به گزارش خبرنگار ایمنا، یک راننده اتوبوس می‌گوید «اتوبوس‌خوابی» که امروز در خصوص آن حرف می‌زنید مال امروز و دیروز نیست. سال‌هاست که عده‌ای شب‌ها را تا صبح در اتوبوس می‌خوابند، تعدادشان هم زیاد نیست. شاید به ۲۰ نفر هم نرسد. این گونه نیست که صندلی‌های ما خوابگاه بی خانمان‌ها باشد، چون بسیاری از آنها معتاد نیستند.
موضوعی که حسن مهاجر آسیب شناس هم به آن اشاره می‌کند و به ایمنا می‌گوید: افرادی که شب‌ها را اتوبوس خوابی می‌کنند و حاضر نیستند به گرمخانه‌ها بروند، کسانی هستند که به تازگی وارد چرخه بی خانمانی شده‌اند، از رفتن به گرمخانه وحشت دارند و ممکن است در فاصله کوتاهی امکان استقرار در مکانی مناسب‌تر را پیدا کنند.
او ادامه می‌دهد: ممکن است برخی از این افراد در خانه خود مصرف کننده باشند و به دلیلی از خانه گریزان شده باشند، برخی از این افراد کارگران فصلی و مهاجر هستند.
مهاجر توضیح می‌دهد: در گرمخانه معتادان متجاهر وجود دارد که تعداد زیادی از این افراد تمایل ندارند با آنها در یک مکان باشند. چون همه آنها که معتاد نیستند، افراد بی‌خانمانی هستند که کسی را ندارند. در عین حال هزینه اجاره‌بها نیز ندارد و ترجیح می‌دهند به جای حضور در گرمخانه‌ها که محل حضور معتادان است در اتوبوس بخوابند. مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان‌ها است که باید دولت و حاکمیت برای تأمین آن به افراد کمک کند زیرا اولین نیاز برای پیشبرد یک زندگی است.
حالا این چند نفر که شب‌ها را به سختی در صندلی‌های اتوبوس به صبح می‌رساندند، از این صندلی‌ها هم محروم شدند. خبری که بر وزن گور خوابی، پشت بام خوابی بود و یک هفته‌ای است که رسانه‌ها را به خود مشغول کرده است.
یکی از مدیران سابق شهرداری به ایمنا می‌گوید: این اتفاقی قدیمی است، اما به دلیل تعداد اندک این افراد امکان برنامه‌ریزی برای آنها وجود نداشت نه آنها حاضر بودند به گرمخانه بیایند و نه ما می‌توانستیم آنها را مجبور کنیم که از فضاهایی که شهرداری به بی خانمان‌ها اختصاص داده استفاده کنند.
تهران ۲۰ گرمخانه فعال دارد، گرمخانه‌هایی که ایده راه‌اندازی آنها در سال ۸۳ و بعد از فوت ۱۴ نفر بی‌خانمان به دلیل سرما ایجاد شد. مالک حسینی، مدیرعامل وقت سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران سال ۹۸ اعلام کرد که مجموع ظرفیت مراکز روی هم سه هزار و ۱۰ تخت و با احتساب کف‌خواب‌ها حدود چهار هزار و ۴۰۰ نفر است. حسینی همان زمان گفته بود که گرمخانه‌ها ظرفیت خالی نیز دارند.
امین توکلی زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران نیز چندی پیش ظرفیت نهایی گرمخانه‌های تهران را تا دو هزار نفر اعلام کرد. ظرفیت گرمخانه‌های تهران اما در مقابل جمعیت بی‌خانمان‌های تهران اندک به نظر می‌رسند. اما بسیاری از بی خانمان‌های تهرانی تمایلی به استفاده از گرمخانه‌ها ندارند.
واکنش فعالان اجتماعی به اتوبوس‌خوابی
نفیسه آزاد، پژوهشگر جامعه‌شناسی شهری در صفحه توئیتر خود به ممنوعیت مصرف مواد مخدر در گرمخانه‌ها اشاره کرده و نوشته است: «نمی‌شود از بی‌خانمان بخواهیم برای یک شب زندگی‌اش را عوض کند تا ما یک جای خواب به او بدهیم و از صبح همان کاری را بکند که می‌کرد.»
بخش مهمی از کسانی که به گرمخانه می‌رفتند، سابقه اعتیاد دارند یا بی‌خانمان‌اند یعنی جایی در شهر ندارند، اما کسانی که اتوبوس خوابی را به رفتن ترجیح می‌دهند از آسیب‌های احتمالی این مکان‌ها نگران هستند.
الهام فخاری، فعال مدنی و عضو سابق شورای شهر تهران در واکنش به پدیده اتوبوس خوابی در تهران در حساب توئیتری خود نوشت: «آنچه این‌روزها به‌عنوان اتوبوس خوابی رسانه‌ای شده نمود عریانی از فراگیری فقر و بی‌پناه‌تر شدن مردم نابرخوردار و طبقه متوسط کلانشهرهاست.» فخاری با تاکید بر اینکه با انکار و فرافکنی مسأله‌ای حل نمی‌شود، نوشت که برای حل این موضوع باید جلوی شتاب فلاکت را گرفت.
محمدرضا جوادی یگانه، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران هم در حساب توئیتر خود نوشت: «آنچه در اتوبوس‌خوابی مغفول مانده، واقعیت عریان فقر در اثر سیاست‌های اقتصادی چندساله و چند دهه اخیر و البته تشدید تحریم‌ها و در نتیجه انحلال طبقه متوسط و گسترش مسکینان است.»
این دانشیار جامعه شناسی با زدن هشتگ "بازگشت به عدالت"، در ادامه نوشت: «ندیدن علت‌ها و پرداختن به نمودهای معلول و ارائه راه‌حل‌های غیرعملی مشکلی حل نمی‌کند.»
اما واکنش رئیس شورای شهر تهران به این مسئله از جنس دیگری او بود او در واکنش به اتوبوس خوابی در تهران گفت: اینها بحث‌های حاشیه‌ای است و نمی‌خواهم به اینها بپردازم. قاعدتاً اجازه چنین کارهایی را نباید داد اما کسی که در اتوبوس خوابش برد کاری نمی‌شود کرد. او مذاکراتی با شهردار تهران داشته است و قول گرفته است به زودی بساط اتوبوس خوابی‌ها در شهر جمع شود.
محمد امین توکلی زاده معاون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران مشکل اتوبوس خوابی را انکار نمی‌کند او می‌گوید: شهر تهران با مشکل کارتن خوابی روبرو بوده، این معضل از گذشته در تهران وجود داشته و رفع آن همیشه یکی از دغدغه‌های مدیریت شهری بوده است، زیرا دیدن صحنه‌های کارتن خوابی برای شهروندان آزار دهنده است.
وی با بیان اینکه در دوره اخیر هم یکی از وظایف اصلی ما ساماندهی کارتن خواب‌ها است که شهردار تهران ما را موظف کرده که این مسئله سامان داده شود ادامه می‌دهد: از قبل در شهر تهران زیرساخت‌هایی فراهم شده بود که بعضاً مشکلاتی داشت و تا آن جای که ممکن بود در این زمان آنها را رفع کردیم البته این مسئله در پی همکاری خوب با کمیسیون فرهنگی شورا بود که اعضا با بازدیدهایشان از زیر ساخت‌ها مشکلات را احصا کرده و ما نیز سعی کردیم در این مدت نسبت به رفع موارد اولویت دار اقدام کنیم.
وی با بیان اینکه ما برای حل مشکل افراد بی خانمان چند زیر ساخت داریم که یکی از آنها مددسرا یا گرمخانه است گفت: گرم خانه‌ها زیرساختی هستند که از گذشته وجود داشتند که می‌تواند دو هزار نفر را ساماندهی کنند و بارها به روش‌های مختلف اطلاع رسانی کردیم تا افراد بی خانمان به این مراکز بیایند و از شهروندان خواستیم که در صورت مواجه با افراد بی‌خانمان موضوع را از طریق ۱۳۷ به شهرداری اطلاع دهند.
اما راهکار برای مطلوب شدن فضای گرمخانه‌ها چیست؟
امین توکلی زاده معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران به ایمنا می‌گوید: اکنون نظارت ما روی گرمخانه‌ها شدت گرفته است. فهرستی تهیه کرده‌ام که چه اتفاقاتی باید بیفتد تا این کیفیت گرمخانه ارتقا بیاید. واقعیت این است، آنچه را که می‌خواهیم و استاندارد شهرداری است باید دنبالش برویم و آن را محقق کنیم. کیفیت گرمخانه‌ها باید ارتقا پیدا کند وظیفه ماست که باید آن را ارتقا دهیم.
وی در خصوص کسانی که شب‌ها را تا صبح در اتوبوس‌های تندرو می‌خوابند هم تصریح می‌کند: اصل این موضوع را باید کمی کنکاش کنیم و ببینیم حجم آن چقدر است و چقدر واقعیت دارد و با این همه زیرساختی که داریم چرا سراغ اینها نمی‌رویم؟ باید کشف کنیم که اساساً با چند عکس می‌توانیم بگوییم، چنین چیزی اپیدمی و آنقدر گسترده است؟ یا دو سه عکس گرفته شده و روی آن مانور داده می‌شود. اگر وجود دارد که من شرمنده می‌شوم چنین چیزی وجود دارد که تعداد زیادی از مردم شهر ما شب در بی. آر. تی می‌خوابند و عذرخواهی می‌کنم، اما به نظر من اپیدمی نشده و به این گستردگی نیست ولی نسبت به همین میزان کم هم وظیفه داریم.
نظر شما