به گزارش خبرنگار ایمنا، مریخ تنها سیاره‌ای در منظومه شمسی است که بعد از زمین می‌تواند میزبان انسان‌ها محسوب شود و شرایط زندگی در آن نسبت به دیگر سیارات منظومه شمسی مطلوب‌تر است به همین دلیل این سیاره بسیار مورد توجه سازمان‌های فضایی، دانشمندان و منجمان قرار گرفته است و تلاش دارند با شرایط این جرم آسمانی بیشتر آشنا شوند. مریخ‌نورد استقامت یا Perseverance از جمله پروژه‌هایی است که ناسا برای شناخت این سیاره تدارک دیده است و هدف آن بررسی حیات باستانی سیاره سرخ است. به منظور بررسی و شناخت مریخ‌نورد استقامت با علیرضا بیات، کارشناس فضایی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مریخ نورد استقامت چیست؟
مریخ نورد Perseverance یا استقامت آخرین مریخ‌نوردی است که به سمت فضا پرتاب شده است؛ این مریخ‌نورد ۹ مرداد ۱۳۹۹ از زمین به سمت مریخ پرتاب شد و پس از حدود ۶ ماه به سیاره سرخ رسید و وارد دهانه جیزرو که تقریباً در یک فاصله ۴۵ کیلومتری است و احتمال دارد میلیاردها سال پیش میزبان یک دریاچه یا دلتای رودخانه باشد، شده است.
دلیل اینکه بیشتر پرتاب‌ها بر هدف مریخ در یک زمان مشخص انجام شد، چیست؟
برای پرتاب‌های مریخی به طور کلی هر ۲۶ ماه ۲۱ روز زمان داریم و تمام پروژه‌ها در این ۲۱ روز انجام می‌شود زیرا در این زمان زمین و مریخ به یک فاصله نزدیک می‌رسد و در این شرایط پروژه در یک فاصله ۴۵۰ میلیون کیلومتری و با سوخت مطلوب انجام می‌شود که اگر دیگر پروژه‌ها در زمانی غیر از ۲۱ روز گفته شده انجام شود مسافت و سوخت مورد نیاز افزایش خواهد یافت.
تکنولوژی طراحی مریخ‌نورد استقامت چگونه است؟
این مریخ‌نورد از سیستم‌های مختلف و بسیار قدرتمندی تشکیل شده است، همچنین هلیکوپتری به نام نبوغ این مریخ‌نورد را همراهی می‌کند که به دلیل جو رقیق مریخ بسیار پر قدرت تعبیه شده است تا در این جو بتواند فعالیت کند زیرا جو زمین غلیظ است و فشار مریخ حدود یک درصد اتمسفر زمین بوده و کاملاً از دی‌اکسید کربن تشکیل شده است؛ بنابراین طراحی هلیکوپتری برای این شرایط بسیار دشوار است.
مأموریت هلیکوپتر نبوغ چیست؟
هلیکوپتر نبوغ به شکلی طراحی شده است که بتواند تا ارتفاع ۱۰ متر فاصله بگیرد و حدود ۳۰۰ متر حرکت کند، همچنین با استفاده از سیستم رادیویی اطلاعاتی از مریخ‌نورد استقامت مخابره می‌کند و به وسیله دوربین موجود از سطح مریخ عکس‌برداری می‌کند؛ هلیکوپتر نبوغ سوخت و انرژی خود را از طریق پنل‌های خورشیدی تأمین و تا به امروز حدود ۱۸ پرواز انجام داده است.
هدف اصلی پروژه مریخ‌نورد استقامت چیست؟
هدف اصلی این مأموریت بررسی امکان حیات باستانی در مریخ است؛ در واقع ممکن است چند میلیون سال پیش حیات در مریخ وجود داشته باشد و مریخ‌نورد استقامت نیز با پردازش عمق خاک، تحلیل اطلاعات به وسیله تکنولوژی به کار رفته شده و ارسال آن برای دانشمندان قصد دارد حیات باستانی احتمالی این سیاره را ثابت کند.
تا پروژه مریخ‌نورد استقامت به نتایجی رسیده است؟
استقامت تا به امروز حدود ۱۰۰ هزار عکس از مریخ گرفته، نزدیک به سه کیلومتر پیش‌روی کرده و ۶ نمونه جمع‌آوری کرده است؛ این نمونه‌ها در مریخ‌نورد جمع‌آوری شده و پس از اینکه تمام ۴۳ لوله آزمایشی موجود در استقامت پر شد توسط مأموریت مشترک ناسا و آژانس فضایی اروپا که اگزو مارس نام دارد در سال ۲۰۳۰ نمونه‌ها به زمین بازگردانده شده و به طور دقیق بررسی می‌شود.
ویژگی‌های مریخ‌نورد استقامت چیست؟
Perseverance شامل هفت ابزار علمی و دقیق، ۲۳ دوربین و دو میکروفون است؛ این مریخ‌نورد سوخت خود را از انرژی هسته‌ای تأمین می‌کند و وظیفه فیلم‌برداری، عکس‌برداری، ضبط صدای مریخ و پردازش و توصیف آب و هوای مریخ را بر عهده دارد. از طریق دستگاه ماکسی که به درخت کوچک ناسا مشهور است در جو رقیق مریخ اکسیژن تولید، مقدار آن را اندازه‌گیری و به زمین مخابره می‌کند؛ همچنین این مریخ‌نورد می‌تواند منابع آب‌های زیرزمینی مریخ را شناسایی و از نحوه شکل‌گیری دیواره‌های گرد و غباری که در مریخ ایجاد می‌شود، عکس‌برداری کرده و پس از تحلیل آن نتایج را ارسال می‌کند.
دلیل نام‌گذاری این مریخ‌نورد چیست؟
معمولاً نام‌گذاری‌هایی که انجام می‌شود بر اساس نظر مردم و اشتراک‌گذاری با آن‌ها است. درواقع برای نام‌گذاری یک پروژه آن را با مردم در اشتراک گذاشته و مردم نیز انتخاب‌های خود را اعلام می‌کنند تا ناسا بین چند اسم نهایی انتخاب شده یکی را به عنوان نام پروژه برگزیند؛ البته برخی اسم‌ها بر اساس اسامی چهره‌های برتر انتخاب می‌شود مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب که برگرفته از دومین رئیس ناسا بود و به افتخار آن نام‌گذاری شد یا هابل که یک دانشمند بود.
زمان کارکرد استقامت چه مقدار است؟
با توجه به شرایط کنونی در صورتی که با مشکلی مواجه نشویم استقامت حدود پنج الی ۶ سال فعالیت می‌کند، اما طول کارکرد هلیکوپتر نبوغ مشخص نیست زیرا دارای بدنه ضعیفی است و سوخت آن از طریق پنل‌های خورشیدی تأمین می‌شود که امکان دارد بر اثر طوفان‌ها و گرد و غبارها دچار مشکل شود و به خواب موقت یا دائم برود.
آیا پس از اتمام پروژه می‌توان منتظر نتایج قابل قبولی بود؟
بله، تا به امروز چندین مریخ‌نورد با مأموریت‌های مختلف به سیاره سرخ پرتاب شده است که مریخ‌نورد کنجکاوی و فرصت نمونه‌هایی از آن‌ها است و به نتایج مطلوبی رسیده است، اما با توجه به اینکه هدف اصلی این پروژه بررسی حیات میکروبی مریخ در میلیون‌ها سال گذشته و کشف حیات باستانی این سیاره است به احتمال بسیار نتایج دقیق‌تری نسبت به سایر مریخ‌نوردان گذشته خواهیم رسید زیرا از طریق خود مریخ‌نورد اطلاعات تحلیل می‌شود و پس از آن در مأموریتی که سال ۲۰۳۰ انجام می‌شود نمونه‌ها به صورت دقیق‌تر در آزمایشگاه بررسی می‌شود.
نظر شما