به گزارش خبرنگار ایمنا، حتماً از تماشای سریال‌های خارجی که با صدای گرم هنرمندان ایرانی دوبله شده است، لذت برده‌اید. آهنگ صدا و لحن شخصیت‌ها به قدری دلنشین است که جدای از داستان آن سریال و فیلم، جنس صدا را در ذهن ما برای مدت‌ها حک می‌کند. دوبله هنری جذاب است که قدمت کمی هم در سرزمین ما ندارد. شاید جالب باشد که این هنر را به اصفهان نیز ربط داد، شهری که رشته‌های مختلف هنری در آن متولد شده و هنرمندان زیادی را پرورش داده است.
اگر بخواهیم به هنر دوبله و پیشکسوتان آن در اصفهان اشاره کنیم اولین فردی که نام خواهیم برد "اکبر منانی" است؛ دوبلوری که با هنرنمایی هر چه تمام‌تر به جای شخصیت "هرکول پوآرو" صحبت کرد و لحن صدای خاصش همچنان ملکه ذهن هر ایرانی است.
جالب است بدانید که در حال حاضر بسیاری از انیمیشن‌ها و فیلم‌های خارجی که در سامانه‌های نمایشی مانند فیلیمو، نماوا و سایر بسترها در حال نمایش است توسط دوبلورهای جوان اصفهانی دوبله شده است. اگر چه این هنر در اصفهان جوان است، اما علاقه‌مندان و هنرمندان زیادی را به خود جذب کرده است که برای بروز و ظهور به حمایت نیاز دارند.
این موضوع در گزارش پیش‌رو از دیدگاه "مهرالسادات نیکروی" گوینده و دوبلور، "علی اعتمادی" مدیر گروه دوبلاژ باریتون و مدیر مؤسسه سینمایی سپنتا فیلم و "رضا دهقانی" معاون امور هنری و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان بررسی شده است.
دوبله درآمد خوبی ندارد
اگر صحبت‌های پیشکسوت‌های دوبله در رسانه‌ها را بخوانیم اغلب آن‌ها متفق‌القول هستند که این هنر در حال آسیب است. شاید اصطلاح آسمان همه جا یک رنگ است برای این مطلب نیز مناسب باشد چرا که هنرمندان دوبله اصفهان نیز از شرایط پیش‌رو در برابر دوبله راضی نیستند و آنچه آن‌ها را پایبند کرده عشق و علاقه است که در دل آن‌ها ریشه دوانده است.
مهرالسادات نیکروی، گوینده و دوبلور اصفهانی که تجربه مدیریت دوبلاژ فیلم و سریال‌های متعددی را در کارنامه دارد، می‌گوید: دوبله درآمد خوبی ندارد به همین دلیل اغلب افرادی که به دوبله مشغول هستند در کنار این هنر، تیزر و نریشن نیز کار می‌کنند، اگر چه از وقتی که فیلیمو و نماوا و سایر پلتفرم‌ها ایجاد شده‌اند فرصت کاری بیشتر شده است. اما از زمانی که این بستر ایجاد شده افرادی هستند که کار را به صورت انحصاری در دست می‌گیرند و بین گروه‌هایی که در ارتباط هستند توزیع می‌کنند به همین دلیل کار به دست بقیه افراد نمی‌رسد و اگر برسد با پرداختی‌های خیلی کمتر انجام می‌شود.
علی‌رغم این موضوع زمینه‌ای ایجاد شده که بیشتر افراد از خودشان نمونه کار داشته باشند؛ این نکته را نیکروی می‌گوید و ادامه می‌دهد: اغلب سعی می‌کنند با گروه‌هایی کار کنند که دستمزد کمتری دریافت می‌کنند و کیفیت کار خیلی برای آن‌ها مهم نیست. بعضی افراد در استودیوهای نامناسب و غیراستاندارد و با کیفیت ضعیف دوبله می‌کنند.
این دوبلور اصفهانی گفت: افرادی را می‌شناسم که بیش از چهار سال است کار می‌کنند اما هیچ دریافتی نداشته‌اند و به نظرم این ناجوانمردانه است زیرا سوءاستفاده از علاقه فردی است که به یک کار عشق می‌ورزد و آن را انجام می‌دهد و در قبالش هیچ دریافتی ندارد.
این موضوع تنها در اصفهان اتفاق نیفتاده بلکه در شهرهای دیگر نیز در حال رخ دادن است و "محمد طهان" گوینده و دوبلور برخاسته از خراسان رضوی که همه او را با صدای "باب رأس" در برنامه "لذت نقاشی" می‌شناسیم نیز چندی پیش در یکی از رسانه‌ها گفته بود: "در هر شهری گروه‌هایی شکل گرفته که بدون رعایت اصول حرفهای و آموزش‌های استاندارد، فعالیت دوبله را انجام می‌دهند بدون آنکه نظارتی بر آن‌ها وجود داشته باشد، این مهم موجب ورود ابتذال به عرصه دوبلاژ شده و کیفیت کار دوبله را به شدت کاهش داده است."
به صداهای جدید فرصت داده شود
علی اعتمادی، مدیر گروه دوبلاژ باریتون و مدیرعامل مؤسسه سینمایی سپنتا فیلم اصفهان نیز می‌گوید: هنر دوبله در اصفهان یک هنر جوان و نوپا است. در سال‌های گذشته با همکاری دوستان تلاش کردیم که این رشته هنری در اصفهان جریان جریان پیدا کند و موفق هم شدیم. اگر چه هر جریان هنری به زمان و بستر مناسب نیاز دارد تا به ثمر برسد و به جایگاه مورد نظر دست یابد. با این حال یکی از نتایج آن جشنواره فیلم و کودک نوجوان بود که دوبلورهای اصفهانی دوبله همزمان با اکران فیلم را انجام دادند و توسط ناظرانی که از تهران آمده بودند نیز مورد تحسین قرار گرفتند.
وی اظهار می‌کند: در حال حاضر در اصفهان سه گروه دوبله به صورت حرفهای فعالیت می‌کنند و با پلتفرم‌ها همکاری دارند؛ افرادی که اصول کار را می‌دانند هر چند نیروها و صداهای تازه نفس هستند که در این زمینه ورود کرده‌اند اما قابل اعتماد هستند و قدرت صدا، لحن و نحوه بیان آن‌ها از صداهایی که شناخته شده هستند کم ندارند، به نظرم صداهای آشنا نیز به مرور زمان، فرصت و فضایی که به آن‌ها داده شده آشنا و شناخته شده هستند پس باید به صداهای تازه نیز فرصت داده شود.
مشکلاتی که دلال‌ها در زمینه دوبله ایجاد کرده‌اند
اعتمادی ادامه می‌دهد: یکی از آسیب‌هایی که در دوبله وجود دارد حضور دلال‌ها است که در توزیع کارها مشکلاتی را ایجاد می‌کنند، این به دلیل سازماندهی اشتباه "وی اُ دی‌ها" است و بهتر است مسیری ایجاد کنند تا گروه‌ها اصولی‌تر با وی اُ دی‌ها ارتباط بگیرند.
مدیرعامل مؤسسه سینمایی سپنتا فیلم اصفهان خاطرنشان می‌کند: تاکنون به صداهای جوان و تازه نفس فرصت داده شده ولی در بسیاری از موارد صاحبان وی.اُ.دی‌ها(VOD) افراد را در معذوریت قرار می‌دهند و گروه‌ها را ترغیب و یا الزام می‌کنند که از صداهای آشنا که بیشتر شنیده شده است استفاده شود، در صورتی که صدای جدید نیز می‌تواند جذاب باشد؛ درست است که صداهای قدیمی‌تر خاطره‌انگیز هستند اما صداهای جدید نیز می‌تواند جذابیت داشته باشد. درواقع صداهایی در اصفهان داریم که از صدای دوبلورهایی که در تهران فعال هستند کم ندارد. دوبلورهایی که درگروه‌های اصفهان فعالیت می‌کنند صداهایی خاص، شنیدنی، حرفهای و جذابی دارند، مدیران گروه‌ها تلاش می‌کنند این صداها را به گوش ایرانی‌ها و فارسی زبان‌ها برسانند.
وی می‌افزاید: در حال حاضر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان از دوبله حمایت می‌کند که نمونه آن جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان است و امیدواریم که حمایتش را جدی‌تر کند و این مسیر را به سمت و سویی ببرد که حتی تأمین محتوا برای ما آسان‌تر شود تا دغدغه آن را نداشته باشیم. اگرچه اقداماتی در کمیته دوبلورهای اصفهان شده و در حال انجام است. نکته بعدی فراهم آوردن فضای حرفهای و مکان مجهز است تا گروه‌های دوبله اصفهان در کنار هم به یک انسجام برسند و در یک فضای مشترک تحت نظر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان فعالیت حرفهای انجام دهند چرا اصفهان پتانسیل‌های زیاد و حرفهای زیادی در این راستا دارد که اگر حمایت شود به جایگاه مناسب‌تر و درخشان‌تری در زمینه دوبله می‌رسد.
اعتمادی با اشاره به امنیت شغلی دوبله می‌گوید: در هنر دوبله امنیت شغلی نداریم و ترجیح می‌دهم به آن فکر نکنم زیرا عاشق کارم هستم و به هر شخصی که قصد دارد در این مسیر قدم بگذارد می‌گویم باید عاشق و مجنون این کار باشی شاید این شعر حق مطلب را ادا کند که "غیر از هنر که تاج سر آفرینش است دوران هیچ منزلتی جاودانه نیست."
دلالی در دوبله گزارش نشده است
اما رضا دهقانی، معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان اظهار می‌کند: تقویت هنر دوبله در اصفهان از جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در اصفهان انجام شد و پس از آن استودیوهایی به استودیو دوبله تبدیل شد و یک متقاضی برای اخذ مجوز داشتیم که در این راستا شروع به کار کرده است.
وی با اشاره به لزوم تقویت گروه‌های دوبله، ادامه می‌دهد: لازم است که مکان‌های موردنیاز در اختیار آن‌ها گذاشته شود، در همین راستا حدود دو سال است کمیته دوبلورها تحت‌نظر خانه سینماگران اصفهان تشکیل شده و پرونده‌های مرتبط با این حوزه ایجاد و ساماندهی شده است که جلسات هماهنگی در این کمیته نیز بین آن‌ها انجام می‌شود؛ ضمن اینکه پیشنهادهایی را نیز درباره برگزاری جشنواره ارائه کرده‌ایم.
دهقانی در پاسخ به چرایی دلالی در دوبله نیز می‌گوید: این موضوع به برخی مسائل بستگی دارد ضمن اینکه دلالی نیز تعریف دارد و باید بررسی شود که چه اتفاقی رقم خورده است؟ این موضوع را باید موردنظر قرار داد که آیا شخص با یک شرکت قرارداد می‌بندد و دوبله انجام می‌دهد یا اینکه خودش در بازار آزاد کار انجام می‌دهد که اگر دچار دلال‌های بازار آزاد شود طبیعی است که مسئولیت این موضوع با خودش است و می‌توان از طریق مراجع قضائی بر اساس مجوزهایی که صادر شده اقدام کرد اما تاکنون گزارشی در این مورد نداشته‌ایم.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه دوبله شرایط خاص خودش را دارد و شکایت‌ها در این خصوص قابل پیگیری است، اضافه می‌کند: در این راستا کمیته دوبلورها کار صنفی انجام می‌دهد ولی باید پیش‌بینی‌هایی انجام داد که پشتوانه حقوقی و قانونی نیز داشته باشد.
به گزارش ایمنا، با وجود اینکه محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیداری که چندی پیش با "ژرژ پطروسی" هنرمند پیشکسوت دوبله داشت و برای گسترش هنر دوبله اعلام آمادگی کرد؛ اما باید دید چه اقدام عملی برای حمایت، نظارت و ساماندهی این قشر انجام می‌شود. از آنجایی که هنرمندان اصفهان در زمینه‌های هنری توانایی خود را بارها به اثبات رسانده‌اند، اگر گروه‌ها و دوبلورهای اصفهانی مورد حمایت قرار گیرند این شهر به یکی از قطب‌های دوبله در کشور تبدیل می‌شود.
گزارش از: نگین فروغی، خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
نظر شما