در برابر تأثیر بیماری‌هایی که زندگی را تهدید می‌کنند مثل بیماری‌های روانی، سوءمصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی و خودکشی محافظت کند. کودک در پرتو شادی می‌تواند برداشتی واقع‌بینانه از توانایی‌های خود به دست آورد که موجب رشد و شکوفایی همه ابعاد وجودی او می‌شود.
"ویلیام گلاسر" بنیان‌گذار تئوری انتخاب می‌گوید: "کودکان شاد، دانش‌آموزانی خوب و بزرگسالانی مسئولیت‌پذیر و مستقل خواهند شد. " بر اساس پژوهش‌ها کسانی که در کودکی یک زندگی شاد دارند، در دوران بزرگسالی کمتر به بیماری‌های قلبی دچار می‌شوند. توانایی لذت بردن از زندگی در تمام شرایط مهارتی مهم است که والدین می‌توانند آن را در فرزندان خود پرورش دهند. اگر پدر و مادر این هدیه را به فرزندان خود بدهند، پاداششان فرزندانی خلاق و موفق است که در بزرگسالی مانند انسان‌های شاد و موفق عمل می‌کنند. در واقع کودک شاد امروز، انسان شاد و موفق فرداست.
"وین دایر" در کتاب "چگونه فرزندانی با نشاط داشته باشیم" نوشته است: "تربیت کودکان باید به گونه‌ای باشد تا پس از ما جهان در اختیار کسانی قرار گیرد که نه تنها بتوانند خود و جهان را به نحو احسن اداره کنند، بلکه بتوانند این جهان را به فضایی پر از صلح و صفای دائمی تبدیل کنند. "
بسیاری از والدین، مربیان و کسانی که با کودکان سر و کار دارند به این موضوع اهمیت نمی‌دهند و آن را جدی نمی‌گیرند. شاید یکی از دلایل این کم‌توجهی آگاه نبودن به جایگاه شادی در زندگی آینده کودکان یا داشتن این باور است که فراهم کردن فضای شاد برای کودک به امکانات و زیرساخت‌های خاصی نیاز دارد. در صورتی که می‌توان با برنامه‌ریزی‌های مناسب و ساده‌ترین وسایل کودکان را شاد کرد و نشاط را به آنها هدیه داد.
از جمله راه‌های شاد کردن کودکان می‌توان به تحسین، تشویق بجا و مناسب، دادن حق انتخاب در امور مربوط به خود، انجام بازی‌های مختلف و جالب و هیجان‌انگیز، گذراندن وقت با دوستان خوب و مورد علاقه، سپردن مسئولیت‌هایی مناسب سن و دادن هدایای مورد علاقه اشاره کرد که همه از روش‌های ساده برای شادی بخشیدن هستند. مهم‌تر از همه این‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی به کودک است تا بتواند در برابر مسائل روزمره و چالش‌های زندگی بهترین شیوه را انتخاب کند و راه‌حل مناسب و منطقی برگزیند.
راهکارهای عملی برای افزایش شادی فرزندان
پنج راهکار عملی برای افزایش شادی فرزندان عبارتند از:
الگوی فرزندانتان باشید
شادی کودکان و به طور کل سلامت روان آنها تا حد زیادی تحت تأثیر روحیه والدین قرار دارد. کودکان از ابتدای تولد در حال مشاهده شما هستند و به مرور یاد می‌گیرند رفتارهایتان را تقلید کنند، تقلید کودکان از والدین به دلیل این است که آنها به شما بخصوص در سال‌های اولیه کودکی به عنوان قهرمان زندگی خود نگاه می‌کنند. به همین خاطر است که دوست دارند مانندتان رفتار کنند و مورد تأیید قرار بگیرند. شادی یا غمگینی والدین در واقع از همین طریق به فرزندان منتقل می‌شود. در نتیجه برای اینکه کودکانی سالم و با روحیه مثبتی داشته باشید ابتدا باید روی خودتان کار کنید و بهداشت روان خود را بهبود دهند.
علاوه بر این‌ها زمانی که پدر و مادر افسرده باشند و فعالیت‌های شادی‌آور محدودی در زندگی‌شان وجود داشته باشد، در مراقبت از کودک نیز به مشکل برمی‌خورند و نمی‌توانند حمایت عاطفی کافی را از فرزند خود به عمل بیاورند. در این شرایط خلأ عاطفی ایجاد شده، رشد روانی و عاطفی کودک مختل شده و علاوه بر مشکلات روحی برای کودک، مانع از این می‌شود که او بتواند شاد باشد و نشاط کافی را تجربه کند.
ساختن روابط مثبت را آموزش دهید
داشتن روابط دوستانه با دیگران در تمامی سنین یکی از عوامل مهم در تجربه شادی و بهزیستی روانی محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید با تقویت احساسات مثبت، روحیه مثبت فرزندتان را تقویت کنید و نمی‌دانید دقیقاً باید چه کاری انجام دهید؛ پس بهتر است که کودک را به برقراری ارتباط با همسالانش تشویق کنید.
توانایی دوست یابی و برقراری ارتباط با همسالان عزت نفس او را تقویت می‌کند؛ همچنین در جریان بازی‌هایی که با دوستان اتفاق می‌افتد کودک می‌تواند شادی و لذت بیشتری را نیز تجربه کند.
به جای نتیجه بر تلاش‌ها تمرکز کنید
وقتی کودکتان برای دستیابی به هدفی تلاش می‌کند، فارغ از هر نتیجه‌ای بر تلاش‌های او تمرکز کنید و به او بگویید که برای آنها ارزش قائل هستید. تمرکز بر شکست‌ها و نقاط منفی کودک، باعث می‌شود که او دائماً نگران نتایج باشد و نتواند عملکرد مناسبی در خانه و مدرسه از خود نشان دهد.
این امر موجب پرورش روحیه کمال گرایی در کودکان می‌شود که در این شرایط فرزندتان متحمل فشارهای زیادی می‌شود و در نتیجه آن طور که باید از کودکی خود لذت نمی‌برد. تحقیقات نشان می‌دهد فرزندان والدینی که بیش از حد به موفق شدن و کسب نتایج مثبت تأکید می‌کنند بیش از دیگران دچار اختلالاتی نظیر اضطراب و افسردگی می‌شوند.
هوش هیجانی کودک را تقویت کنید
هوش هیجانی صفتی است که بر درک احساسات خود، مدیریت کردن آنها و همچنین درک احساسات دیگران و مهارت همدلی افراد تأثیر می‌گذارد. این صفت ذاتی و غیر قابل تغییر نیست. بلکه مهارتی است که می‌تواند پرورش یابد و ارتقا پیدا کند. به کودکتان کمک کنید تا احساسات مختلف خود نظیر غم، شادی را بشناسد و به او آموزش دهید در مواجهه با هرکدام از آنها باید چه رفتاری از خود نشان دهد. یادگرفتن روش‌های مقابله‌ای درست با هیجانات منفی در پرورش هوش هیجانی کودک در نهایت تجربه شادی بیشتر در زندگی اهمیت بسیاری دارد.
زمان‌های بازی کودک را افزایش دهید
بازی کردن با فرزندان در دوران کودکی در رشد هیجانی، شناختی و اجتماعی آنها تأثیر بسزایی می‌گذارد، هنگام بازی کردن کودکان شما و هم کودک می‌آموزید که فعالیت‌های مثبتی را خلق کنید، هیجانات مثبتتان را ابراز کرده و در لحظه زندگی کنید. این تجربیات همراه با احساس دریافت حمایت عاطفی از جانب شما در جریان بازی در روحیه کودک تأثیر بسیار زیادی دارد و به او کمک می‌کند هیجانات مثبت بیشتری را پرورش دهد.
تربیت فرزندان موفق شاد کار دشواری نیست. تنها لازمه آن کسب آگاهی از روحیات فرزندان و راهکارهای درست و مؤثر است، بنابراین ضروری است برای تحقق این هدف از مشاوره‌های روانشناسی بهره مند شوید، البته مشاوران حامی هنر زندگی با سال‌ها تجربه در عرصه روانشناسی کودک می‌توانند یاریگران توانمندی در این زمینه باشند.
نظر شما