به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، سر ویلیام رمزی، شیمی‌دانی که به غیر از رادون کاشف تمامی اعضای خانواده گازهای نجیب یا بی‌اثر است و در سال ۱۹۰۴ به‌منظور قدردانی از این دستاورد جایزه نوبل شیمی دریافت کرد، متولد دوم اکتبر ۱۸۵۲ است.
سر ویلیام رمزی کیست؟
سر ویلیام رمزی تنها فرزند یک مهندس عمران بود و فراگیری علم شیمی را از سنین پایین آغاز کرد. وی در فاصله سال‌های ۱۸۶۶ تا ۱۸۷۰ در دانشگاه گلاسکو تحصیل و کل ۱۸ ماه آخر خود در آنجا را در آزمایشگاه آنالیزور مشهور شهرش "روبرت تاتلوک" صرف مطالعات بیشتر کرد. رمزی در سال ۱۸۷۰ بدون اخذ مدرک دانشگاهی‌اش، گلاسکو را به مقصد دانشگاه هایدلبرگ آلمان ترک کرد تا شاگرد شیمی‌دان تحلیلی زمان خود "روبرت بونسن" شود؛ با این حال از این برنامه صرف نظر کرد.
۶ ماه بعد وی به‌عنوان شاگرد شیمی‌دان آلمانی "رودولف فتیگ" دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه توبینگن شد و در سال ۱۸۲۷ مدرک خود را دریافت کرد. وی پس از فارغ‌التحصیلی از توبینگن به گلاسکو بازگشت تا در کالج اندرسون (۱۸۷۲-۱۸۷۴) و دانشگاه گلاسکو (۱۸۷۴-۱۸۸۰) مشغول فعالیت شد.
سر ویلیام رمزی علاقه بسیاری به زبان‌آموزی، موسیقی و سفر داشت و به شدت از آموزش علوم حمایت می‌کرد؛ دغدغه‌ای که ناشی از تجربیات وی در بریستول و مشارکتش در کمپین‌هایی برای دریافت بودجه دولتی برای کالج‌های دانشگاه بود. وی اولین کسی بود که کتاب‌های درسی را بر اساس طبقه‌بندی دوره‌ای عناصر یعنی سیستم شیمی معدنی و شیمی سیستماتیک ابتدایی برای استفاده در مدارس و کالج‌ها (هر دو در سال ۱۸۹۱) نوشت.
سر ویلیام رمزی و آغاز تحقیقات
سر ویلیام رمزی طی دوران فعالیت در کالج اندرسون و دانشگاه گلاسکو مشغول انجام تحقیقات روی آلکالوئیدها شد. آلکالوئیدها ترکیبات شیمیایی پیچیده مشتق شده از گیاهان است. رمزی عملکرد فیزیولوژیکی آن‌ها را مورد مطالعه قرار داد و میان آن‌ها با پیریدین (یک ترکیب حاوی نیتروژن که بسیار شبیه بنزن است) رابطه ساختاری برقرار کرد.
در سال ۱۸۷۹ وی به شیمی‌فیزیک روی آورد تا روی حجم مولکولی عناصر در نقاط جوش‌شان مطالعه کند. پس از انتصاب به ریاست بخش شیمی کالج دانشگاهی بریستول (۱۸۸۰-۱۸۸۷، در سال ۱۸۸۱ مدیر کالج شد)، این تحقیقات را با شیمی‌دان انگلیسی "سیدنی یانگ" ادامه داد. حاصل همکاری این دو نفر با هم، انتشار ۳۰ مقاله در مورد ویژگی‌های فیزیکی مایعات و بخارها بود. این کار به رمزی کمک کرد تا مهارت‌های فنی و کنترلی خود را توسعه دهد که بعدها مشخصه کار او در مورد گازهای نجیب بود.
سر ویلیام رمزی در ۱۸۸۷ استاد شیمی عمومی در دانشگاه کالج لندن شد و تا زمان بازنشستگی در ۱۹۱۳ همان‌جا ماند. رمزی تا چندین سال به کار روی پروژه‌های مربوط به خواص مایعات و بخارها ادامه داد و در سال ۱۸۹۳ به همراه شیمی‌دان "جان شیلدز" قانون فیزیکدان مجارستانی "رولاند اتواس" برای اثبات سرعت تغییر انرژی سطح مولکولی با دما را تأیید کرد. سال‌ها بعد وی دست به تحقیقاتی زد که در نهایت باعث شد نامش به‌عنوان مشهورترین شیمی‌دان بریتانیا به ثبت برسد، تحقیقاتی که منجر به کشف گازهای نجیب شد.
سر ویلیام رمزی و کشف گازهای نجیب
فیزیکدان انگلیسی، جان ویلیام استروت (معروف به لرد ریلی)، در سال ۱۸۹۲ نشان داد که وزن اتمی نیتروژن موجود در ترکیبات شیمیایی کمتر از نیتروژن موجود در جو است. وی این اختلاف را به گاز سبک موجود در ترکیبات شیمیایی نیتروژن نسبت داد در حالی که سر ویلیام رمزی مشکوک به گاز سنگین کشف نشده در نیتروژن اتمسفر بود.
رمزی و ریلی با استفاده از دو روش مختلف برای حذف همه گازهای شناخته شده از هوا، در سال ۱۸۹۴ اعلام کردند که یک عنصر گازی تک اتمی و شیمیایی بی‌اثر پیدا کرده‌اند که تقریباً یک درصد از جو را تشکیل می‌دهد و نام آن را آرگون گذاشتند. رمزی در ۱۸۹۵ از یک ماده معدنی معروف به "کلویت" گاز بی‌اثر دیگری به دست آورد که بعدها مشخص شد هلیوم است، گازی که تا پیش از آن تنها در طیف خورشیدی شناخته می‌شد. رمزی در کتابش "گازهای جو" (۱۸۹۶) نشان داد که موقعیت هلیوم و آرگون در جدول تناوبی عناصر نشان می‌دهد که ممکن است حداقل سه گاز نجیب دیگر وجود داشته باشد.
در سال ۱۸۹۸، وی به همراه شیمی‌دان انگلیسی "موریس د تراورز" موفق به جداسازی این عناصر (به نام‌های نئون، کریپتون و زنون) از هوا شد و در دمای پایین و فشار بالا آن‌ها را به حالت مایع درآورد. در سال ۱۹۰۳ نیز رمزی در همکاری با شیمی‌دان انگلیسی "فردریک سودی" نشان داد هلیوم (همراه با یک گاز گسیلی به نام رادون) به‌طور مداوم در طی پوسیدگی رادیواکتیو رادیوم تولید می‌شود که این کشف برای درک مدرن واکنش‌های هسته‌ای از اهمیت بسزایی برخوردار است.
سر ویلیام رمزی در سال ۱۹۱۰ توانست با استفاده از نمونه‌های ریز رادون ثابت کند این گاز ششمین گاز نجیب است و شواهد بیشتری در این مورد ارائه داد که رادون با انتشار هسته هلیوم از رادیوم ایجاد می‌شود. این تحقیق نشان‌دهنده مهارت تجربی بالایی است که رمزی به دست آورده بود، اما آخرین سهم علمی قابل توجه وی را نیز مشخص کرد. وی که شیفته علم جدید رادیوشیمی بود تلاش‌های ناموفق بسیاری برای کشف بیشتر این پدیده انجام داد.
سر ویلیام رمزی پس از دریافت جایزه نوبل
کشف گازهای نجیب یا بی‌اثر برای رمزی دریافت جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۰۴ را به دنبال داشت. وی با آغاز قرن بیستم و به‌ویژه پس از دریافت جایزه نوبل به‌طور فزاینده‌ای درگیر تعهدات خارجی شد. شهرت وی به حدی رسیده بود که به‌عنوان مشاور صنعت و شاهد متخصص در پرونده‌های حقوقی مورد تقاضا قرار می‌گرفت. رمزی طیف وسیعی از علایق خود را به دنیای تجارت گسترش داد و به صورت کوتاه‌مدت مدیر برخی از شرکت‌های شیمیایی شد. وی همچنین در مجلات نیمه عمومی مقالاتی در زمینه علوم نوشت.
سر ویلیام رمزی جوایز و افتخارات بسیاری کسب کرد، برای مثال در سال ۱۸۸۸ به عنوان عضو انجمن سلطنتی و در سال ۱۹۰۲ به عنوان شوالیه انتخاب و مفتخر به دریافت لقب "سِر" شد. در ۱۹۰۷ تا ۱۹۰۹ به‌عنوان رئیس انجمن شیمی و در ۱۹۱۱ در انجمن پیشرفت علم بریتانیا خدمت کرد. وی حتی پس از بازنشستگی به باکینگ‌هامشایر رفت، در آزمایشگاه خصوصی در خانه‌اش به فعالیت علمی ادامه داد و درنهایت در ۲۳ ژوئیه ۱۹۱۶ در اثر سرطان درگذشت.
نظر شما