به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که حسن هانی‌زاده در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده در مورد ریشه‌های آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق نوشت: در یک روز بهاری در سال ۱۳۵۸ صدام حسین، نایب رئیس وقت شورای انقلاب عراق "حسن العلوی"دوست قدیمی خود و مدیر کل وقت خبرگزاری رسمی عراق" اینا" را به دفتر خود در خیابان "السعدون" بغداد فراخواند و از وی خواست تا فردا خود را برای یک سفر مهم آماده کند.
ملاقات حسن العلوی با صدام حسین قبلاً هم بارها قبلاًً اتفاق افتاده بود؛ زیرا در آن زمان صدام حسین که معاون اول حسن البکر، رئیس جمهوری وقت عراق تلقی می‌شد، علاوه بر مسئولیت‌های حزبی و اجرایی، ریاست عالیه شورای اطلاع رسانی این کشور را نیز به عهده داشت.
اما سفر محرمانه و مبهم صدام به یک نقطه نامعلوم نگرانی مدیر کل خبرگزاری عراق و جعبه سیاه صدام را بر انگیخت؛ زیرا دیکتاتور سابق عراق هیچ‌گونه توضیحی به دوست قدیمی خود حسن العلوی در مورد ماهیت این سفر ارائه نداد.
فردای آن روز حسن العلوی به اتفاق صدام حسین و به همراه سه محافظ مسلح با اتومبیل به سمت نقطه صفر مرزی ایران و عراق در نزدیکی قصر شیرین در غرب ایران حرکت کردند.
صدام حسین پس از بازدید از نقطه صفر مرزی به مقر استانداری دیالی عراق رفت و از استاندار این استان خواست تا سریعاً نقشه ایران را تهیه و در اختیار وی قرار دهد. حسن العلوی دراین‌باره می‌گوید که «صدام پس از دقت به نقشه ایران لبخند مرموزی زد و خطاب به من گفت که رفیق حسن! این نقشه باید تغییر کند و الان بهترین فرصت است. ما نباید این فرصت را از دست بدهیم.»
من خطاب به صدام گفتم که «یا ابا عدی چه در سر داری! آیا قصد حمله به ایران را داری؟ اگر چنین است معلوم نیست که ایرانی‌ها به‌سادگی تسلیم شوند؛ زیرا من شیعه هستم و خیلی خوب روحیات و خصوصیات ملت ایران را می‌شناسم. هرگونه اقدامی علیه مردم ایران با ریسک بالایی همراه خواهد بود. صدام حسین چند بار با دست خود به پشت کمر من زد و گفت اینقدر ترسو نباش من فکر همه چیز را کرده‌ام.»
برآیند گزارش‌ها و مصاحبه‌های فرماندهان و سیاستمداران دوره حاکمیت رژیم بعث نشان می‌دهد که صدام حسین دو مأموریت را همزمان انجام داد؛ نخست زمینه سازی برای بر کناری احمد حسن البکر، رئیس جمهوری پیر و مسالمت جوی عراق که این اتفاق در کمتر از یک سال رخ داد و صدام در این مدت بسیاری از یاران نظامی و غیر نظامی احمد حسن البکر را از چرخه قدرت خارج کرد.
مأموریت دوم صدام، هماهنگی با حکام عرب حوزه خلیج فارس بود. وی چندین بار به صورت محرمانه با سران عربستان، کویت، امارات، قطر و بحرین دیدار کرده و آنها را از نیت خود برای حمله به ایران مطلع ساخت و از آنها خواست تا از هر گونه کمک مالی، اطلاعاتی و لجستیکی به ارتش عراق دریغ نکنند.
حمله عراق با بمباران فرودگاه‌ها و تأسیسات نظامی و اقتصادی ایران آغاز شد و ارتش این کشور پس از بهره‌گیری از ده‌ها لشکر پیاده و مکانیزه به مرزهای ایران از جمله مرزهای زمینی جنوب کشور حمله کرد و چندین شهر را به اشغال خود درآورد.
جنگ در سال دوم حمله عراق به تدریج به سمت شکست‌های سریالی ارتش این کشور حرکت کرد و عملیات بزرگی برای باز پس‌گیری اراضی اشغال شده آغاز شد که با پیروزی‌های درخشانی همراه بود.
با اینکه ایران بارها از سازمان ملل خواسته بود تا حمله عراق را محکوم کند، اما شورای امنیت سازمان ملل طی هشت سال جنگ تحمیلی تنها هشت قطعنامه کمرنگ و بی‌خاصیت صادر کرد که در هیچیک از آنها اشاره‌ای به تجاوز ارتش عراق به شهرهای کشور ما نشده بود.
البته در بندی از قطعنامه ۵۹۸ به ضرورت شناسایی متجاوز و پرداخت خسارت به ایران که در آن زمان بیش از یکهزار میلیارد دلار برآورد شده بود، اشاره شد، اما سازوکار اجرایی آن مشخص نشد.
این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل طی هشت ماه اشغال کویت توسط ارتش سابق عراق، ۱۸ قطعنامه علیه این کشور صادر کرد و تجاوز به کویت را محکوم ساخت، اما ایران در آخرین سال دبیر کلی خاویر پرز دوکوئیار بر سازمان ملل توانست با دیپلماسی پویا، سازمان ملل را به صدور بیانیه‌ای که در آن صریحاً عراق را در جنگ علیه ایران متجاوز اعلام می‌کرد، متقاعد سازد.
با گذشت ۳۲ سال از آن تاریخ، مساله دریافت غرامت جنگی از عراق همچنان مسکوت مانده و متأسفانه وزارت خارجه و نهادهای مربوطه نتوانستند بغداد را به پرداخت غرامت وادار سازند؛ در حالی که کویت تا ۱۵ سال پس از سرنگونی رژیم صدام، بیش از ۵۰ میلیارد دلار غرامت دریافت کرد.
وجود همبستگی مذهبی و عاطفی بین دو ملت ایران و عراق امر پسندیده و در تحکیم مناسبات دو کشور بسیار تأثیر گذار است، اما دریافت غرامت از دولت عراق حق مشروع آسیب‌دیدگان جنگ است که باید پس گرفته شود.
دولت سیزدهم باید به دور از نگاه انسانی و عاطفی، موضوع دریافت غرامت از دولت عراق را در دستور کار خود قرار دهد و با استفاده از سازوکارهای دیپلماتیک و همچنین استناد به قطعنامه ۵۹۸، دولت عراق را به پرداخت غرامت جنگی به ایران، تحت فشار قرار دهد.
نظر شما