به گزارش خبرنگار ایمنا، در حالی که واکسیناسیون جمعیت بزرگسال اغلب کشورها در مقابل کووید_ ۱۹ در حال انجام است و در برخی از کشورها جمعیت قابل قبولی تاکنون واکسینه شدهاند، در آستانه بازگشایی مدارس تزریق واکسن به کودکان زیر ۱۸ سال نیز در ایران و برخی کشورها آغاز شد و این سوال که آیا به راستی واکسینه کردن کودکان یک امتیاز در مقابله با این بیماری همهگیر خواهد بود؟ مطرح میشود.
واکسن سینوفارم توسط وزارت بهداشت برای سنین ۱۲ تا ۱۸ سال پذیرفته شده و واکسن پاستوکووک (واکسن مشترک ایران و کوبا) هم برای کودکان زیر ۱۲ سال تأیید شده است که در چند ماه آینده تزریق آن آغاز خواهد شد. متخصصان در رابطه با مراقبتهای بعد از تزریق واکسن تاکید دارند، معمولاً بعد از تزریق واکسن کودکان دچار تب خفیف، بیحالی یا کاهش اشتها خواهند شد و توقع داریم این علائم یک تا دو روز پس از تزریق واکسن رفع شود. خانوادهها توجه داشته باشند، در صورتی که علائمی مانند تب بیش از سه روز در کودکان طول کشید برای بررسی علائم آزمایشگاهی و بالینی حتماً به پزشک مراجعه کنند.
لزوم ارائه اطلاعات صحیح به والدین
مسعود یونسیان استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص اپیدمیولوژی در این باره به ایمنا میگوید: نگرانی والدین در مورد واکسیناسیون کودکان و نوجوانان طبیعی است، یکی از راههای کاهش نگرانی این است که اطلاعات متناقض منتشر نشود و رسانهها اطلاعات صحیحی در اختیار والدین قرار دهند تا استرس کمتری را تجربه کنند، تزریق واکسن با اجبار موضوع را رفع نمیکند باید توضیحات کامل و کافی باشد، دغدغههای مردم شنیده شود و آموزشهای لازم را دریافت کنند.
وی ادامه میدهد: انتشار اطلاعات نادرست از کمپینهای ضدواکسن و افرادی که اطلاعات دقیقی ندارند جامعه را نگرانتر میکند دانشآموزانی که به هر دلیلی نمیتوانند واکسن دریافت کنند و ترس شدیدی دارند و خانواده همچنان نگران آنها هستند میتوانند از آموزشهای مجازی استفاده کنند، اما دانشآموزان، معلمان و کادر آموزش مدرسه که به کرونا مبتلا میشوند باید در خانه بمانند تا دوره درمان آنها سپری شود.
این متخصص اپیدمیولوژی میافزاید: در مدیریت هوشمند بیماری کرونا افرادی که واکسن دریافت نکنند از خدمات اجتماعی محروم میشوند در خصوص تزریق واکسن برای سن ۱۲ تا ۱۸ سال واکسنهای سینوفارم بیخطر است بنابراین تا سنین بالاتر واکسن دریافت نکنند و اولویتها رعایت نشود برای سن پایینتر واکسن تزریق نمیشود هر چه سن بالاتر باشد احتمال ابتلاء به ویروس بیشتر است.
واکسن کرونا نمیتواند عامل ابتلاء باشد
وی تصریح میکند: هر زمان اطلاعات در مورد بیخطر بودن واکسن برای سن زیر ۱۲ سال کامل شد و اطمینان لازم به عمل آمد دریافت واکسن این گروه سنی اعلام میشود، در مورد عوارض واکسن هم هر دارویی عوارض خاص خود را دارد و ممکن است عارضه در اثر واکسن ایجاد شود، اما احتمال و اثرات این عارضه کمتر از ابتلاء به کووید_ ۱۹ است در مطالعات و کارآزماییهای بالینی عوارض واکسن بسیار کم بوده است، اما در صورت ابتلاء به بیماری عوارض و خطرات بیشتر است.
یونسیان میگوید: تاکنون واکسنی با استفاده از ویروس زنده یا ضعیف شده نداشتیم برخی افراد که مبتلا به بیماری، اما فاقد علامت بودند پس از تزریق واکسن به کرونا مبتلا شدند، اما واکسن کرونا عامل ابتلاء به بیماری نیست.
وی ادامه داد: خرافات فاقد شواهد علمی و مستندات است به این مسائل طب سنتی گفته نمیشود، طب سنتی بر شواهد علمی استوار است و باید کارآزماییهای بالینی و مطالعه روی داروها و واکسن انجام بگیرد، افراد سودجو و منفعت طلب همیشه حضور دارند و مطالب غیرعلمی با عنوان طب سنتی را مطرح میکنند و در حالی که متخصصان واقعی این طب بیانات نادرست را تأیید نمیکنند.
ایرانیان در استفاده از واکسن پیشگام بودند
محمد مظاهری مدیرگروه طب ایرانی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این باره به ایمنا اظهار میکند: تاریخچه طب سنتی یا طب ایرانی مربوط به هفت هزار سال پیش است و در عنوان سرزمین پارس کشور ایران بخش کوچکی از این سرزمین پهناور بوده است، در مقالات انگلیسی از واژه شناخته شده طب پارسی استفاده شده است، در کتاب «الجدری و الحصبه» نوشته محمدبن زکریای رازی به واکسن اشاره شده است در برخی مناطق ایران دست دامداران و کودکان را خراش میدادند و با پستان گاو تماس برقرار میکردند تا عوامل میکروبی و بیماریزا وارد بدن فرد شود و سیستم ایمنی را بشناسد و پادتن تولید کند، در آن زمان مهندسی پزشکی وجود نداشته است تا واکسن به صورت امروزی ابداع شود، در واقع قبل از «ادواردجنر» (پزشک انگلیسی که روش مؤثری برای واکسیناسیون آبله ابداع کرد) واکسیناسیون در ایران وجود داشته است.
وی ادامه میدهد: گزارههای طب نوین بر اساس مولکولار است و افرادی که سواد کمی دارند وارد بحث پاتولوژی میکروبیولوژی در طب نوین نمیشوند چرا که اطلاعات کافی ندارند، اما چون طب سنتی سادهتر است و در قالب چهار خلط بلغم، صفرا و سودا که «اخلاط اربعه» نامگذاری شدند، برخی از افراد، عقاید آرا و نظرات شخصی خود را منتسب به طب سنتی میکنند. چون در بین آحاد مردم و جامعه مقبولیت دارد زمانی که استنتاج ذهنی منتسب به طب سنتی شود مردم میپذیرند، اما در واقع طب سنتی مظلوم واقع شده است و نمیتواند از خود دفاع کند.
در منابع طب سنتی عنوانی به نام کرونا وجود ندارد
مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان میگوید: کتابهای ارزندهای در طب سنتی داریم که به " امهات متواتر" طب سنتی شهرت دارند مطالعه این منابع سخت و دشوار است و باید با مفاهیم طب سنتی آشنا باشند و طب نوین را آموزش دیده باشند و معادل سازی کنند، در این مقالات عنوانی به نام ویروس کرونا وجود ندارد بلکه از برخی اپیدمی و همهگیریها بهعنوان هوای وبایی، آب وبایی یا عوامل غریبه و موذی نام برده شده است.
وی تصریح میکند: طب سنتی گزارههای ارزنده و حکیمانهای دارد که در قرون متمادی و اعصار مختلف افراد از آن بهرهمند شدهاند البته باید از حدود آن مطلع باشیم چرا که در اکثر مواقع بزرگنمایی کردن باعث آسیب در فرآیند میشود، بنابراین در مورد بیماری کرونا نباید با قاطعیت گفت که این داروی گیاهی و فرآورده ترکیبی قطعاً در ویروس کرونا اثر بخشی دارد.
داروی امام کاظم تأثیری در درمان کرونا ندارد
مظاهری میافزاید: کرونا در ۹۰ درصد موارد ریه را درگیر و التهابی میکند و در آن زمان دیگر گیاهان دارویی و فرآوردههای طبیعی نمیتواند اثربخشی داشته باشد، در مواقعی که کرونا بدن را درگیر میکند باید از درمانهای استاندارد و پروتکلهای رایج استفاده کرد و استفاده از طب مکمل به تنهایی میتواند برای بیمار خطرآفرین باشد در مراحل مقدماتی اولیه کرونا استفاده از داروهای گیاهی و گیاهان دارویی و داروهای رایج شیمیایی میتواند کمک کننده باشد، زمانی که ریه درگیر شده و به سمت نارسایی پیش میرود ساده اندیشی است که بگوییم استفاده از یک دمنوش و سایر روشهای طب سنتی و مکمل به بیمار کمک میکند.
وی ادامه داد: در میان گیاهان سنتی و طبیعی، محصولی وجود ندارد که اثربخشی واکسن را داشته باشد ممانعت والدین از واکسیناسیون فرزند و به جای آن استفاده از فرآوردههای گیاهی و سنتی راه درستی نیست اگرچه این کار شاید بتواند سیستم ایمنی فرد را تقویت کند و بتواند مصونیت نسبی در برابر کرونا ایجاد کند، اما عقلانی نیست، شواهدی مبنی بر تأثیرگذاری داروی امام کاظم وجود ندارد صرفاً یک کارآزمایی بالینی در مورد این داروی گیاهی انجام شده که نتایج امیدوارکننده نبوده است بنابراین در درمان کرونا هم تأثیری ندارد و نمیتوان به آن استناد علمی کرد.
منافع واکسن کرونا بر مضرات آن غالب است
مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان میگوید: برخی گیاهان مانند سرخارگل و آلوئهورا در طب سنتی میتوانند سیستم ایمنی را تقویت کنند، اما جایگزین واکسن نیستند و نباید والدین تصور کنند استفاده از این گیاهان اثربخشی واکسن را دارد در صورتی که واکسن ویژگیهای منحصر به فردی دارد و منافع آن بر مضرات آن غالب است و مانند اقدامات دیگر ممکن است ریسک داشته باشد، اما باید منافع را مدنظر قرار دهیم.
این مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار میکند: رسانهها نقش بسیار مهم و مؤثری دارند فضای مجازی آکنده از اخبار درست و غلط است و متأسفانه در فضای مجازی هر فردی که صلاحیت علمی ندارد بدون اینکه صلاحیت او مورد بررسی قرار گیرد در حال انتشار مطلب است، بنابراین مردم باید از منابع رسمی اطلاعات را دریافت کنند و خبرگزاریها و رسانهها باید از کارشناسان دانشگاهی که مورد اطمینان مراکز علمی هستند استفاده کنند و هر موضوعی به طب سنتی و مکمل نسبت داده نشود.
تزریق واکسن در نوجوانان یک وظیفه اجتماعی
حامد نصیری روانشناس و مشاور خانواده اظهار میکند: گاهی اوقات نوجوانان در موقعیتی قرار میگیرند که قدرت انتخاب و اختیار ندارند و والدین باید تصمیمگیری کنند بنابراین احساس نادیده گرفته شدن و برآورده نشدن نیازها در آنها ایجاد میشود در برخی کشورها زیر ۱۶ سال و در کشور ایران زیر ۱۸ سال تصمیمگیری در مورد مسائل خاص به عهده والدین است در حال حاضر تزریق واکسن در گروه سنی بالای ۱۲ سال مطرح شده است و نوجوان در خصوص این موضوع مورد سوال قرار میگیرد که مانند اهرم فشار عمل میکند و احساس میکند از گروه دوستان خارج شده است.
وی ادامه میدهد: والدین برای تصمیمگیری در موضوعات باید از شفاف سازی و اقناع استفاده کنند و باید در مورد علت تصمیم با نوجوان صحبت کنند و او را آگاه کنند، همچنین حرفها و دغدغههایش را بشنوند و همدردی کنند گفتوگو میتواند روابط درون خانواده را امن نگه دارد و نوجوان احساس کند که نیازها و احساساتش نادیده گرفته نشده است.
این مشاور تحصیلی اضافه میکند: استفاده از واکسن یک وظیفه اجتماعی است متأسفانه در این موضوع صحبتهای شفافی مطرح نشده است بنابراین گفتوگو علاوه بر درون خانواده در رسانهها و جامعه هم باید شکل بگیرد گفتوگو و ارائه اطلاعات درست سبب میشود خانوادهها موضعی با عقلانیت و استدلال انتخاب کنند رسانه ملی باید فضای عقلانی را باز بگذارد و از موافقان و مخالفان تزریق واکسن دعوت کند که بر اساس استدلال و دلایل صحبت کنند و گفتوگوی منطقی، سالم و شفافی به مردم ارائه دهند.
لزوم همکاری والدین، معلمان و نوجوانان برای واکسیناسیون
نصیری خاطرنشان میکند: چنانچه مردم احساس کنند قدرت انتخاب و تصمیمگیری ندارند آشفته و کلافه میشوند جامعه به دو قطب موافق و مخالف تقسیم میشود و هر دو گروه نگران سلامتی هستند و باید صحبتهای آنها شنیده شود تا مردم بتوانند درست تصمیمگیری کنند.
وی اضافه میکند: معلمان میتوانند موضوعاتی در خصوص واکسیناسیون را برای تحقیقات درون کلاسی به دانشآموزان بدهند و در مواردی که والدین آنها به واکسیناسیون رضایت نمیدهند شاید نوجوانان بتوانند آنها را قانع کنند، اتفاقات اجتماعی ظرفیت برای گفتوگو و ارتباط را ایجاد میکند چون ارتباط رشد به دنبال دارد و چنانچه خواهان جامعه سالم هستیم باید از روابط اجتماعی حفاظت کرد بنابراین باید با پاندمی کرونا و موضوع سلامت به صورت منطقی برخورد کنیم و آن را به صورت ابزاری برای رشد عقلانیت در نسلهای آینده و گفتوگوی بین فردی در جامعه در نظر بگیریم زمانی که گفتوگو گسترش پیدا کند در جامعه شاهد کاهش خشم خواهیم بود.
نظر شما