به گزارش خبرنگار ایمنا، دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای یک دانشگاه اقتصادی به شمار می‌آید و اهداف اقتصادی در کنار اهداف فرهنگی و اجتماعی آن، بسیار برجسته است؛ تربیت نیروی کار ماهر بر اساس نیازهای روز جامعه، مهارت آموزی و کارآفرینی از جمله مهم‌ترین اهداف این مرکز علمی است. دانشگاه فنی و حرفه‌ای یکی از آن دانشگاه‌های ماموریت‌گرا است که با هدف تربیت نیروی تکنسین و ماهر برای حرفه‌های مختلف تشکیل شده است، در این میان این دانشگاه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند و فعالیت‌هایی را درجهت بروزرسانی رشته‌ها انجام می‌دهد در این خصوص با محسن دوازده امامی، رئیس دانشگاه فنی وحرفه‌ای استان اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
دانشگاه فنی و حرفه‌ای در کشور چند زیرمجموعه و دانشجو دارد؟
دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای در سطح کشور مراکز مختلفی دارد و مانند دانشگاه آزاد و پیام نور در تهران تحت مدیریت متمرکز بوده؛ در استان‌ها نیز مدیریت استانی دارد که استان اصفهان هم یکی از زیرمجموعه‌های این مرکز علمی است. دانشگاه فنی و حرفه‌ای حدود ۴۰ سال پیش در ابتدا تحت عنوان انسیتو آموزش عالی و بعد از انقلاب اسلامی به مدارس عالی تبدیل شد و تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه لازمه ایجاد اشتغال پایدار است
دانشگاه فنی و حرفه‌ای در سال ۹۰ زیرمجموعه وزارت علوم و آموزش عالی کشور شد؛ این مرکز علمی نزدیک ۱۸۰ زیرمجموعه و بیش از ۱۶۰ هزار نفر دانشجو در سطح کشور دارد که در مقاطع کاردانی و کارشناسی تحصیل می‌کنند.
دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان اصفهان چند درصد از دانشجویان این مرکز علمی را در سطح کشور تشکیل می‌دهند؟
در دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان اصفهان حدود ۱۴ هزار نفر دانشجو داریم که این آمار حدود ۱۰ درصد کشور را شامل می‌شود؛ در استان اصفهان ۱۲ زیرمجموعه و در شهر اصفهان سه آموزشکده و دانشکده داریم. (مراکزی که سطح علمی آن بالاتر است دانشکده و مراکزی سطح آن پایین‌تر است آموزشکده نامیده می‌شود) دانشکده مهاجر، آموزشکده دختران اصفهان (سپاهان شهر)، آموزشکده شماره دو اصفهان، آموزشکده سروش، آموزشکده دختران نجف‌آباد، آموزشکده پسرانه گلپایگان، آموزشکده دختران خوانسار، آموزشکده دخترانه و پسرانه کاشان، آموزشکده دخترانه و پسرانه شهرضا و آموزشکده پسرانه شاهین‌شهر و حبیب آباد از جمله زیرمجموعه‌های فنی و حرفه‌ای در اصفهان است.
کرونا زمینه‌ساز چه تهدیدها و فرصت‌هایی برای دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان اصفهان شده است؟
در اوایل شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس انتظار داشتیم با گذشت حدود یک ماه بتوانیم به آموزش حضوری در دانشگاه بازگردیم، چرا که بر خلاف سایر دانشگاه‌ها حدود ۷۰ درصد آموزش‌ها در دانشگاه فنی و حرفه‌ای عملی و تنها حدود ۳۰ درصد از آموزش‌ها تئوری است و برخی دروس نیز تئوری_عملی است یعنی مخلوطی از دو روش تدریس خواهد بود، اما شیوع پاندمی کرونا ویروس تأثیر زیادی بر نحوه آموزش‌ها و تدریس در دانشگاه گذاشت در حالی که هیچ گونه آمادگی در این زمینه در آموزش عالی وجود نداشت و اصلاً سیستم آموزش مجازی در دسترس نبود.
دانشگاه فنی و حرفه‌ای در برخورد با موضوع آموزش مجازی پیشتاز بود؛ از ابتدای سال ۹۹ طی جلسه‌ای هیئت رئیسه تصمیم گرفت که سیستم آموزش مجازی که اکنون در تمام کشور متداول است را راه‌اندازی کند، البته پهنای باند اینترنت دانشگاه فنی و حرفه‌ای در ابتدای سال ۹۹ مطلوب نبود و تلاش کردیم تا در اردیبهشت ماه پهنا و سرعت اتصال به اینترنت را افزایش دهیم؛ در این زمینه از اساتید و دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز کمک گرفتیم تا سیستم‌های آموزش مجازی را بهبود ببخشیم. به موازات این اقدام دانشگاه فنی و حرفه‌ای اصفهان با یک شرکت خصوصی وارد مذاکره شد و یک سیستم مرکزی نیز راه‌اندازی کردیم و تاکنون به طور هم‌زمان از هر دو سیستم بهره‌مند شدیم، اما نظارت و ارزشیابی آموزش‌ها از جمله اینکه چقدر از کلاس‌ها تشکیل شده و چند درصد از دانشجویان حضور داشتند، توسط سیستم مرکزی انجام می‌شود.
ایجاد تحول در نظام آموزشی و تغییر سیستم آموزش حضوری به مجازی فرصتی بود که کرونا برای اولین بار ایجاد کرد؛ البته نقطه ضعف‌هایی در سیستم آموزش مجازی وجود داشت که برخی از آنها رفع و برخی دیگر نیز باید در ادامه رفع شود تا سیستم آموزش مجازی تکمیل شود.
در دروس عملی مانند مکانیک خودرو که افراد باید برای آموزش حضور یابند و کیفیت آموزش کاهش داشته است برای جلوگیری از آسیب بیشتر به آموزش از کمک‌های داوطلبانه دانشجویان استفاده و از تجهیزات فیلم‌برداری استفاده کردیم تا زمانی که استاد فعالیت‌های عملی انجام می‌دهد از آموزش‌ها فیلم تهیه و در اختیار سایر دانشجویان قرار گیرد، البته این اقدام با حداقل تعداد دانشجو انجام می‌شود و در سامانه قرار می‌گیرد.
همچنین طبق برنامه‌ریزی قبل از شروع امتحانات نیز یک روز را برای رفع اشکال در نظر گرفته شده و دانشجو بدون اینکه در خوابگاه مستقر شود در کلاس‌های رفع اشکال حضور می‌یابد و با وسایل کار می‌کند تا آمادگی بیشتری برای امتحان داشته باشد، البته این روش آنگونه که باید کیفیت آموزشی ندارد، اما چون قرار نیست با این روش ادامه دهیم به طور موقت و در شرایط پاندمی کرونا استفاده شده تا دانشجو حداقل بتواند اشکالات و ابهامات خود را تا حدودی رفع کند.
شیوع کرونا در کنار تهدید نوعی فرصت نیز بوده است؛ فرصت به این معنا که زمینه‌ساز تغییرات و تحولاتی در نظام آموزشی بود که شاید احتمال ایجاد آن در شرایط عادی فراهم نمی‌شد و تهدید بدین معنا که دانشجویان به ویژه دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای که بیشتر با آموزش‌های عملی در ارتباط هستند از فضاهای آموزشی فاصله گرفتند. لازم است بدانیم کیفیت آموزش مجازی نیز کمتر از آموزش حضوری خواهد بود و قطعاً سطح کیفی آموزش‌ها تحت تأثیر قرار گرفته است، اما مزیت آموزش مجازی برای دانشجو ایجاد قابلیت مشاهده فیلم‌های آموزشی به دفعات است و امکان ارتباط با استاد نیز فراهم است.
آیا اقداماتی برای بازگشایی خوابگاه‌ها در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای استان اصفهان انجام شده است؟
در سطح استان حدود ۴۰ درصد دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای اصفهان خوابگاهی بوده و هر کدام از مراکز نیز خوابگاه دارد و یا حتی برخی از خوابگاه‌ها به صورت خودگردان اما تحت نظارت دانشگاه به فعالیت می‌پردازد.
استقرار دانشجویان خوابگاهی در زمان شیوع کرونا فرآیند دشواری است و علی‌رغم اینکه پیش‌بینی‌های لازم از جمله تهیه دستگاه‌های ضدعفونی انجام شده است، از نظر تأمین مواد ضدعفونی کننده و همچنین هزینه‌های خوابگاه با مشکلات مالی روبرو هستیم و اگر این مشکلات برطرف شود آمادگی لازم برای پذیرش یک سوم دانشجویان در خوابگاه را خواهیم داشت. قبل از شیوع پاندمی کرونا در دانشگاه شهید مهاجر اصفهان حدود ۶۰۰ دانشجو در خوابگاه‌ها حضور داشتند، اما در شرایط فعلی اگر قرار بر بازگشایی خوابگاه‌ها باشد، حداکثر حدود ۲۰۰ دانشجو می‌توانند از خوابگاه بهره‌مند شوند.
شهریه دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان اصفهان به طور میانگین چقدر است؟
تحصیل دانشجویان روزانه در دانشگاه فنی و حرفه‌ای رایگان است و تنها دانشجویان شبانه شهریه پرداخت می‌کنند، لازم است بدانیم شهریه‌ای که در دانشگاه فنی و حرفه‌ای پرداخت می‌شود از بسیاری از دانشگاه‌های دیگر کمتر است؛ در حال حاضر شهریه ثابت دانشگاه فنی و حرفه‌ای اصفهان حدود ۴۰۰ هزار تومان و شهریه متغییر به ازای هر واحد درسی از ۳۰ تا ۱۷۰ هزار تومان متغیر خواهد بود.
با توجه به اینکه بیشتر دروس در دانشگاه فنی و حرفه‌ای علمی است؛ در مجموع یک دانشجو به طور میانگین برای هر ترم باید حدود یک میلیون هزینه کند در حالی که در دانشگاه‌های دیگر میزان شهریه دانشجویان بیشتر است.
دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان اصفهان با چه چالش‌هایی مواجه است؟
قبل از کرونا نیز دانشگاه با چالش‌هایی مواجه بوده است؛ چرا که این دانشگاه زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش بود و حتی بعد از انتقال به وزارت علوم نیز بودجه‌بندی آن (حتی تا سال گذشته) بر اساس بودجه‌بندی آموزش و پرورش انجام می‌شد و اختلاف سرانه دانشجویی دانشگاه فنی و حرفه‌ای با سایر دانشگاه‌های وزارت علوم قابل توجه بود؛ به این معنا که بودجه سایر دانشگاه‌های وزارت علوم عددی بین ۱۲ تا ۳۰ میلیون برای هر دانشجو خواهد بود (سرانه دانشجویی در دانشگاه‌های برتر کشور اعداد بالای ۲۰ میلیون و در دانشگاه‌هایی با رتبه پایین‌تر نیز سرانه دانشجویی حداقل حدود ۱۲ میلیون است) این در حالی است که در دانشگاه فنی و حرفه‌ای سرانه دانشجویی حدود پنج میلیون و تقریباً کمتر از نصف سرانه دانشجویی پایین‌ترین رده دانشگاه‌ها است در حالی که آموزش عملی دانشگاه فنی و حرفه‌ای حدود ۷۰ درصد بیشتر از سایر مراکز علمی است.
حتی قبل از شیوع کرونا نیز با مشکلات مالی مواجه بودیم، اما دانشگاه علی‌رغم مشکلات و چالش‌ها به فعالیت خود ادامه داده است. با اینکه امسال به بودجه دانشگاه توجه شده و میزان آن افزایش داشته است، اما همچنان این افزایش کافی نیست، زیرا هدف دانشگاه فنی و حرفه‌ای پرورش دانشجویان دارای مهارتی است و قطعاً مبلغ بیشتری باید برای بودجه آن اختصاص یابد.
در حال حاضر که در پاندمی کرونا قرار داریم باید فاصله‌گذاری‌ها در دانشگاه بیشتر باشد، پس ساعات کلاس‌ها نیز بیشتر خواهد شد و در این شرایط هزینه آموزش افزایش خواهد داشت؛ بنابراین باید بازنگری اساسی در بودجه انجام شود و بزرگترین چالش دانشگاه فنی و حرفه‌ای نداشتن بودجه کافی است و اگر این چالش رفع شود بسیاری از مشکلات هم رفع خواهد شد.
اهمیت به روزرسانی رشته‌ها در دانشگاه فنی و حرفه‌ای چیست؟
به روز رسانی رشته‌ها در دانشگاه فنی و حرفه‌ای را در دو سال اخیر به صورت مستمر رصد می‌کنیم البته این بررسی در تمام دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای کشور انجام می‌شود؛ هر سال فراخوانی برای رشته‌ها در سطح کشور برگزار می‌شود؛ هر دانشگاه خودارزیابی انجام می‌دهد تا مشخص شود چه رشته‌هایی بر اساس نیازها باید ادامه یابد و یا اینکه لازم است چه رشته‌های جدیدی در مراکز علمی ارائه شود.
فرایند پیشنهاد رشته جدید نسبتاً طولانی است، چرا که باید شرایط ویژه‌ای از جمله کادر آموزشی لازم و سرفصل‌های آن رشته فراهم شود؛ سرفصل هر رشته نیز باید مطابق با سطح جهانی طراحی و در دانشگاه و شورای گسترش آموزش عالی تأیید و تصویب شود. هر سال به طور متوسط دو یا سه رشته جدید در دوره کاردانی و کارشناسی ارائه می‌شود.
یکی از اهداف تعیین رشته‌ها بر اساس نیازهای جامعه است. در شورایی که رشته‌ها تدوین می‌شود حتماً از صنعتگران، ارگان‌های مرتبط و متخصصان ذی‌ربط بهره خواهیم گرفت.
وضعیت اشتغال به کار دانشجویان فارغ‌التحصیل دانشگاه فنی و حرفه‌ای چگونه است؟
اشتغال به کار دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای نسبت به دانشجویان دانشگاه‌های دیگر بالاتر است به این معنا که حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد اشتغال‌زایی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای وجود دارد و حتی گاهی دانشجویان ترم آخر شاغل هستند، زیرا اهمیت دروسی که به دانشجویان ارائه می‌شود بالا بوده و سریع می‌توانند جذب بازار کار شوند.
برای کمک به دانشجویان در سطح استان با کمک سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای دوره مهارت آموزی اضافه بر دروس دانشگاه ارائه می‌شود و دانشجو می‌تواند در دوره‌های مهارت افزایی شرکت کند و به صورت ویژه مهارت خود را افزایش دهد؛ علاوه‌بر اینکه در مرکز استان اصفهان دوره مشاوره شغلی برگزار می‌شود تا به دانشجویان در زمینه اشتغال‌زایی کمک شود. امروزه در دانشگاه‌ها علاوه‌بر تولیدات علمی و پژوهشی، دسترسی به اشتغال و بازار کار و تولید نیز لحاظ می‌شود و این موردی است که دانشگاه فنی و حرفه‌ای به آن توجه ویژه دارد.
نظر شما