به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، طبق آمار بیش از ۸۰ میلیون نفر از جمعیت سراسر جهان به نوعی ناتوانی جسمی مبتلا هستند و این در حالی است که حدود ۱۲ درصد را نیز افراد سالمند تشکیل داده است. متأسفانه فضاهای عمومی در اغلب شهرهای جهان بدون توجه به این جوامع آسیب‌پذیر و حتی پرستارانشان طراحی شده که همین امر مشکلات زیادی را در حین رفت و آمد برای آن‌ها در پی داشته است. بدیهی است که قابلیت دسترسی و فراگیری فضاهای عمومی می‌تواند به طور قابل توجهی نرخ جمعیت را تحت تأثیر قرار دهد و به همین دلیل، توجه به نیازهای تمام اقشار جامعه حین طراحی فضاهای عمومی بسیار حائز اهمیت است که در نتیجه آن، انسجام اجتماعی، هویت‌سازی و توسعه اقتصادی با بهبود قابل توجهی مواجه می‌شود.
موانع شهری چگونه زندگی افراد دارای ناتوانی جسمی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
دسترسی ناکافی به فضاهای عمومی نه تنها زندگی افراد دارای معلولیت جسمی را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه تبعات منفی زیادی نیز بر میزان کیفیت زندگی خویشاوندان و پرستاران آن‌ها نیز به جای می‌گذارد. اغلب شهرها به گونه‌ای طراحی شده است که دسترسی به فضاهای عمومی آن‌ها از طریق معابر تنگ یا پلکان‌های بلند امکان‌پذیر است که این ویژگی، تردد را برای سالمندان، افراد سوار بر صندلی‌های چرخ‌دار یا حتی کودکان مشکل می‌کند. از بارزترین نمونه‌های این فضاها می‌توان به ایستگاه‌های مترو اشاره کرد که رفت و آمد در آن‌ها اغلب به وسیله پله برقی یا پلکان ساده انجام می‌شود که در این صورت، افراد دارای معلولیت جسمی از تردد در آن‌ها بی‌بهره می‌مانند.
البته چالش‌های افراد سوار بر صندلی‌های چرخ‌دار تنها محدودیت حرکت در فضاهای عمومی را برای آن‌ها در پی ندارد بلکه به کاهش حداکثری فرصت ارتباط اجتماعی با دیگران نیز منجر می‌شود که این امر به سهم خود، انزوای اجتماعی را برای آن‌ها در پی دارد. به عنوان مثال، شهربازی‌هایی که فاقد تجهیزات مخصوص کودکان دارای معلولیت جسمی است این افراد را از هم‌سن و سال‌های خود دور می‌کند و این در حالی است که نبود وسایل حمل و نقل با قابلیت دسترسی برای همگان می‌تواند به بیکار ماندن اغلب افراد دارای ناتوانی جسمی منجر شود.
چگونه می‌توان فضاهایی عمومی با قابلیت دسترسی برای تمام اعضا جامعه به وجود آورد؟
اخیراً مدیران در بسیاری از کشورهای جهان به ایجاد فضاهای شهری قابل دسترسی روی آورده و برای آن هزینه‌های زیادی را مصرف کرده‌اند. به عنوان مثال، برنامه‌ریزان شهرهای کوریتیبا و یوبرلاندیا، هر دو در برزیل، اخیراً سرمایه‌های زیادی را صرف وسایل حمل و نقل قابل دسترسی کرده‌اند تا تمام مردم به ویژه افراد دارای معلولیت جسمی، سالمندان و حتی کودکان در مسیر رفت و آمد به مدرسه با امنیت خاطر کامل و بدون نیاز به حضور دیگری به عبور و مرور با یکدیگر بپردازند. سایر شهرهای منطقه نیز در این زمینه اقدامات اثربخش زیادی اعمال کرده و به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته‌اند. به عنوان مثال، لاپاز پایتخت سیاسی و دولتی بولیوی که بزرگترین سیستم تراموای برقی جهان را در خود جای داده، فرصت‌های زیادی را نیز برای تردد راحت تمام شهروندان با هر میزان توانایی جسمی فراهم آورده است.
به طور کلی مدیران شهرهای برزیل، کلمبیا، اکوادور، اسپانیا و ایالات متحده آمریکا برای حل بحران قابلیت دسترسی فضاهای عمومی تلاش کرده‌اند ابتدا موانع موجود بر سر راه کاربران را از میان بر دارند و سپس به بهبود وضعیت آن‌ها بپردازند. علاوه بر این، برنامه‌ریزان این مناطق در نظر دارند برای احداث تمام فضاهای عمومی جدید از همان ابتدای پروژه‌ها قابلیت دسترسی تمام افراد با هر گونه وضعیت و توانایی جسمی را مورد توجه قرار دهند تا از اعمال اصلاح‌های بعد از تکمیل، خودداری به عمل آورند.
آن‌ها قصد دارند در طراحی آینده شهرهای خود فضاهایی نیز به وجود آورند تا افراد دارای معلولیت جسمی و کودکان ناتوان بتوانند به راحتی با سایر افراد هم‌سن خود ارتباط برقرار کنند، در آنجا اوقات فراغت خود را بگذرانند و به انجام بازی‌های گروهی یا فعالیت‌های انفرادی بپردازند.
شهرها باید برای همه طراحی شود تا حس آزادی در میان ساکنان افزایش یابد
اگرچه تا کنون در بسیاری از نقاط دنیا اقدامات قابل توجهی برای افزایش دسترسی تمام اقشار جامعه با فضاهای عمومی انجام شده با این حال، همچنان لازم است تدابیر بیشتری برای افزایش فراگیری شهری اندیشیده شود. طراحی و برنامه‌ریزی شهری که دو مقوله مرتبط اما مستقل از یکدیگر است باید به گونه‌ای انجام شود تا تمام موانع فیزیکی و محیطی فضاهای عمومی از بین برود و در نتیجه تمام افراد بتوانند امور روزمره خود را به طور مستقل انجام دهند. در واقع، آزادی عمل تمام ساکنان یک شهر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که باید به طور جدی در اولویت طراحی‌های شهری قرار گیرد.
نظر شما