به گزارش خبرنگار ایمنا، در حال حاضر شهرهای جهان با در نظر گرفتن اغلب جوانب از جمله اقتصادی و اجتماعی رشد قابل توجهی کرده‌اند و برای رسیدن توسعه پایدار و نگهداری منابع برای زمان حال و آینده در حال تکاپو و آینده‌نگری هستند که آلودگی‌های محیط شهری، بازیافت پسماندهای تجدید پذیر و رشد اقتصاد شهر از دغدغه‌های مهم مدیریت شهری محسوب می‌شوند.
یکی از شرایط توسعه پایدار شهری در چارچوب تدوین شده توسط کمیسیون جهانی شهرنشینی در قرن بیست و یکم، "اقتصاد شهری پایدار" است که تأثیر مستقیم بر توانمندی شهرها بر جذب جمعیت، سرمایه‌گذاری، افزایش رفاه شهروندی و تولیدات، ارتقای سطح اشتغال و توزیع عادلانه درآمدهای و توسعه زیرساخت‌های شهری دارد.
«خواهر شهری» یا «پیمان خواهرخواندگی» یکی از ابزارهای دیپلماسی شهری است که با بهره‌گیری از برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری مشترک در شهرهای خواهر، زمینه لازم را برای توسعه صنایع خلاق، اقتصاد خلاق، گردشگری خلاق و شبکه‌سازی ارتباطی خلاق با توجه به مزیت‌های نسبی شهری فراهم می‌آورد و زمینه ارتقای دیپلماسی شهری و مناسبات میان‌فرهنگی یک شهر خلاق با شهرهای مشابه را فراهم کرده و در کنار آن ظرفیت اقتصادی و اجتماعی لازم را برای تقویت دیپلماسی فرهنگی شهری به وجود خواهد آورد.
خواهرخواندگی، اقدام و حرکتی نمادین برای نشان دادن توافق میان دو شهر جهت توسعه روابط در ابعاد مختلف شهری است که طی تفاهم‌نامه‌ای مسئولان شهرها متعهد می‌شوند در چهارچوب ضوابطی خاص همکاری‌های فنی، عمرانی، فرهنگی، ترافیکی، علمی و آموزشی با یکدیگر داشته باشند.
خواهرخواندگی؛ پیمانی برد_برد برای شهروندان و مدیران شهری
«علی‌اکبر بنی‌اسدی» کارشناس ارشد مدیریت، مدیر سابق مرکز آموزش‌های شهروندی سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری و مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری سمنان در این باره به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: امروزه شهرهای مختلف جهان به واسطه زمینه‌های تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و صنعتی مشترکی که دارند، از طریق انعقاد قراردادهای خواهرخواندگی، نسبت به ایجاد یک رابطه غیرمتمرکز با یکدیگر اقدام و با اعزام گروه‌های کارشناسی از تجربیات یکدیگر استفاده می‌کنند که بر اساس این قراردادها، این شهرها در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و عمرانی با یکدیگر همکاری می‌کنند.
وی می‌افزاید: پیمان خواهرخواندگی، پیمان همکاری بلندمدت و رسمی دو شهر، بدون توجه به قراردادهای رسمی بین دولت‌ها است که به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات و توسعه مناسبات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، فنی و سیاسی میان یک جامعه شهری با جامعه شهری خارجی که نوعی وجه تشابه و همسانی از قبیل ویژگی‌های باستان شناختی، تاریخی، فرهنگی و نمادهای مشترک داشته باشند، به وسیله شهرداران و مدیران محلی برقرار می‌شود تا از ظرفیت‌های یکدیگر برای پیشبرد اهداف خاص علمی، فنی، گردشگری و نظایر آن استفاده کنند.
مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری سمنان در خصوص نخستین پیمان خواهرخواندگی بین شهرها، اظهار می‌کند: برای نخستین بار سال ۱۹۲۰ پس از جنگ جهانی اول، قراردادی بین یک شهر انگلیس و یک شهر در فرانسه با هدف پیوند و اتحاد بین شهروندان این دو شهر منعقد شد چرا که مسئولان آن معتقد بودند این دو شهر دارای تشابهات و منافع مشترک هستند؛ در دوره بعد از جنگ جهانی دوم این رویه در اتحادیه اروپا گسترش پیدا کرد، سپس رئیس جمهور وقت آمریکا (آیزنهاور) این پیمان را توسعه داد.
وی با بیان اینکه امروزه شهرهای خواهرخوانده یا خواهر شهرها شبکه غیر انتفاعی و غیردولتی گسترده‌ای از شهروندان و همکاران بین‌المللی را تشکیل می‌دهند و بیش از سه هزار رابطه خواهرخواندگی رسمی بین شهرهای جهان وجود دارد، ادامه می‌دهد: یکی از راهکارهای تقویت دیپلماسی شهری، خواهرخواندگی شهرها است که زمینه را برای افزایش ارتباطات میان فرهنگ‌ها و ارتقای تعاملات انسانی میان شهروندان فراهم می‌آورد و به ایجاد تفاهم و دوستی و اعتماد در سطح بین‌المللی و تبادل برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و ورزشی، توسعه گردشگری و تجارت کمک می‌کند و واکنش بی‌نظیری برای رشد اقتصادی و جذب سرمایه، استفاده از فرصت‌ها و پتانسیل‌های جدید محیا می‌کند.
بنی اسدی با بیان اینکه تحکیم و گسترش روابط دوجانبه با شهرهای خواهرخوانده باعث توسعه دیپلماسی شهری می‌شود، اهداف خواهر شهری را به دو دسته اساسی و کاربردی تقسیم کرده و می‌افزاید: اهداف اساسی خواهر شهری را می‌توان در توسعه پایدار شهری و اهداف بشردوستانه جست جو کرد و اهداف کاربردی آن را می‌توان در ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های سرمایه گذاران خارجی در راستای رشد و شکوفایی شهر، ایجاد فرصت‌های گردشگری و تعاملات فرهنگی در راستای معرفی همه جانبه شهر در عرصه بین‌المللی برشمرد.
وی در خصوص خواهر شهری در ایران تصریح می‌کند: شهرهای ایران در این زمینه پا به عرصه تبادل و تعاملات بین‌المللی گذاشته‌اند و شهرهای مهمی مانند تهران، مشهد، اصفهان و تبریز پیمان خواهرخواندگی را با شهرهای مشابه در جهان برقرار کرده‌اند، البته هرچند که بسیاری از این موارد هنوز عملیاتی نشده، اما می‌تواند موجبات تقویت دیپلماسی فرهنگی کشور را از رهگذر برگزاری هفته‌های فرهنگی و جلب مشارکت شهرها و استان‌ها برای همیاری در تقویت روابط فرهنگی بین‌المللی فراهم کند.
مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری سمنان تصریح می‌کند: مدیریت شهری سمنان در کنار مدیران شهری کلانشهرها از این مهم غافل نبوده و توانسته است در این زمینه اقدامات مؤثری داشته باشد که پیمان خواهرخواندگی با شهر «ارومچی» چین یکی از این موارد است.
وی با بیان اینکه وجود تشابهات دینی و مذهبی و قرارگیری در موقعیت ویژه جاده ابریشم از نکات مهم خواهر شهری این دو شهر است، ادامه می‌دهد: این پیمان که در سال ۱۳۹۵ به امضا رسید، مشتمل بر مواردی همچون مشارکت در زمینه‌های مختلف فرهنگی، گردشگری، ورزشی، آموزشی و اقتصادی است که می‌تواند سمنان را در جهت رشد و توسعه اقتصادی تقویت کند؛ البته با اجرایی شدن مفاد آن در سال‌های پیش‌رو، همراه با آموزش مستمر و به هنگام بودن پیکر مدیریت شهری به دانش و درک جدید و بکارگیری دستاوردهای نوین جهانی، فرصت‌های سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های سرمایه گذاران خارجی در راستای رشد و شکوفایی شهر، ایجاد فرصت‌های گردشگری و تعاملات فرهنگی در راستای معرفی همه جانبه شهر در عرصه بین‌المللی، چهره دیگری از شهر را نمایان کند.
بنی اسدی می‌افزاید: در برنامه توسعه‌ای کشور، گردشگری به عنوان راهبرد توسعه‌ای نام برده شده که شهر سمنان با سابقه تاریخی و نگاه ویژه اخیر مسئولان گردشگری و مدیریت شهری مبنی بر بازسازی و باز زنده‌سازی اماکن و معابر تاریخی می‌تواند از گردشگری به عنوان یک فرصت استثنایی در کنار توسعه صنعت و آموزش بهره برده و با معرفی ظرفیت‌های خود، زمینه مناسبی برای توسعه پایدار شهری فراهم کند.
وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد با توجه به سابقه تاریخی و فرهنگی سمنان، گردشگری بیش از سایر شاخص‌ها زمینه رشد دارد هرچند که موقعیت جغرافیایی سمنان، استعداد گردشگری فصلی طبیعی را نیز در کنار گردشگری باستانی گوشزد می‌کند، اما آنچه که مهم است برنامه‌ریزی درست و راهبردی برای بهره‌گیری و استفاده از این پتانسیل‌هاست که زمینه رشد گردشگری و افزایش درآمد و اشتغال در این منطقه را به همراه خواهد داشت.
پیوند خواهرخواندگی بین شهرها فرصتی برای مسئولان شهری
«خواهرخواندگی» اصطلاحی است که از ادبیات اروپا وارد دیگر کشورها شد، ایجاد روابط خواهرخواندگی با پرورش تفاهم و دوستی و اعتماد در سطح بین‌المللی و تبادل برنامه‌های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که به توسعه صنعت گردشگری منجر می‌شود، صورت می‌گرفت، اما در کشورهای آسیایی و آمریکایی اصطلاح خواهرخواندگی رواج بیشتری دارد.
به‌کارگیری واژه خواهرخواندگی هم به این دلیل است که در بیشتر زبان‌های دنیا واژه شهر مونث است، البته امروزه بیش از ۲۴۰۰ رابطه خواهرخواندگی رسمی بین شهرهای جهان بسته شده و می‌توان گفت که پیوند خواهرخواندگی بین شهرها اتفاق مبارکی است، فرصت مغتنمی برای مدیران شهری تا از تجربیات و توانایی‌هایی شهرها برای بهبود کیفیت زندگی شهری و ارائه خدمات به شهروندان استفاده کنند.
اما آیا صرفاً امضا کردن قراردادی که نشان از پیوند خواهرخواندگی دو شهر دارد، کافی است؟ گاهی دیده می‌شود مدیران شهری در سفر به کشور مقصد و پس از بستن پیوند خواهرخواندگی توافقات بسیاری به مدیران دو شهر صورت می‌گیرد، اما به محض پایان سفر بسیاری از این قول و قرارها به فراموشی سپرده می‌شود.
کارشناسان مسائل شهری بر این باور هستند که پیوند خواهرخواندگی بین شهرها می‌تواند یک فرصت باشد که اگر مسئولان شهری از آن به درستی استفاده کنند، می‌تواند نتایج مثبتی در بهبود کیفیت زندگی در آن شهر و برای ساکنان آن به ارمغان بیاورد.
آنها معتقدند تأمین تسهیلات برای شهروندان خواهر خوانده‌ها، از سوی یکدیگر منجر به ایجاد مزیت اقتصادی خواهر خواندگی شهرها با یکدیگر می‌شود، اما متأسفانه این فعالیت در میان امور مدیریت شهرهای ایران مهجور مانده است، همچنین علی‌رغم اینکه تأثیر زیاد وضعیت اقتصادی شهرهای خواهر خوانده بر یکدیگر قابل انکار نیست، اما متأسفانه مسئولان شهری در ایران از این مزیت مهم میان خواهرخوانده‌ها غافل هستند و تلاشی برای برقراری ارتباط اقتصادی و فراهم سازی بستر رشد میان شهرهای خواهر خوانده نمی‌کنند.
نظر شما