علی‌خان نصراصفهانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه کارست شدن پدیده‌ای فرسایشی است، اظهار کرد: کارست شدن فرایندی است که در آن انحلال و خوردگی سنگ همزمان اتفاق می‌افتد که معمولاً در سنگ‌های کربناتی رخ می‌دهد.
وی افزود: سنگ‌های کربناتی در مقابل آب‌های اسیدی حساس است. وقتی که آب به صورت نزولات جوی به هرشکلی به این سنگ‌ها برسد براساس واکنشی که با سنگ کربناتی رخ می‌دهد سبب خوردگی، انحلال و بازکردن سنگ می‌شود؛ درواقع فضای بازی در سنگ ایجاد می‌کند.
این دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان ادامه داد: در آسمان گاز دی اکسید گوگرد وجود دارد که این گاز در آب باران حل و ناخودآگاه حالتی اسیدی ضعیف در آن ایجاد می‌کند. این آب اسیدی در برخورد با سنگ‌های آهکی و کربناتی شروع به ایجاد خوردگی سنگ کرده و درواقع عمل فرسایش رخ می‌دهد.
وی بیان کرد: اگر همین آب‌های اسیدی حرکتی در سیستم‌های زیرزمینی و امتداد شکستگی‌های سنگ داشته باشد ناخودآگاه سنگ خورده شده و فضای کارستی زیر سطح آب ایجاد می‌کند که باعث بوجود آمدن غار می‌شود.
نصراصفهانی در رابطه با اهمیت کارست گفت: اگر بخواهیم کارست را به عنوان فضاهای باز درون زمینی که منجر به تشکیل غار می‌شود، نگاه کنیم از دیدگاه‌های مختلفی اهمیت پیدا می‌کند. منابع کارستی در اعماق زمین وجود دارد و مانند یک مخزن آب زیرزمینی عمل می‌کند، حجم زیادی از آب را در خود نگه می‌دارد و حتی ممکن است آب را تا هزاران سال ذخیره کند. فرایند کارستی شدن منجر به ایجاد غار می‌شود پس زمانی که سطح آب‌های زیرزمینی پایین برود این غارها در معرض هوا قرارگرفته و اَشکالی اطراف آن ایجاد می‌شود که از لحاظ توریسم، اکوتوریسم و ژئوتوریسم نیز می‌توان قابل توجه و جذاب باشد.
وی در رابطه با جایگاه کارست در ایران گفت: ایران با اینکه جز مناطق خشک محسوب می‌شود، دارای مراکزی مانند رشته کوه‌های زاگرس و البرز است که پتانسیل بالایی در فرایند کارستی شدن دارد. وجود فزاینده طبقات آهکی مناسب فرایند کارستی شدن در زاگرس ا پتانسیل بیشتر این رشته‌کوه خبر می‌دهد.
این دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان تصریح کرد: منابع کارستی یک نعمت خدادادی است و اگر مطالعه‌ای روی آنها انجام نشود با توجه به زمان زیادی که لازم است تا این منابع مجدداً ایجاد شود بهره‌برداری بی‌رویه باعث می‌شود فضای آبی داخل آن تخلیه شده و اتفاق خیلی خطرناکی تحت عنوان فروچاله‌ها رخ دهد.
وی افزود: فروچاله‌ها؛ چاله‌هایی بسیار عمیق است که با عمق زیاد و شکاف‌های بزرگ روی زمین رخ می‌دهد؛ نمونه‌های آن را نیز می‌توان در دشت سمیرم دید.
نصراصفهانی تاکید کرد: با استفاده بی‌رویه از این منابع باعث ایجاد فروچاله‌های بسیار وحشتناک شده‌ایم؛ ما با تخلیه فضای غارها به صورت همزمان دو آسیب به محیط می‌رسانیم؛ نابود کردن منابع کارستی که طی هزاران سال خداوند در اختیار ما قرارداده است که امکان تأمین و پر شدن دوباره آنها به سادگی نیست و نابود کردن زمینی که روی آن زندگی می‌کنیم. تخلیه فضای غارها باعث ایجاد فشار بر سقف و در ادامه ریزش آنها خواهد شد و ممکن است فروچاله یا حتی زلزله‌های کوچکی در منطقه ایجاد شود.
وی متذکر شد: کارست‌ها جز سرمایه‌های طبیعی است و درواقع مسئولیت اجتماعی ما حفظ و نگهداری آنها است. اینکه این منابع در اختیار ما است بدین معنا نیست که می‌توانیم منابع را تخلیه کنیم بلکه باید حفظشان کنیم و کنترل شده از آنها استفاده کنیم. ما اجازه اینکه این منابع را تخریب کنیم نداریم؛ درواقع آیندگان اجازه اینکه ما چنین خطایی بکنیم را نخواهند داد.
نظر شما