به گزارش خبرنگار ایمنا، در چند سال اخیر در کنار پیشرفت‌های گسترده ایران در علوم مختلف، گام‌های بزرگی نیز در فعالیت‌های فضایی برداشته شده است، به نوعی که ایران را در کنار معدود کشورهایی قرار داده که به فناوری پیشرفته فضایی برای دستیابی به فضا و حضور فعال در فضا دسترسی دارند. اگرچه هنوز ایران از نظر فناوری فضایی در آغازین مراحل خود قرار دارد و باید در این مسیر تلاش‌های بیشتری کند ولی این واقعیتی غیرقابل انکار است که پیشرفت‌های فضایی کشور آثار مثبتی را در حوزه‌های مختلف در پی داشته و خصوصاً می‌تواند به حفظ و ارتقای امنیت ملی کمک شایانی کند.
بنا بر اهمیت رقابت بین‌المللی در امور فضایی و گسترش فعالیت‌های کشورهای مختلف در این قلمرو، به‌ویژه مسائل و مشکلاتی که امروزه اکثر کشورها با آنها در ارتباط با فعالیت‌های فضایی روبه‌رو هستند؛ همچنین تقارن این موضوعات با هفته جهانی فضا با علیرضا بیات، کارشناس ارشد مخابرات و کارشناس فضایی مجموعه آسمان سرای سُها گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
شعار هفته فضایی ۲۰۲۱ چیست؟
ناسا پروژه‌ای به نام آرتمیس دارد که در این پروژه اولین زن به ماه قدم می‌گذارد و ظاهراً تا سال ۲۰۲۴ این اتفاق روی خواهد داد به همین دلیل شعار هفته فضا در سال جاری شده "زنان در فضا" عنوان شده است.
فضا چیست؟
درواقع هر جسمی که ۱۰۰ کیلومتر از سطح زمین فاصله بگیرد و از "خط کارمان" عبور کند وارد فضا می‌شود؛ یعنی اگر که شما بتوانید با پرتاب موشکی به اندازه ۱۰۰ کیلومتر از سطح زمین دور شوید در فضا قرار گرفته‌اید.
فعالیت‌های مهم امسال در زمینه فضا چه بود؟
امسال فعالیت‌های مهمی مربوط به شرکت اسپیس ایکس را در زمینه فضا شاهد بودیم که تعامل با ایستگاه فضایی اعزام مسافران فضانورد و غیر فضانورد، ماهواره استارلینک از جمله آنها بود.
وظیفه ماهواره استارلینک ارائه "اینترنت ماهواره‌ای" است که توسعه آن دیگر نیاز به خرید اینترنت را مرتفع می‌کند؛ افراد می‌توانند از طریق ماهواره اینترنت دریافت کنند؛ طبق برنامه قرار است تا سال ۲۰۲۱ اینترنت ماهواره‌ای برای مناطقی از آمریکا و سپس در سال‌های آتی برای ایران نیز توسعه پیدا کند.
کدام کشورها در صنعت فضایی در حال فعالیت چشم‌گیر هستند؟
در بین کشورهایی صنعت فضایی فعالی دارند؛ ایالات متحده آمریکا در صدر قرار گرفته است. این کشور از طریق شرکت‌های خصوصی و ناسا که یک ارگان دولتی است پروژه‌هایی انجام می‌دهد و پیشرفت‌هایی در فضا به دست‌آورده است. از جمله کشورهای دیگری که در مسائل فضایی فعالیت چشمگیری دارند می‌توان به روسیه اشاره کرد. این کشور با ارسال موشک سایوز نام خود را در لیست کشورهای فعال در صنعت فضایی مطرح کرد. چین نیز در سال کنونی و سال گذشته پرتاب‌های موفقی مانند مریخ نورد ژورونگ داشته است؛ این کشور درحال ساخت ایستگاه فضایی به صورت یگانه است؛ ایستگاه فضایی که چین در حال احداث آن است برخلاف ایستگاه فضایی بین المللی تنها توسط خود کشور چین به‌صورت مستقل در حال ساخت است. دیگر کشورهایی مانند ژاپن، فرانسه و هند نیز فعالیت‌هایی در این صنعت داشته‌اند.
ایران در صنعت فضایی چه جایگاهی دارد؟
ایران اگر که بخواهد، می‌تواند در این صنعت حرفی برای گفتن داشته باشد؛ ما تا سال ۱۳۹۲ پیشرفت‌های زیادی در صنعت فضایی داشتیم حتی موجودات زنده‌ای مانند میمون را برای تست زیرمداری به فضا فرستادیم و در نهایت نیز آن را سالم بازگرداندیم. انتقال سازمان فضایی که زیر نظر مستقیم نهاد ریاست جمهوری بود به بخشی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عقب‌گرد محسوسی را ایجاد کرد. در سال ۱۳۸۷ توانسته بودیم ماهواره امید را به مدت ۹۱ روز در مدار قرار دهیم و پس از آن در سال ۱۳۹۹ بود که یکی از ارگان نظامی ماهواره‌ای به نام نور را بعد از ۱۰ سال در مدار قرارداد.
صنعت فضایی ایران از لحاظ دانش و قدرت در سطوح بالایی قرار گرفته است و از بُعد نظامی نیز در دنیا مطرح است؛ پس ظرفیت پیشرفت چشمگیری خواهد داشت. ایران جز ۱۴ کشور دنیا است که توانایی ساخت موشک و ماهواره را دارد که بسیاری از کشورها حتی این توانایی را نیز ندارند. ایران توان ساخت و قراردادن ماهواره در مدار را داراست، ولی حلقه مفقوده این سیستیم مدیریت قوی‌است که می‌تواند صنعت فضایی ایران را در جایگاهی قرار دهد تا در آینده حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
درآینده می‌توانیم شاهد چه پروژه‌های فضایی باشیم؟
نزدیک‌ترین پروژه‌ای که شاهد آن خواهیم بود پروژه تلسکوپ فضایی جیمز وب است که پس از چندین بار وقفه در ۲۷ آذر پرتاب آن قطعی است؛ این تلسکوپ بسیار پیشرفته در موج فروسرخ و مادون قرمز کار می‌کند. در آینده شاهد حضور رقیبی برای اسپیس ایکس در مبحث اینترنت ماهواره‌ای خواهیم بود همچنین در سال‌های آینده مأموریت آرتمیس انجام خواهد شد؛ این پروژه بازگشت دوباره ناسا به ماه است و در همین راستا ممکن است در سال ۲۰۳۰ سفر به مریخ میسر شود.
مأموریت آرتمیس چیست؟
مأموریت آرتمیس درواقع بازگشت به ماه محسوب می‌شود. آپولو به عنوان اولین پروژه ناسا شناخته می‌شود که در آن اولین مرد فضانورد به ماه پا گذاشت و آرتمیس نیز اولین زن فضانورد است که قراراست به ماه سفر کند. این پروژه ظاهراً سه مرحله‌ای است و توسط قوی‌ترین موشک‌هایی که تا کنون استفاده شده انجام می‌شود، پروژه اول به صورت آزمایشی و سپس در پروژه دو و سه فضانوردان در موشک قرار خواهند گرفت و در ماه فرود می‌شود.
آیا سفر به مریخ امکان پذیر است؟
با توجه به اینکه در حال حاضر مریخ نوردان زیادی به این سیاره رفته‌اند درصورتی که بتوانیم پوششی برای ایجاد یک فضای تنفسی در مریخ ایجاد کنیم ممکن است بتوان مدت زمانی را در مریخ سپری کنیم. یکی از دلایلی که به سفر به سیاره مریخ سفری بدون بازگشت عنوان می‌شود؛ کمبود اکسیژن در سطح مریخ است.
موشک‌ها برای پرتاب به سوی فضا باید اکسیژن با خود حمل کنند تا در هنگام قرار گرفتن در جو زمین از اکسیژن آن و سپس از اکسیژن مخزن استفاده کنند؛ در مریخ نیز اکسیژن نیست و افرادی هم که به آنجا می‌روند برای بازگشت به اکسیژن نیاز خواهند داشت حتی موشک‌ها برای سوزاندن سوخت و روشن شدن به اکسیژن نیاز دارد. تا سال ۲۰۳۰ امکان پیشرفت وجود دارد تا بتوان در حد چهار الی پنج ماه افراد در آنجا نگهداری شوند ولی نحوه بازگشت هنوز مبهم است.
نظر شما