به گزارش خبرنگار ایمنا، در حالی که این روزها گروهی از سالمندان برای رسیدن زمان تزریق واکسن کرونا و دریافت پیامک بی‌صبرانه منتظر و نگرانند که از واکسیناسیون جا بمانند، گروه دیگری اما با وجود ارسال پیامک و دعوت تزریق واکسن به مراکز اعلام شده مراجعه نمی‌کنند.
آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد، با گذشت نزدیک به دو ماه از آغاز واکسیناسیون عمومی ۳۰ درصد از گروه‌های فراخوان شده برای تزریق واکسن به مراکز واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ مراجعه نکرده‌اند. نگرانی اصلی این افراد گریزان از واکسن، بی‌اعتمادی و ترس از عوارض واکسن‌های کرونا، تأثیرگذاری کم واکسن‌ها در برابر ویروس کرونا و تبلیغات اشتباه مبنی بر ابتلاء و فوت پس از تزریق واکسن کرونا در فضای مجازی است.
واکسیناسیون در ایران از دو هفته گذشته با تزریق گروه سنی بالای ۶۰ سال ادامه دارد که البته عمده مرگ‌ومیر فعلی در پیک پنجم کرونا و بستری در آی‌سی‌یو هم مربوط به رده سنی ۵۰ تا ۶۰ ساله‌هایی است که هنوز واکسینه نشده‌اند.
با وجود آنکه به دلیل ورود واکسن خارجی و در دسترس بودن واکسن داخلی روند واکسیناسیون به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و ظرفیت تزریق ۵۰۰ هزار دوز واکسن در روز در کشور فراهم است اما ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت از یک مشکل دیگری پرده برمی‌دارد و می‌گوید: بیشترین مشکل این است که برخی افراد بالای ۶۰ و ۷۰ سال به‌رغم دعوت، اما تاکنون برای دریافت واکسن مراجعه نکرده‌اند.
اگر چه طبق اعلام حریرچی، در افراد واکسینه شده در کشور و در جامعه ۷۰ سال به بالا که ۷۰ درصد آنها را واکسینه کرده‌ایم، میزان مرگ‌ومیر و میزان بستری بشدت کاهش یافته است.
طبق برآوردهای وزارت بهداشت؛ جمعیت بالای ۶۰ سال کشور، ۵.۹ درصد جامعه و حدود هشت میلیون و ۱۰۰ هزار نفر هستند که بیش از ۷۰ درصد مرگ‌ومیر و ۶۰ درصد از موارد بستری به دلیل بیماری کرونا متعلق به این گروه از جامعه است.
گریز از تزریق واکسن به دلیل تبلیغات منفی
خانواده‌های واکسن‌گریز در حالی تحت تأثیر تبلیغات منفی علیه واکسن کرونا در فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی قرار گرفته‌اند که بنا به گفته متخصصان دلایل آنها برای تزریق نکردن واکسن غیرآگاهانه و غیرمسئولانه است و به گفته ایمونولوژیست‌ها همه واکسن‌ها عارضه دارند، اما عوارض‌شان بسیار سطحی یا نادر است و این عوارض نمی‌تواند مانع تزریق واکسن شود، چرا که عوارض بیماری کووید ۱۹ برای سالمندان بسیار بیشتر از تزریق واکسن است. آنها بر این نکته تأکید دارند که ابتلاء به کرونا بعد از واکسینه شدن بسیار نادر است، با توجه به واکسینه شدن برخی از افراد، کادر درمان و برخی هنرمندان که بعد از تزریق واکسن، کرونا گرفته‌اند، تقریباً تمام موارد کم‌علامت و به‌صورت درمان در منزل هستند.
معاون کل وزارت بهداشت نیز درباره انتشار اخباری مبنی بر ابتلای برخی سلبریتی‌ها بعد از زدن دوز واکسن کرونا اعلام کرده: اکثر افراد نیز به گونه‌ای هستند که یا یک دوز واکسن را دریافت کردند یا از تزریق دوز دوم واکسن، سه هفته نگذشته و اثرات واکسیناسیون کامل حاصل نشده است.
اگر چه که طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت تمامی واکسن‌ها دارای صددرصد کارایی در برابر مرگ‌ومیر ناشی از کرونا هستند و اثربخشی بسیار بالا در مقابل کووید ۱۹ شدید داشته و تأثیر بسیار مثبت در جلوگیری از بستری دارند، اما خانواده‌های زیادی این روزها تجربه مخالفت سالمندان از تزریق واکسن کرونا را دارند، البته مقصر این مسأله فضای مجازی است که سیل اخبار منفی درباره واکسن روز به روز در این فضا افزایش می‌یابد، از طرفی برخی افراد در سیستم پزشکی هم اظهارنظرهایی می‌کنند که واقعاً باعث بدبینی شده و این موضوع کار را در زمینه واکسیناسیون سالمندان سخت‌تر کرده است.
پرداختن به بیان منافع تزریق واکسن در رسانه‌ها
«علیرضا ناجی»، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، شایعات درباره اثرگذاری واکسن‌ها را علت اصلی مقاومت برخی از افراد در تزریق واکسن کرونا می‌داند و معتقد است: «تاریخچه اطلاعات متناقض و متفاوتی که مردم درباره واکسن دریافت کردند به بدگمانی‌ها و مقاومت عده‌ای از افراد در جامعه در برابر تزریق واکسن کرونا دامن زد، به طور مثال گفته می‌شود همه‌گیری ویروس کرونا سرپوشی برای طرح کاشت ریزتراشه‌های قابل ردگیری در بدن انسان‌هاست، همچنین در همان زمان که این شایعات شیوع یافت چندان با آن مقابله نشد و البته از همان اوایل پاندمی کووید ۱۹ مشکل ارائه اطلاعات درست وجود داشت و در سطح واکسن نیز برخی تناقض‌گویی‌ها و تعارضات فضایی را ایجاد کرد و واکسن داخلی و خارجی را مقابل هم قرار داد.»
وی با بیان اینکه هیچیک از واکسن‌های خارجی و داخلی مقابل هم نیستند، می‌گوید: ما حتی در تولید و ساخت واکسن‌های داخلی نیز نوعی رقابت منفی را شاهد هستیم برای مثال چندی پیش بعد از رونمایی از یکی از واکسن‌های تولید داخل، یک متخصص معروف اعلام کرد آنتی‌ژن‌های این واکسن از خارج وارد شده است و همین اظهارنظرها موجب شد افراد مختلف به عنوان حامی واکسن داخلی و خارجی مقابل هم قرار بگیرند و به‌طور کلی جو بدگمانی نسبت به واکسن‌ها ایجاد شود. در مثال بعدی دیدیم که به نقل از یک دانشمند برنده جایزه نوبل اعلام شد؛ دریافت‌کنندگان واکسن دو سال بعد می‌میرند، به این شایعات پاسخ درست ندادیم و همین اطلاعات در اختیار مردم قرار گرفت.
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی در ادامه به ایجاد کمیسیون آموزش درباره منافع تزریق واکسن در رسانه‌ها تأکید می‌کند و می‌افزاید: باید به مردم اخبار مرتبط با کشورهایی که توانسته‌اند در سطح گسترده واکسیناسیون کرونا را انجام دهند و میزان مرگ‌ومیر را به حداقل ممکن برسانند، ارائه دهیم. ما نیاز به کمیسیون آموزش در رسانه‌ها داریم تا مردم را نسبت به منافع واکسن با خبر کنند در حالی که در برخی مواقع اخبار متناقضی درباره عوارض واکسن‌ها و ابتلای شدید و فوت بعد از تزریق واکسن به گوش می‌رسد و از طرفی برخی بدقولی‌ها به ویژه در زمینه تأمین و زمان تزریق واکسن داخلی از زبان برخی مطرح شد.
وی در ادامه ضمن واکنش به انتشار برخی اخبار در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر فوت افراد پس از تزریق واکسن کرونا، اضافه می‌کند: پیش از آنکه مردم اعتمادشان را به واکسیناسیون از دست بدهند باید این مسائل را جدی می‌گرفتیم و سریع‌تر پاسخ می‌دادیم، در حالی که نه تنها بازار شایعات در فضای مجازی روز به روز داغ‌تر می‌شود بلکه با افراد معروفی که منع تزریق واکسن می‌کنند و به‌راحتی زدن ماسک و تزریق واکسن را زیر سوال می‌برند و کووید ۱۹ را دروغ بزرگ قرن تلقی می‌کنند هیچ برخوردی با آنها صورت نمی‌گیرد و آزادانه در فضای اینستاگرام با میلیون‌ها دنبال‌کننده فعالیت می‌کنند و روی تفکر عمومی تأثیر منفی می‌گذارند.
ناجی با اشاره به اینکه ارائه مجوز به واکسن‌های داخلی بدون گذراندن مراحل کلینیکال ترایال موجب سلب اعتماد عمومی شد، می‌گوید: واکسن‌های تولید داخل حتماً واکسن‌های خوبی هستند اما عجله کردن و شتاب‌زدگی در ارائه مجوز مصرف اضطراری موجب شد درصدی از افراد نسبت به واکسن‌های تولید داخل نگرش مناسبی نداشته باشند، در حالی که عموم جامعه تشنه واکسن هستند. از طرفی درباره واکسن‌های خارجی وارداتی نیز نتوانستیم اثربخشی و مزایایشان را به‌خوبی به مردم تفهیم کنیم. مردم اثربخشی واکسن‌ها را با هم مقایسه می‌کنند.
وی می‌گوید: اگر در فضای مجازی فایزر و مدرنا را تبلیغ می‌کردند در مقابل ما نتوانستیم از مزایای واکسن‌های خوب اسپوتنیک و آسترازنکا به مردم بگوییم. هر چند معتقدم عدد مخالفان تزریق واکسن در ایران بزرگ نیست اما برای رسیدن به ایمنی گله‌ای حاصل از واکسن نیاز به تزریق واکسن به گروه‌های بالای ۵۰ سال داریم تا میزان مرگ‌ومیر را کاهش دهیم.
موانع تزریق واکسن را با فرهنگسازی برطرف کنیم
«حمید سوری» رئیس کمیته اپیدمیولوژی کووید ۱۹ که مسئولیت سرتیم واکنش سریع را در استان سیستان و بلوچستان برعهده دارد درباره مراجعه نکردن گروه‌های فراخوان شده برای تزریق واکسن به نکات مهمی که برآیند تجربه‌اش در طول این مدت است، اشاره می‌کند.
وی می‌گوید: پراکندگی بسیار زیاد و تنوع اقلیمی، جغرافیایی، فرهنگی، سطح سواد و آموزش و … در ایران باعث شده با مقیاس بزرگی در پاسخ به مداخلاتی از جمله واکسیناسیون مواجه باشیم. وقتی گفته می‌شود ۳۰ درصد گروه‌های فراخوان شده به مراکز واکسیناسیون مراجعه نکرده‌اند این عدد به عنوان میانگین مطرح می‌شود و الزاماً توزیع یکنواختی ندارد.
سوری می‌افزاید: در مناطقی که کاهش مشارکت در تزریق واکسن کرونا را شاهد هستیم چند نکته اهمیت دارد؛ باید اقدامات مدیریتی انجام دهیم و درصد مشارکت را افزایش دهیم برای مثال باید سطح دسترسی مردم را بیشتر و آسان‌تر کنیم و مردم برای رسیدن به مراکز تزریق واکسن دچار کمترین زحمت شوند.
وی می‌گوید: در مناطق روستایی و دورافتاده باید از اکیپ‌های سیار و متنوع استفاده کنیم، همچنین باید موانع مدیریت واکسن مثل بازرسی و نظارت‌ها را به حداقل برسانیم، الزام حضور پزشک در زمان تزریق واکسن در مناطق دوردست به دلیل کمبود نیرو تا حدی مانع انجام کار است و باید علاوه‌بر حفظ جان مردم موانع تزریق واکسن را برطرف کنیم و آموزش و فرهنگسازی مدام از طریق رسانه‌ها اطلاع‌رسانی شود.
نظر شما