به گزارش خبرنگار ایمنا، به دنبال افزایش علاقه جامعه بین المللی به هوای پاک و تأکید بر لزوم تلاش بیشتر برای بهبود کیفیت هوا و حفظ سلامت انسان، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هفتم سپتامبر را در تقویم خود به نام روز بین المللی "هوای پاک برای آسمان‌های آبی" نامگذاری نموده است. اولین مراسم روز بین المللی "هوای پاک برای آسمان‌های آبی" با هدف ایجاد اقدام جامعه جهانی برای تشویق همکاری‌ها در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین المللی و مقابله با آلودگی هوا، با شعار "هوای پاک برای همه" در هفتم سپتامبر سال ۲۰۲۰ برگزار شد. دومین مراسم روز بین المللی هوای پاک برای آسمان‌های آبی با موضوع "هوای سالم، سیاره سالم" در تاریخ تعیین شده هفتم سپتامبر (امروز ۱۶ شهریور ماه) برگزار می‌شود.
شعار امسال اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان، به ویژه در طول همه گیری COVID-۱۹، اولویت نیاز به هوای سالم و پاک برای همه شامل موضوعاتی همچون تغییرات اقلیم و اهداف توسعه پایدار را هدف قرار داده است. در این راستا، برگزاری یک رویداد ویژه تحت عنوان گفت و گوی عالیرتبه، توسط برنامه محیط زیست ملل متحد از ساعت ۴ الی ۵:۳۰ بعداز ظهر به وقت آفریقای شرقی برای امروز (۱۶ شهریور ماه مصادف با هفتم سپتامبر ۲۰۲۱) ترتیب داده شده است.
۹۲ درصد کشورهای جهان درگیر آلودگی هوا
مهدی اسماعیلی بیدهندی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: مشکلات متعددی در خصوص آلودگی هوا وجود دارد و بیش از ۹۲ درصد کشورهای جهان درگیر آلودگی هوا هستند، برنامه سازمان ملل به تلاش کشورهای توسعه یافته در کاهش آلودگی هوا اشاره می‌کند که موفقیت آمیز هم بوده است اما متأسفانه کشورهای در حال توسعه کماکان به دلیل وابستگی به مصرف سوخت‌های فسیلی، ذغال سنگ، نفت و چوب به نوعی هنوز در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند.
وی می‌افزاید: برای تغییر و بهبود روش‌ها، لازم است کشورها از منابع پاک‌تر به عنوان سوخت و منبع انرژی استفاده کنند، تردد خودروها، حمل و نقل عمومی و به نوعی جابجا یی در دنیا به دلیل قرنطینه‌هایی که در پاندمی کرونا اتفاق افتاد کاهش چشمگیری داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه می‌کند: سازمان ملل متحد در خصوص اثرات آلودگی هوا و میزان مخاطرات آن آماری ارائه کرده است که از هر ۱۰ نفر ۹ نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند و هفت میلیون نفر هر سال به علت آلودگی هوا دچار مرگ زودرس می‌شوند که ۶۰۰ هزار نفر آنها از کودکان هستند همه این عوامل در کنار هم یک تصویر نگران کننده از آلودگی هوا ترسیم می‌کند، در کلانشهرهای ایران نرخ ناشی از مرگ و میر و آلودگی هوا از نرخ متوسط جهانی بالاتر است.
وجود مناسبت‌های مختلف برای اهمیت هوای پاک
وی خاطرنشان می‌کند: نامگذاری مناسبت‌هایی با عنوان هوای پاک به این علت به دلیل اهمیت این موضوع است تا مردم توجه ویژه ای به آن داشته باشند و منظور ما تنها دولتمردان، بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌ها نیستند بلکه تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که از کشورهای مختلف حضور دارند و فعالیت می‌کنند مخاطب این رویداد هستند. داشتن هوای پاک از حقوق طبیعی تمام انسان هاست و سازمان ملل متحد به این شعار تاکید ویژه دارد.
اسماعیلی بیدهندی تصریح می‌کند: سازمان ملل تلاش می‌کند در راستای اصلاح الگوی مصرف در حوزه‌های مختلف و اصلاح انتخاب‌هایی که در آلودگی هوا نقش دارد اثرگذار باشد، بنابراین دولتمردان، سازمان‌ها و شرکت‌هایی که در این مراسم حضور دارند باید قوانینی تعریف کنند و سیاست‌هایی را به کار ببرند که به صورت هدفمند منابع مولد آلودگی هوا را تحت تأثیر قرار دهد تا آلودگی کمتری ایجاد کنند و سیستم‌های کنترلی، پایش گری و تسویه خروجی گازی را به نحو مقتضی بهینه کنند به طوری که آلودگی کمتری وارد هوا شود و محصولاتی تولید شود که در مراحل تولید و فرایند مصرف آلودگی کمتری برای هوا به وجود آورد.
وی می‌افزاید: این مناسبت یک رویداد بین المللی و جوان است و دومین سالی است که برگزار می‌شود و این رویداد مانند هر رویداد دیگری تلنگری سیاسی و رسانه‌ای برای ساکنان کره زمین است که به موضوع و اهمیت آن بیشتر توجه کنند و غافل نباشند، بنابراین مشخص شدن نتایج این رویداد زمان بر است، کشورهای شرکت کننده در این مراسم در خصوص رسیدن به دستاوردهای مدنظر تبادل نظر می‌کنند و از طریق قوانین سازمان ملل متحد به صورت کنوانسیون‌های بین المللی، موافقت نامه و معاهده‌های بین المللی فعالیت‌های خود را پیش می‌برند، اقدامات کشورها تنها مربوط به این مقوله نیست که از سال ۲۰۱۹ پایه گذاری شده است بلکه در سال ۲۰۱۵ موافقت نامه پاریس امضا شد که این موافقت‌نامه در راستای تغییرات اقلیمی و آب و هوایی بود.
نبود دستگاه پاسخگو و بازخواست قضائی در آلودگی هوا
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد: در ایران در سال ۱۳۹۶ سازمان محیط زیست قانون هوای پاک مصوب نهایی شد اما متأسفانه نتیجه آن‌چنانی نداشت و در زمستان سال گذشته با آلودگی هوای شدیدی مواجه شدیم و در تابستان امسال هم با آلودگی هوا از منظر اوزون رو به رو هستیم، اگر انجام وظایف در دستگاه‌ها اولویت اول نباشد اجرای آن هم موضوع اولویت داری نیست به همین دلیل برنامه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که متولی اجرا بودند به مرحله‌ی اجرا نرسید.
اسماعیلی بیدهندی با انتقاد از عملکرد برخی سازمان‌ها و کوتاهی آنها می‌افزاید: بخشی از قوانین هم که به اجرا درآمد مؤثر نبوده است. علت دیگر این است که مسئولان مورد بازخواست قضائی در عرصه محیط زیست قرار نمی‌گیرند و این امر سبب می‌شود وظایف به نحو درست و کامل انجام نشود. متأسفانه در کشور ما به دلیل عدم نظارت بر اجرای قوانین و ضمانت اجرایی مشکلات متعددی ایجاد می‌شود که شرکت در نشست‌های متعدد هم با این وضعیت اثرگذار نخواهد بود.
نظر شما