به گزارش خبرنگار ایمنا، آخرین یلدای قرن ۱۴ خورشیدی با پاک شدن رنگ قرمز و نارنجی از نقشه ایران همزمان است اما خطر اومیکرون در کمین است و با وجود واکسیناسیون بیشتر اعضای خانواده‌ها، کارشناسان توصیه می‌کنند در دورهمی‌های شب یلدا، همچنان پروتکل‌های بهداشتی را فراموش نکنیم.
شب تولد خورشید
در زمان قدیم به شب یلدا، شب زایش خورشید می‌گفتند و معتقد بودند که در این روز خورشید دوباره از نو و قدرتمندتر از همیشه متولد میشود و تابش نور قوی‌تری را به مردم هدیه می‌کند به همین دلیل، ذات مناسبت یلدا شادی‌بخش است و نام‌های متفاوتی بر آن نهاده شده که یکی از معروف‌ترین آن‌ها «خرم‌روز» است که در دوران کهن اوستایی برای نامیدن یلدا استفاده می‌شد.
برای جشن گرفتن یلدا نیز از قدیم مردم کهن سعی می‌کردند خوراک و طعام بر سر سفره‌های خود قرار دهند و هرچه این جشن همه‌گیرتر شد، مردم سعی کردند که با برگزار کردن جشن‌های همگانی شکرگزاری خود را برای طلوع دوباره آفتاب پرقدرت بر فراز آسمان بیان کنند.
یکی از دلایلی که به شب یلدا، شب چله نیز می‌گویند این است که چله در واژه‌های باستانی به معنای زمستان است و با شروع زمستان، دوره‌ای آغاز میشود که به آن چله بزرگ می‌گویند. این دوره بلند از یک دی تا ۱۰ بهمن ماه ادامه دارد و چله کوچک نیز از دهم تا ۳۰ بهمن ادامه دارد که این ایام را چله کوچک می‌نامند.
اما آنچه شب یلدا را نسبت به بسیاری دیگر از مناسبت‌های باستانی متفاوت می‌کند، آداب و رسوم دوست‌داشتنی آن است که از نشستن دور کرسی و تدارک سینی تنقلات و میوه و خوراکی در قدیم شروع می‌شد و امروزه به شکل مهمانی شام و پذیرایی بعد از آن در خانواده‌ها برگزار میشود. هر چند همه‌گیری کرونا در سال گذشته، ردپای خاطرات تلخ خود را در شب یلدا هم به جا گذاشت اما امسال با واکسیناسیون گسترده و پاک شدن رنگ قرمز و نارنجی از نقشه ایران، امیدها به تکرار خاطرات شیرین یلدا پررنگ‌تر شده است.
شور و شوق بازگشت به یلدا
این روزها، شور و شوق تکرار خاطرات شیرین شب یلدا را در میان بزرگ و کوچک می‌توان دید، برخی در تدارک یک مهمانی کوچک و ساده هستند و کوچکترها هم خود را برای شب‌نشینی در خانواده آماده می‌کنند. خانم روغنی که سوپروایزر یکی از بیمارستان‌های اصفهان است، می‌گوید: خانواده ما در تهران زندگی می‌کنند و چون شب یلدای امسال به آخر هفته نزدیک است، من و همسر و پسرم قصد داریم برای سر زدن به خانواده و اقوام، چند روزی به مسافرت برویم. خوشبختانه پدر و مادر من و همسرم هر سه دوز واکسن را تزریق کرده‌اند و می‌توانیم یک جمع خانوادگی کوچک در شب یلدا داشته باشیم.
آقای نثارعلی که پدر دو دختر دانشجو است، می‌افزاید: یکی از دخترانم ازدواج کرده اما هنوز به خانه بخت نرفته است، سال گذشته از ترس کرونا نتوانستیم مراسمی برای شب یلدای آن‌ها برگزار کنیم اما امسال دامادم و خانواده‌اش را دعوت کرده‌ایم که یک جمع ساده و خودمانی داشته باشیم.
دلمان به همین دید و بازدیدها خوش است
خانم کارخیران ۷۲ سال دارد و شب یلدای هر سال میزبان جمع بزرگی از فرزندان، نوه‌ها و نتیجه‌ها در خانه‌اش بود، او می‌گوید: پارسال که جرأت نکردیم مهمانی برگزار کنیم اما امسال تصمیم گرفتم خانواده هر کدام از فرزندانم را جداگانه در چند شب دعوت کنم و این هفته چند روزی دور هم جمع هستیم، همیشه یک‌سری از خریدهای کلی را انجام می‌دهم و بچه‌ها می‌آیند و خودشان همه کارها را انجام می‌دهند دلمان به همین دیدارهای کم خوش است و امیدوارم دوباره کرونا یا مشکل دیگری باعث نشود از هم دور و بی‌خبر بمانیم.
آقای زارع ۶۳ ساله، سه فرزند دارد و یکی از طرفداران پر و پا قرص رفت و آمدهای خانوادگی است. او که بازنشسته یکی از اداره‌های دولتی اصفهان است می‌گوید: ما همیشه جمع صمیمی و خانوادگی خودمان را داریم، حتی در دوره کرونا البته کمتر از قبل سعی کردیم چند هفته یک‌بار بچه‌ها به خانه ما بیایند چون دلمان نمی‌خواهد از هم دور بمانیم، شکر خدا هیچ کداممان هم کرونا نگرفتیم چون نکات بهداشتی شستن دست و رفت و آمد محدود را رعایت کردیم و بجز نوه‌هایم، همگی واکسن زدیم به نظر من باید این نکات را رعایت کنیم، تا بتوانیم از بیماری دور باشیم.
هنوز وسواس و اضطراب کرونا را داریم
اما آقای رضوی که بازنشسته بانک و دارای دو فرزند است، کرونا را عامل اضطراب و وسواس خودش می‌داند و می‌افزاید: شب یلدا، عید نوروز یا هر مناسبتی که می‌شد، یک مهمانی خانوادگی در منزل پدر و مادر همسرم داشتیم و یک‌بار هم با خواهر و برادرهایم در خانه پدر و مادر خودمان جمع می‌شدیم اما چون دیابت و بیماری قلبی دارم و خیلی نگران مبتلا شدن به کرونا و عوارض بعد از آن بودم، پارسال در هیچکدام از این مراسم‌ها شرکت نکردیم، خودمان شب یلدا را چهار نفری برگزار کردیم امسال هم واکسن زده‌ایم و هم خوشبختانه وضعیت دیگر قرمز نیست اما همچنان نگرانی از کرونا با من است و گمان نمی‌کنم بتوانم به این زودی‌ها در جمع‌های پر تعداد شرکت کنم.
خانم راستی ۶۸ ساله هم می‌گوید: برای ما کرونا یا غیرکرونا ندارد، پسر بزرگم ازدواج کرده، یکی از فرزندانم در خارج از کشور است، تعطیلات آخر هفته یا هر مناسبتی که باشد جمع خانواده ما با همین تعداد کم دور هم جمع می‌شویم امسال هم که شکر خدا آن ترس و واهمه سال گذشته کرونا وجود ندارد و می‌توانیم بعد از مدت‌ها با خیال راحت‌تری دور هم باشیم چون اکثر مردم واکسن زدند اما باز هم باید دستورات بهداشتی را رعایت کنیم.
دوست دارم خاطرات یلدا را به فرزندانم هدیه دهم
زهرا که ۳۴ سال دارد و مادر دو فرزند است، داشتن خاطره خوش از مناسبت‌هایی مانند شب یلدا را برای بچه‌ها لازم می‌داند و می‌گوید: خیلی چیزها با قدیم فرق کرده، یادم هست بچه که بودیم شب یلدای هر سال در خانه پدربزرگ و مادربزرگم جمع می‌شدیم، همه افراد فامیل می‌آمدند از خاله و دایی گرفته تا فامیل و چند نفری از دوستان و آشنایان پدربزرگ و مادربزرگم، بزرگترها در قید و بند پذیرایی و تدارک‌های آنچنانی نبودند و کوچکترها هم همه هوش و حواسشان پی شادی و گپ و گفت با دوستانشان بود، آن روزها خوش‌ترین روزهای عمرم بود و دوست دارم تجربه‌ای هرچند کم از این دورهمی‌های خانوادگی برای فرزندانم به جا بماند.
الهه ۴۵ ساله صاحب سه فرزند است که هیچکدام ازدواج نکرده‌اند، او یادآور میشود: به نظر من تفریح و شادی در فرهنگ ما با همین دید و بازدیدهای فامیلی گره خورده است، یادم هست اوایل دوران کرونا که چند ماهی محدودیت‌های سفت و سخت اجرا می‌شد، مدتی جمع‌های خانوادگی ما هم تعطیل شده بود و هر چقدر هم که تلفنی با پدر و مادر و خواهر و برادرهای خودم و همسرم در ارتباط بودیم، دلمان برای شور و شوق دورهمی‌هایمان تنگ شده بود و به محض اینکه واکسیناسیون شروع شد و خیالمان از بابت سلامت بزرگترها راحت شد، دوباره جمع‌هایمان البته محدودتر از قبل برقرار شد.
از زمان شروع کرونا در هیچ جمع بزرگی شرکت نکردیم
خانم زارعان ۲۸ ساله که در یک شرکت معماری کار می‌کند، اما هراس و اضطراب کرونا را همچنان با خود و خانواده‌اش همراه می‌داند، ادامه می‌دهد: مادر من سال گذشته، کرونا گرفت و روزهای سختی در بیمارستان گذراندیم، خبر فوت چند نفر از اقوام و آشنایان هم نگرانی‌هایمان را از کرونا بیشتر کرد و از نوروز ۹۹ تاکنون در هیچ جمع بزرگی شرکت نکرده‌ایم، امسال هم تنقلات و شام مختصری تدارک دیدیم تا شب یلدا را با همین جمع چهار پنج نفری خانوادگی، دور هم بگذرانیم.
یکی دیگر از آئین‌های قدیمی شب یلدا که ریشه در سال‌های گذشته دارد و امروز فراموش شده، پهن کردن لباس‌ها و رختخواب‌ها در هوای آزاد به خصوص در برابر نور خورشید است، با این کار قصد داشتند به «عمو چله» و «چله زری» خوشامد بگویند. در آن زمان افراد اندکی در فامیل بودند که سواد داشتند و برای بقیه شاهنامه می‌خواندند و همگی از داستان‌های آن لذت می‌بردند و پند می‌گرفتند و آئین‌هایی مانند حافظ خوانی و گرفتن فال حافظ هنوز هم در شب یلدا جریان دارد.
نظر شما