به گزارش ایمنا و بر اساس یادداشتی که نسیم خورسندی، مدرس و پژوهشگر گردشگری در دسترس، در اختیار این رسانه قرار داده است: آمارهای جهانی در سالهای اخیر نشان میدهد که صنعت گردشگری نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها داشته است و در این راستا گونهها و بازارهای متنوع گردشگری، از جمله گردشگری قابل دسترس ظهور پیدا کرده است. این نوع گردشگری خواستار ارائه محصولات و خدمات به طیف وسیعی از جامعه است که به هر علتی برای استفاده از خدمات رایج گردشگری با مشکل مواجه هستند. این اقلیت بزرگ شامل معلولان (جسمی حرکتی، شنوایی، بینایی و شناختی)، سالمندان، زنان باردار و کودکان است.
دور ماندن این اقلیت از چرخه گردشگری تنها به دلیل محدودیت فیزیکی و شناختی این افراد نیست، بلکه ناتوانی جامعه در نحوه برخورد و ارتباط با افراد دارای معلولیت نیز مؤثر است. به عبارتی عدم آشنایی با نیازهای این اقلیت یکی از بزرگترین موانع توسعه گردشگری در دسترس است، چرا که این نا آشنایی گاهاً باعث ایجاد ضربات روحی و حتی فیزیکی به مسافران دارای محدودیت میشود. به طور کلی میتوان گفت بین همه ملتها اصول کلی اخلاقی مشترکی وجود دارد که باید به عنوان فرهنگ در بین مردم رعایت شود. معلولان تقریباً ۱۵ درصد از کل جمعیت جهان را شامل میشوند و متأسفانه بیشتر افراد جامعه از نحوه برخورد با آنها آگاهی کامل ندارند و آداب برخورد و معاشرت با معلولان را نمیدانند، این در حالی است که باید با آنها به نحوی برخورد کنیم که به دلیل این دست از مسائل منزوی نشوند.
پرسنل و کارمندان موزه نقش بسیار مهمی در کاهش کاستیهای محتمل در دسترسی یا مشکلات پیش بینی نشده و آموزش ایفا میکنند. آموزش و آگاه سازی در خصوص ناتوانی و اهمیت تکریم بازدید کننده میتواند موانع پیش روی افراد ناتوان را کاهش دهد.
راهنمایان موزهها باید با این نیازها آشنا باشند و بتوانند ان را برطرف کنند. بر اساس کنوانسیون ملل متحد در خصوص حقوق معلولان در سال ۲۰۰۶ میلادی باید آموزشهای لازم پیرامون حقوق معلولان به کارکنان داده شود تا ارائه کمک و خدمات و نظارت بهتر از سوی آنها تضمین و نحوه عملکرد برای معلولان توضیح داده شود.
راهنمایان باید قادر به قراری ارتباط با افراد دچار ناتوانی حسی نیز باشند و باید بتوانند اطلاعات مربوط به ابزار کمکی حرکتی و تجهیزات فنی را در اختیار افراد معلول قرار دهند؛ اگر کارکنان تجربهای در رابطه با افراد معلول نداشته باشند، نمیدانند که چگونه به این افراد نزدیک شوند و یا به طور مناسب با آنها رفتار نمایند. داشتن آگاهی در مورد نیازهای افراد دارای معلولیت کلید سرویس دهی مناسب به آنهاست. اما اگر راهنمایان به خوبی آماده نباشند تا خدمات مناسب را به آنها ارائه دهند نیاز فرد بازدید کننده برطرف نمیشود و در نتیجه نارضایتی آنها را را به دنبال خواهد داشت.
امروزه موضوع آموزش و معلولیت در حوزه گردشگری در بسیاری از کشورها مورد بررسی قرار گرفته است و معاهدات سازمان ملل و نهادهایی نظیر ADA در ایالات متحده ،DDA در بریتانیا و استرالیا ارزش بالایی برای آموزش در این حوزه قائل هستند.
به طور کلی گردشگری به عنوان پدیدهای زنجیرهوار در نظر گرفته میشود و متشکل از سیستم پیچیده ای از فعالیت و خدماتی است که بسیار به یکدیگر مرتبط اند و وابستگی زیادی به سفر دارند. در گردشگری در دسترس هم این پیچیدگیها مد نظر است با این تفاوت که توانمند سازی پرسنل و کارمندان در نحوه برخورد با گردشگر دارای معلولیت در قسمتهای مختلف این زنجیره مانند حمل و نقل، اقامتگاهها و هتلها، جاذبههای تاریخی و طبیعی، گالریها و موزهها و مراکز پذیرایی تأثیری عمیقی بر کل چرخه و تجربه دریافت شده از سفر دارد.
ضرورت توانمندسازی پرسنل در صنعت گردشگری
آموزشهای مناسب به کارمندان سبب میشود که مهمانان سالخورده و معلول احساس رضایت بیشتری داشته باشند و حتی در برخی مواقع رفتارهای شایسته با مهمانان باعث میشود محدودیتهای فیزیکی و ساختاری به چشم نیاید. آموزش در حیطه گردشگری در دسترس کمک شایانی به تغییر نگرش کارمندان و شاغلان در صنعت گردشگری در ارتباط با افراد معلول میکند. نگرشهای موجود تا حدود زیادی به دلیل نداشتن دانش کافی، دچار عدم درک صحیح و عمیق است. به طور کلی لزوم توانمندسازی پرسنل صنعت گردشگری را میتوان در دو دسته تقسیم بندی کرد:
مزایای اقتصادی گردشگری در دسترس: طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از افراد هر جامعه را افراد معلول تشکیل میدهند و طبق آمارهای سازمان جهانی گردشگری (UNWTHO) سالیانه ۱۵۰ میلیون نفر گردشگر معلول سفر میکنند که با ارائه آموزشهای لازم به کارمندان میتوان این اقلیت فراموش شده را به چرخه صنعت گردشگری باز گردانیم.
حقوق بشر و حق شهروندی: اگر یک جامعه بخواهد فرصت یکسان برای همه ی اعضای خود فراهم کند لازم است هزینههای دسترسی را میان همه اعضا تقسیم کند نه فقط افرادی که به آنها نیاز دارد. از این رو آشنا بودن از نیاز و محدودیتهای افراد دارای معلولیت زمینه برای برقرار فرصت برابر و یکسان فراهم میکند.
نظر شما