به گزارش خبرنگار ایمنا، شهردار در شهرهای کشورهای توسعه یافته قدرت زیادی برای اجرای برنامه‌های خود دارد و با مشارکت شهروندان روند توسعه مطلوبی را برای شهر در حوزه‌های مختلف رقم می‌زند. اختیارات و قدرت شهردار البته در شهرهای کشورهای در حال توسعه چندان زیاد نیست و بسیاری از محدودیت‌ها بر سر راه مدیر یک شهر برای اجرای برنامه‌هایش وجود دارد با این حال تفکر غالب مدیریت شهری و در رأس آن شهردار نقش مؤثری بر آینده یک شهر دارد. به همین علت و با وجود تمامی محدودیت‌ها انتصاب فردی مناسب به عنوان شهردار اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در این خصوص گفت‌وگویی با " مهدی ابراهیمی"، دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
انتصاب فردی مناسب به عنوان شهردار چه اهمیتی دارد؟
انتخاب شهردار برای یک شهر اهمیت زیادی دارد؛ شهرها امروزه مشکلات و معضلات بسیار گسترده و عمیقی دارند و با مسائل مختلف اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی، تأمین خدمات و تأمین آسایش و آرامش مردم روبرو هستند. هرچقدر که شهر بزرگ‌تر باشد، مسائل آن نیز گسترده‌تر و عمیق‌تر است و مدیریت چنین شهری نیز دشوارتر خواهد بود. زمانی که جمعیت یک شهر بیشتر از یک میلیون نفر می‌شود، مسائل و مشکلات آن نیز بیشتر و متعدد تر می‌شود. به طور مثال در حوزه پسماند، به طور متوسط هر شهروند نیم کیلو زباله در روز تولید می‌کند و زمانی که این میزان در جمعیت کل شهر ضرب می‌شود، عدد قابل توجهی به دست می‌آید. جا به جایی، دفن صحیح این میزان زباله، رعایت اصول بهداشتی، انتقال به بیرون شهر و سایر موارد دیگر همگی هزینه بر بوده و نیازمند به‌کارگیری روش‌های نوین است. بنابراین ابعاد مدیریتی یک شهر بسیار پیچیده است و نمی‌توان با سعی و خطا یک شهر را اداره کرد. از این جهت انتخاب شخصی که قرار است در سمت شهردار باشد، اهمیت زیادی دارد.
اختیارات شهردار تا چه اندازه می‌تواند عملکرد او را تحت تأثیر قرار دهد؟
شهردار قدرتمندترین فرد اجرایی شهر است و اقدامات او ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته شهردار باید در چهارچوب‌های قانون، برنامه‌های مصوب شورای شهر و طرح‌های توسعه شهری اعم از طرح جامع و تفصیلی و دیگر طرح‌ها عمل کند و اختیارات مطلق ندارد. از طرفی علی رغم اینکه محدودیت‌ها ساختارها و چهارچوب‌های مشخصی پیش روی شهردار قرار می‌دهد، چنانچه شخص شهردار و تیم اجرایی وی یک سری ویژگی‌ها و خصوصیات داشته باشند، می‌توانند در قالب همین طرح‌ها و مصوبات، شهر را در مسیر توسعه قرار دهند و آسایش و رفاه شهروندان را رقم بزنند.
مهمترین ویژگی یک شهردار خوب چیست؟
شخصی که برای این سمت انتخاب می‌شود، باید فردی علمی بوده و پشت او به یک تیم متخصص و پژوهشگر گرم باشد تا مسائل شهر را به صورت علمی حل کنند اما چنانچه شهردار و تیم وی دیدگاه درستی نسبت به شهر و مسائل آن نداشته باشند، به طور مثال دفن پسماند در محلی انجام بگیرد که تحقیقات درستی بر روی آن انجام نشده است یا از گونه‌هایی در فضای سبز شهری استفاده شود که در این شرایط خشکسالی نیاز زیادی به آب دارند و بازدهی بیولوژیکی خوبی نیز ندارند، در این صورت منابع شهری هدر می‌رود. استفاده نادرست از آب‌های سطحی در شهرهای خشک موجب شده تا مدیریت شهر به سمت استفاده از آب‌های زیرزمینی برود که منجر به شور و خشک شدن آب‌های زیرزمینی می‌شود و فرونشست اتفاق می‌افتد که در نهایت موجب تخریب ساختمان‌ها، تأسیسات و زیرساخت‌های شهر می‌شود و خسارت‌های عظیمی به بار می‌آورد. به علاوه از دست رفتن منابع آبی موجب بیکار شدن عده زیادی می‌شود که این خود تبعات اجتماعی و اقتصادی برای شهرها در پی دارد. ترافیک سنگین در شهرها، آلودگی هوا و آلودگی صوتی، کمبود خدمات و رفت و آمدهای بیهوده مردم به نقاط مختلف شهر، همه این مسائل می‌تواند نتیجه اقدامات غیر اصولی شهردار یک شهر باشد، شهرداری که با مسائل به صورت علمی برخورد نمی‌کند و شهر را دچار مشکل و حتی بحران می‌کند؛ نظام حکمرانی ملی و محلی را در نظر مردم سخیف کرده و اعتماد شهروندان را به شدت کاهش می‌دهد. شهردار باید فردی علمی، خلاق و نوآور باشد تا فعالیت‌ها و اقدامات خود را به صورت علمی و نه بر مبنای روش سعی و خطا انجام دهد و این مهمترین ویژگی یک شهردار است.
شهردار علاوه بر تخصص چه ویژگی دیگری باید داشته باشد؟
شهرداری یک نهاد اجرایی است که تعداد زیادی نهاد از جمله مدیریت شهرسازی، مدیریت خدمات شهری، مدیریت ترافیک، مدیریت فضای سبز و مدیریت طراحی شهری و سازمان‌های بسیار زیاد دیگری مثل سازمان تاکسیرانی، سازمان اتوبوسرانی، سازمان آرامستان‌ها و سازمان‌های دیگری زیر مجموعه آن هستند. مدیریت این نهادها و سازمان‌های شهری باید بر عهده فردی اجرایی باشد و داشتن تخصص و نوشتن مقاله، به تنهایی نمی‌تواند یک فرد را در سمت شهردار یک شهر موفق کند. شهردار باید یک مدیر شایسته بوده و در زمینه اجرایی عملکرد قوی داشته باشد. بنابراین شخصی باید به عنوان شهردار انتخاب شود که سابقه درخشانی از مدیریت محلی، استانی و ملی دارد و به عبارت بهتر دارای کارنامه است. ممکن است کاندیداها برنامه‌های خوبی تهیه کرده و ارائه دهند اما در مرحله اجرا و برای پیاده سازی برنامه‌های خود دچار مشکل شوند. برنامه‌های توسعه ملی توسط هیئت وزیران به تصویب رسیده و بسیاری از کارشناسان سازمان برنامه و بودجه بر روی این برنامه نظر داده‌اند با این وجود کشور ما هنوز به درجه مطلوبی از توسعه یافتگی دست پیدا نکرده است چرا که مدیران ما در اجرای این برنامه‌ها موفق عمل نکرده‌اند. بنابراین علم و مدیریت اجرایی دو بال موفقیت یک مدیر است. از این جهت فردی که قرار است به عنوان شهردار یک شهر انتخاب شود، باید برنامه‌های درست و اصولی تدوین کند و قدرت مدیریتی به منظور اجرای درست برنامه‌ها داشته باشد. داشتن دانش برنامه ریزی شهری و قدرت عملیاتی برای یک شهردار لازم و ضروری است.
نظر شما