به گزارش خبرنگار ایمنا، اخیراً اظهاراتی مبنی آلوده بودن بخشی از گندم وارداتی از روسیه به سرب بالا از سوی یک مقام رسمی سازمان غذا و دارو و همچنین یک فعال صنایع غذایی منتشر شده بود که خیلی زود از منبع منتشر کننده حذف شد، این در حالی است که این ماجرا ابهامات بسیاری دارد که نیازمند پاسخگویی شفاف دستگاه‌های مسئول است.
شفاف‌سازی در این ماجرا از آنجا ضرورت بیشتری پیدا می‌کند که در ماه‌های اخیر برگشت خوردن محصولات کشاورزی صادرات ایران از کشورهای همسایه نیز افکار عمومی را نسبت به سلامت محصولات غذایی روزمره نگران کرده است. در این رابطه سازمان استاندارد به این پاسخ اکتفا کرد که محصولات کشاورزی مشمول مقررات استاندارد اجباری نیست و سازمان ملی استاندارد نظارتی بر آن‌ها ندارد.
اولین اظهار نظر رسمی بعد از این ماجرا به سازمان غذا و دارو مربوط بود که بر اساس آن، از پنج کشتی حامل گندم وارداتی نمونه‌برداری شده و به آزمایشگاه‌های معاونت غذا و دارو در اهواز ارسال شده است؛ نمونه‌های دو کشتی مورد تأیید بوده و سه نمونه دیگر طبق آئین نامه برای آنالیز مجدد به سه آزمایشگاه دیگر ارسال می‌شوند که یکی از آن‌ها آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو است.
همچنین سازمان ملی استاندارد طی نامه‌ای به مدیر غله و خدمات بازرگانی خوزستان، تأیید کرده که این محموله از نظر کیفیت و سلامت مطابق با استانداردهای ملی ایران است. در این میان گمرک ایران نیز اعلام کرده که محموله‌های گندم وارداتی از روسیه را بر اساس تأیید سیستمی و مجوزهای صادره از سازمان‌های مربوطه مبنی بر تأیید سلامت ترخیص کرده است.
اما این ماجرا هنوز مبهم است و مشخص نیست که اگر محموله‌ها مطابق استاندارد بوده چرا سازمان غذا و دارو در حال آنالیز مجدد آن‌هاست. اظهارنظر سازمان غذا و دارو مبنی بر بررسی مجدد محموله در کنار نامه تأیید محموله و سپس بی‌پاسخ گذاشتن سوالات رسانه‌ها می‌تواند عملکرد سازمان ملی استاندارد به عنوان یکی از متولیان سلامت در کشور را زیر سوال ببرد. همچنین به نظر می‌رسد لازم است برای آرامش افکار عمومی، نتایج آزمایش این گندم‌ها از سوی استاندارد و سازمان غذا و دارو منتشر شود.
موضوع دیگر، اشاره سازمان غذا و دارو به ارجاع آزمایش به معاونت اهواز و همچنین نامه سازمان ملی استاندارد به مدیر غله و خدمات بازرگانی خوزستان است. این در حالی است که طبق اعلام گمرک، واردات از روسیه از دریا و بنادر شمالی انجام می‌شود و ارتباطی با بنادر جنوبی ندارد. بنابراین مشخص نیست که آیا محموله دیگری با مبدا متفاوت موضوع بحث مسئولان است یا ماجرا چیز دیگری است.
سازمان غذا و دارو نه تکذیب کرده و نه ماهیت محموله را مشخص
در همین رابطه دستگاهی ورود گندم آلوده را به صراحت تکذیب نکرده است ولی اخیراً سازمان غذا و دارو طی اطلاعیه‌ای در مورد گندم‌های وارداتی آلوده توضیح داد و از این قرار بود که از پنج کشتی حامل گندم وارداتی نمونه‌برداری شده و به آزمایشگاه‌های معاونت غذا و دارو در اهواز ارسال شده است. در عین حال نمونه‌های دو کشتی مورد تأیید قرار گرفته و سه نمونه دیگر طبق آئین نامه برای آنالیز مجدد به سه آزمایشگاه دیگر ارسال می‌شود که یکی از آن‌ها آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو است.
در اعلام سازمان غذا و دارو، آمده بود که نمونه محموله گندم‌های وارداتی در حال آنالیز است و هنوز نتایج نهایی آن مشخص نشده ولی بر اساس نتایج اولیه، پاسخ‌ها قابل قبول است.
این توضیح معاونت وزارت بهداشت، از چند جهت مورد سوال بود از جمله عدم اشاره صریح به ماهیت و مبدا محموله‌ای که در مورد آن توضیح داده و در حال آزمایش است و اینکه بحث در مورد انجام آزمایش آن هم در اهواز است که موضوع را از محموله وارداتی از روسیه دور می‌کند.
گمرک: مجوز بود که ترخیص کردیم
در همین رابطه موضوع از گمرک ایران مورد پیگیری قرار گرفت که ابعاد دیگری را مطرح می‌کند.
لطیفی سخنگوی گمرک ایران در این رابطه توضیح داد که ترخیص محموله‌های وارداتی گندم از جمله محموله‌های روسی کاملاً بر اساس مجوزهای صادره بوده و سه مرجع قانونی در آزمایشگاه‌های خود سلامت گندم‌ها را تأیید کرده‌اند.
وی در اظهاراتش اشاره کرد که تمامی محموله‌های وارداتی گندم از روسیه از دریای مازندران و بنادر شمالی وارد می‌شود و سایر گندم وارداتی مربوط به دیگر بنادر است.
سخنگوی گمرک ایران با اشاره به اینکه گندم از اقلام اساسی است و امکان ترخیص درصدی و حمل یکسره را هم دارد گفت: ولی بدون وجود مجوزهای لازم از جمله مجوز قرنطینه نباتی، سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو امکان ترخیص ندارند و حتماً بعد از تأیید سیستمی همه این سازمان‌ها با استانداردهای سخت گیرانه، مجوز ترخیص از سوی گمرک صادر خواهد شد، این در حالی است که حتی نمونه‌برداری از محموله‌ای که اظهار و در جریان ترخیص قرار دارد هم در هنگام ورود و هم در زمان ترخیص انجام خواهد شد، بنابراین هر آنچه ترخیص و وارد کشور شده حتماً با صدور مجوزها و تأیید سیستمی بوده است و در غیر این صورت امکان ترخیص برای گمرک وجود ندارد.
لطیفی اشاره‌ای هم به جریان واردات گندم از روسیه داشت و گفت که در ۹ ماه اول سال بیش از پنج میلیون تن واردات گندم صورت گرفته است که سهم روسیه با ۱.۹ میلیون تن بیش از ۳۷ درصد است.
سوالات بی پاسخ در مورد محموله گندم
این اعلام گمرک و آنچه که سازمان غذا و دارو اعلام کرده است نشان می‌دهد که توضیح سازمان غذا و دارو نمی‌تواند ارتباط صریحی با ماجرای محموله گندم آلوده وارداتی از روسیه داشته باشد چرا که بحث از آزمایش و آنالیز در مورد محموله‌ای است که هنوز نتیجه نهایی مشخص نشده است، در حالی که در جریان واردات، باید قبل از ترخیص، نمونه برداری و آزمایش انجام شده و طبق اعلام گمرک، از مجوزهای سه گانه ترخیص است. این در حالی است که موضوع مطرح شده در مورد گندم روسی به محموله وارد شده و به عبارتی ترخیص شده اشاره دارد و اگر اکنون این آنالیز و بررسی در حال انجام است جای سوال دارد که آیا بررسی ابتدایی قبل از ترخیص مطمئن نبوده است؟
اما مورد دیگر اشاره سازمان غذا و دارو به ارجاع آزمایش به معاونت اهواز است، در شرایطی که طبق اعلام گمرک واردات از روسیه از دریا و بنادر شمالی انجام می‌شود و ارتباطی با بنادر جنوبی ندارد.
بر این اساس دو حالت مطرح می‌شود که نیاز به شفاف سازی صریح دستگاه‌های مربوطه از جمله سازمان غذا و دارو دارد، اینکه وقتی شواهد نشان می‌دهد احتمالاً منظور محموله روسی نیست، این سازمان اعلام کند که دقیقاً در حال بررسی کدام محموله و از کدام کشور است؟ اگر محموله وارداتی از روسیه نیست آیا محموله آلوده دیگری مطرح است که قبل از ترخیص در جریان بررسی قرار دارد که این البته موضوع عجیبی در فرایند تجاری نیست و کالا قبل از ترخیص بررسی شده و اگر مطابق استاندارد نباشد امکان ترخیص ندارد.
سازمان ملی استاندارد: گندم‌ها آلوده نیستند
حالا سازمان ملی استاندارد به دلیل ابهاماتی که در این ماجرا وجود دارد، بعد از چندین روز بی‌پاسخ گذاشتن سوالات رسانه‌ها طی اطلاعیه‌ای اعلام کرده که "در خصوص واردات گندم آلوده به سرب خارج از بیشینه حد مجاز استاندارد به اطلاع عموم می‌رساند، هیچ گونه مغایرتی از لحاظ باقیمانده سرب غیرمجاز در این محموله دیده نشده است".
در این اطلاعیه تاکید شده که بر اساس نتایج نمونه برداری و آزمایش‌ها، کیفیت گندم وارداتی مورد تأیید است و هیچ گونه مغایرتی از لحاظ باقیمانده سرب غیرمجاز در این محموله دیده نشده است.
همچنین در این اطلاعیه خاطرنشان شده که براساس تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، کیفیت مواد و کالاهای وارداتی بر حسب ضرورت و اولویت و توجه به مسائل سلامت، ایمنی، بهداشتی، زیست‌محیطی و اقتصادی باید با استانداردهای ملی و یا استانداردهای معتبر و ضوابط فنی مورد قبول سازمان ملی استاندارد منطبق باشد.
گفتنی است در ۹ ماهه امسال، بیش از پنج میلیون تن واردات گندم صورت گرفته که سهم روسیه با ۱.۹ میلیون تن بیش از ۳۷ درصد است.
نظر شما