به گزارش خبرنگار ایمنا، محتوای تئاتر، اندیشه و بیان و حرکت است که بخش اندیشه و بیان آن ریشه‌ای فرا زمینی و معنوی دارد و باعث تعالی روح انسان به سوی کمال می‌شود. تئاتر یک ضرورت است، یک ضرورت اجتماعی، همواره بوده و خواهد بود. نمی‌توان منکر آن شد، ضرورتی که همگان بر تأثیر شگرفش بر اجتماع در ادوار مختلف اذعان دارند.
تئاتر، دیدن هنر انسان‌های خوش نیت است؛ کسانی که در کمال زیبایی و وقار، افکارشان را بر روی صحنه و در حضور مردم می‌پرورانند و برای تحت تأثیر قرار دادن، به جای حیله و ترفند، صرفاً از حضورِ کاملاً انسانی خود استفاده می‌کنند.
در این چند روز اگر در خیابان‌های شهر رفته باشیم و یا در فضای مجازی، تئاترهای روی صحنه را رصد کرده باشیم، حتماً نام نمایش "ظِلُ النساء" برایمان آشنا است. نمایشی متفاوت که با داستانی متفاوت‌تر گره خورده است. به همین دلیل خبرنگار ایمنا در این باره صحبتی با «شکیبا معقولی» کارگردان نمایش «ظِلُ‌النساء» داشته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
در مورد نمایش ظِلُ النساءْ اطلاعاتی بدهید.
ظل النساء خوانشی از رمان شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری است. داستان ظل النساء به شرح زندگی فخری، کلفت عمارت شازده، پس از مرگ همه افراد عمارت می‌پردازد. فخری که تا پیش از مرگ شازده، بین فخری بودن و فخرالنسا بودن مدام تغییر می‌کرد، پس از مرگ شازده نیز توسط مراد دچار این عذاب می‌شود، چرا که مراد برای به دست آوردن باقی‌مانده‌ی اموال شازده او را این‌طور بازی می‌دهد. حالا مراد هم مرده و فخری در این عمارت تنهاست، او دیگر نمی‌داند فخری است یا فخرالنسا، مدام بین این دو تغیر می‌کند. فخری تمام روز در عمارت خاطراتش را مرور می‌کند، با آن‌ها حرف می‌زند و از آن‌ها حرف شنوی دارد به طوری که هنگام شب تصمیم به رفتن از این عمارت را می‌گیرد، اما درست هنگام رفتن برمی‌گردد، سر جایش می‌نشیند و با گفتن جمله‌ی: «فقط همین امشبو میمونم، سپیده که بزنه میرم» نشان می‌دهد که دوباره این روند را از سر گرفته است.
سبک نمایش و طراحی صحنه چگونه است؟
از آنجا که این متن، متنی است ایرانی، در طراحی صحنه و میزانسن نیز تلاش شده تا مایه‌هایی از نمایش ایرانی را به مخاطب نشان دهد. صحنه‌ای چهار سویه که از بطن نمایش‌های ایرانی می‌آید، نشستن مخاطب به روی فرش‌هایی که اطراف صحنه پهن شده نیز نشان دهنده‌ی باقی مانده‌ی اجزای عمارت شازده است. همچنین مایه‌هایی از نمایش ایرانی را به مخاطب نشان می‌دهد؛ استفاده از چند عنصر محدود در صحنه مانند یک چهارپایه که به مصداق مضامین دیگری مانند تابوت، تخت، کالسکه، اسب و غیره درمی آید نیز از نمادهای دیگر نمایش ایرانی است.
علاوه بر این، صحنه به مثابه ذهن فخری در نظر گرفته شده است، چهارپایه که محور صحنه است، محوریت ذهن فخری را نشان می‌دهد و هرچه از آن دور می‌شویم به پستوهای ذهن فخری می‌رویم. همان‌طور که کاراکترهای شازده و مراد زمانی که در گوشه‌های صحنه ایستاده‌اند، گویی در پس ذهن فخری هستند و با نزدیک شدن به مرکز صحنه، به خاطراتی تبدیل می‌شوند که در لحظه در ذهن فخری می‌گذرد.
کم بودن عناصر یا مینی مالیسم را می‌توان در تک تک جزئیات این نمایش دید. از اکسسوار صحنه که به یک چهارپایه و چهار فرش در اطراف ختم می‌شود، از نور صحنه که با یک لوستر کوچک در وسط و چهار نور ساده در اطراف نشان داده می‌شود، از موسیقی کار که با استفاده از بدن کوبه است و طراحی آن را استاد امیرمحمد طاهری انجام داده است تا لباس‌ها که سعی شده در کم‌ترین حالت خود قرار داشته باشد.
موضوع نمایش چیست و دلیل انتخاب این عنوان برای آن چیست؟
عبارت "ظل النساء" به معنای سایه زنان است. ظل به معنای سایه و نساء به معنای زنان که در این نمایش (وحتی در رمان جناب گلشیری) ما همواره زنانی را می‌بینیم که در سایه زیسته‌اند و هیچ گاه اجازه خارج شدن از آن را نداشته‌اند.
فخری و فخرالنسا نیز در عمارت شازده محبوس بوده است، آن‌ها سایه‌وار و در خفقان زندگی کرده‌اند، به همین دلیل فکر کردم عبارت ظل النسا شاید بتواند عنوان خوبی برای مضامین گفته شده در این نمایش باشد.
عوامل نمایش ظِلُ‌النساءْ چه کسانی هستند؟
در ظل النساء، حسین پرتویی در نقش شازده می‌درخشد و آزاده سلیمانی به فخری روح می‌دهد و رضا مرادی زاده نقش مراد را به تصویر می‌کشد. همچنین علیرضا محمدی عسکرانی و میثم خسروی دستیاران کارگردان، مه‌لقا اسلامی مدیر صحنه، علی معقولی و عباس خلجی مدیران اجرایی هستند و استاد امیر محمد طاهری طراحی بدن کوبه را بر عهده داشته است. طراحی پوستر و بروشور بر عهده‌ی آصف خانیان بوده است، امیر حسین مسعودی نیز در این پروژه عکاس و طراح ساخت تیزر و مولتی مدیا است. در تبلیغات نیز امیرحسین مسعودی و زهرا مظفری با ما همراه بودند.
چگونگی گرایش و تمایل برای ساخت این داستان چه بود؟
ظل النساء یک تئاتر تماماً دانشجویی است. این اجرا در اصل دفاعیه دوره کارشناسی بنده است که پس از اجرای پایان نامه نیز به جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی در تهران راه یافت و در تالار مولوی تهران در سالن اصلی نیز به اجرا در آمد. اکنون توانستیم این نمایش را به اجرای عموم نیز در بیاوریم، امید دارم که چنین اتفاقی برای بقیه‌ی اجراهای دانشجویی هم بیفتد.
استقبال از این نمایش چگونه بوده است؟
تصور نمی‌کردم که از این نمایش چنین استقبال بشود، با توجه به شیوه روایت این کار که برگرفته از شیوه روایت رمان، یعنی جریان سیال ذهن است گاهی می‌پنداشتم که شاید برای مخاطب نتواند به اندازه‌ی کافی گویا باشد.
خدا را شاکرم که با ایفای نقش‌های درست و دقیق توسط بازیگران بی نظیرم، این نمایش توانسته به خوبی آنچه که باید را ادا کند و مخاطب را راضی نگاه دارد، اینکه گاهی پس از اجرا می‌شنوم که مخاطب تا چه حد از چهارسویه بودن صحنه، نشستن روی فرش‌های صحنه و ارتباط تنگاتنگی که با بازیگر دارد راضی و شگفت زده است مرا بسیار خوشحال می‌کند.
از دیدگاه شما چه راهکاری برای بهتر شدن تئاتر اصفهان وجود دارد؟
تئاترهای دانشجویی قابلیت‌های بسیار زیادی دارند که شاید تا به امروز دیده نشده است. با توجه به تعداد دانشجویان تئاتر در شهر اصفهان، امید دارم که در تئاتر اصفهان نیز جوان سازی شود و به دانشجویان تئاتر این فرصت داده شود تا کار خود را به نمایش عموم بگذارند چرا که تئاتر دانشجویی از درست ترین و ناب ترینِ تئاترها است.
به گزارش ایمنا، نمایش ظل النساء از ۹ آذر ماه هر روز ساعت ۱۷:۳۰ در سالن تماشا واقع در تالار هنر اصفهان بر روی صحنه رفته است و اجرای آن تا آذرماه ادامه خواهد داشت.
گفتگو از: علی باقری، خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
نظر شما