به گزارش خبرنگار ایمنا، «مسعود تو کجایی که بدخشانه فروختند» این ترانه ذکر این روزهای مردم افغانستان در مواجه با طالبان و یادآور سال‌ها مجاهدت این مبارز افغان است که در مقابل شوروی، طالبان و جنگ‌های داخلی این کشور یک تنه با ایجاد قوای محلی و نظامی مبارزه کرد.
اکنون در حالی که افغانستان بار دیگر به دهه نود بازگشته و روزهایی خونبار خود را مجدداً تجربه می‌کند، فرزند مجاهد افغان فراخوان قیام داده است. همچنین امرالله صالح، معاون اول رئیس‌جمهور پیشین که خود را بر اساس قانون اساسی جاری افغانستان رئیس جمهور قانونی می‌داند، در کنار گروهی از نظامیان ارتش افغانستان در پنجشیر مستقر شده است.
درست زمانی که افغانستان بدون هیچ مقاومتی به دست طالبان افتاد، احمد مسعود تنها پسر احمد شاه مسعود حاضر به تسلیم نشد و پرچم مبارزه با طالبان را از پنجشیر برافراشت. دره پنجشیر از جمله مناطق شمال افغانستان که هنوز به اشغال طالبان در نیامده است و دژی برای مقاومت در برابر نیروهای نظامی طالبان تبدیل شده است. پسر پنجشیر می‌گوید می‌خواهد مانند پدرش برای آزادی به مقابله با طالبان بپردازد.
این روزهای احمد مسعود به تنها شانس مردم افغانستان برای خروج این کشور از کابوس تبدیل شده است، او یک روز پس از سقوط کابل به تنگه پنجشیر رفت و مردم را به مقاومت در برابر طالبان فراخواند و گفت که «تا آخرین لحظه در مردم علیه طالبان خواهند ماند.»
دره پنجشیر سمبل مقاومت در افغانستان به شمار می‌رود؛ چنان که در دوره جنگ داخلی دهه ۱۹۹۰ به دست طالبان نیفتاد و یک دهه پیش از آن نیز به تصرف نیروهای شوروی سابق در نیامد. اکثریت قریب به‌اتفاق مردم دره پنجشیر در شمال فارسی‌زبان هستند و طالبانی که ریشه در قبایل پشتون دارند، از نفوذ چندانی در آنجا برخوردار نیستند.
استان پنجشیر به مرکزیت بازارک، از مدت‌ها پیش از مراکز مقاومت علیه دولت‌های مرکزی بوده و از پایگاه‌های «ائتلاف شمال» به رهبری احمد شاه مسعود بود که در سال ۲۰۰۱ با کمک آمریکا و دیگر نیروها از جامعه جهانی، طالبان را سرنگون کرد و امروز پس از ۲۰ سال، تنها پسر احمد شاه مسعود جا پای پدرش گذاشته است.
احمد مسعود که وضعیت امروز افغانستان را با اروپای تحت اشغال ارتش نازی‌ها در جنگ جهانی دوم مقایسه می‌کند از جامعه جهانی برای مقابله با طالبان در خواست کمک کرده است. مسعود در حالی که طی روزهای اخیر خود را مایل به مذاکره با طالبان نشان داده بود روز گذشته از امتناع طالبان از مذاکره خبر داد و مدعی شد که پنجشیر تسلیم طالبان نمی‌شود و مردم محلی آماده جنگ هستند.
طالبان در توییتی اعلام کرد که «صدها تن از نیروهایش در حال حرکت به سمت ولایت پنجشیر هستند.» این گروه دلیل این اقدام را «تسلط بر این ولایت پس از مخالفت مقامات داخلی آن با تحویل مسالمت‌آمیز آن به طالبان اعلام کرد.»
در همین حال، محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در سخنانی درباره آمادگی این جنبش برای حمله به پنجشیر گفت که «هدف ما اتحاد کشور است، سیستم‌های مختلف نمی‌تواند وجود داشته باشد، اما برخی می‌خواهند مشکل ایجاد کنند.»
این اظهارات پس از آن مطرح شد که احمد مسعود، فرزند رهبر فقید افغانستان احمد شاه مسعود به طالبان نسبت به ورود به ولایت پنجشیر هشدار داد و گفت از حمایت نیروهای دولت سابق و اهالی پنجشیر برخوردار است و اشاره کرد که «اگر طالبان حمله به پنجشیر را متوقف کند راهی بهتر را برای آینده خواهیم یافت. اگر وارد پنجشیر شوند مبارزه خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم مقاومت را گسترش دهیم.»
این دومین بار است که منطقه صعب‌العبور پنجشیر به دژ محکم نیروهای مردمی مقاومت افغانستان در مقابل طالبان تبدیل میشود و باید احمد مسعود می‌تواند در این روزهای سخت افغانستان، امید را به این سرزمین خسته از جنگ بازگرداند؟
احمد مسعود بیرون از پنجشیر آسیب‌پذیر است
پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تنگ پنجشیر از صدها دره و تنگه تشکیل شده و برای نیروهای غیر بومی و خارجی غیر قابل نفوذ بوده و در گذشته نیز نیروهای ارتش روسیه با مجهزترین سلاح‌های جنگی خود نتوانستند به این تنگه مسلط شوند.
به گفته وی، تشکیل محور مقاومت از نیروهای شمالی و ناسیونالیسم‌های مخالف طالبان از قوم پشتون می‌تواند چالش‌های متعددی را برای طالبان و امارت اسلامی ایجاد کنند، اما خروج این محور مقاومت مردمی از پنجشیر و شروع عملیات‌های نظامی علیه طالبان بعید به نظر می‌رسد زیرا طالبان در بیرون از پنجشیر می‌تواند این محور مقاومت را از بین ببرد.
این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه می‌گوید که تهدیدات اخیر طالبان مبنی بر حمله به پنجشیر نوعی بلوف است زیرا به خوبی می‌داند که در پنج شیر مغلوب احمد مسعود خواهد شد بنابراین به نظر می‌رسد تلاش‌های احمد مسعود و امرالله صالح می‌توانند تنها در حد اعمال فشار بر طالبان و گرفتن امتیازات بیشتر در مذاکرات مفید باشد.
به عقیده ملازهی، خروج احمد مسعود و محور مقاومت شمالی از پنجشیر بعید به نظر می‌رسد زیرا احمد مسعود بیرون از پنجشیر آسیب پذیر است.
نیروهای احمد مسعود از هیچ روزنه‌ای برای تأمین مالی و تسلیحاتی برخوردار نیستند
جلال خوشچهره، تحلیلگر مسائل بین‌الملل به خبرنگار ایمنا می‌گوید: پنجشیر در حال حاضر تنها امید کسانی است که مخالف حضور طالبان در افغانستان هستند و به نظر نمی‌رسد طالبان بتواند طی حملات خود پنجشیر را تصرف کند زیرا این منطقه از جغرافیای خاصی برخوردار بوده و تا به امروز به دلیل دره‌های عمیق هیچ نیروی نظامی خارجی نتوانسته بر این منطقه مسلط شود.
به گفته وی، در صورتی که طی روزهای آینده طالبان به پنجشیر برسد قطعاً جنگ سختی بین نیروهای محور مقاومت به رهبری احمد مسعود و طالبان رخ خواهد داد اما ماندن درگیری‌ها در منطقه شمالی افغانستان نمی‌تواند تأثیری در حضور طالبان در این کشور داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه می‌گوید: زمانی که احمد شاه مسعود به مقابله با طالبان پرداخت از یک حمایت بین‌المللی برخوردار بود اما در حال حاضر احمد مسعود در انزوایی تحمیل شده قرار دارد و تمامی کشورهای همسایه از جمله ایران، چین، روسیه و حتی قدرت‌های غربی مانند آمریکا و اروپا نیز نگاه مثبتی نسبت به حضور طالبان دارند.
خوشچهره خاطرنشان می‌کند: اکنون نیروهای تحت امر احمد مسعود در پنجشیر از هیچ روزنه‌ای برای تأمین مالی و تسلیحاتی برخوردار نیستند.
نظر شما