به گزارش خبرنگار ایمنا، ماه جرم آسمانی سرد و سنگی است که قطر آن حدود سه هزار و ۴۷۶ کیلومتر است. این جرم آسمانی از خود نوری ندارد اما با تابش نور خورشید از سطح خود می‌درخشد. ماه تقریباً هر ۲۹ و نیم روز یک بار به دور زمین می‌چرخد. همانطور که سیاره ما را دور می‌زند، تغییر موقعیت ماه نسبت به خورشید در آسمان باعث می‌شود یگانه قمر طبیعی زمین دارای فازهای مختلف باشد.
کاربرد فازهای ماه
در بسیاری از تمدن‌های اولیه از گام‌های ماه برای اندازه‌گیری گذشت زمان استفاده می‌کردند در واقع برخی تقویم‌ها با گام‌های ماه هماهنگ می‌شود. تقویم‌های عبری، مسلمانان و چینی‌ها همگی تقویم‌های قمری است. فاز ماه جدید یا ماه‌نو به عنوان آغاز هر ماه تقویم قمری شناخته می‌شود و فاز ماه کامل در اواسط ماه قمری اتفاق می‌افتد. وقتی ماه کامل است هنگام غروب خورشید طلوع می‌کند و در تمام طول شب قابل مشاهده است و هنگام طلوع خورشید غروب می‌کند. ماه وقتی در فاز کامل است کاملاً مقابل خورشید در آسمان است. ماه کامل همچنین با توجه به گرفتگی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ماه گرفتگی چیست؟
ماه گرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که خورشید، زمین و ماه در یک خط مستقیم قرار بگیرند به طوری که زمین از بین خورشید و ماه عبور می‌کند و روی سطح ماه سایه می‌اندازد. هر بار که ماه به دور زمین می‌چرخد با رسیدن به فاز ماه کامل تقریباً از مقابل خورشید در آسمان عبور می‌کند. اگر مدار چرخش ماه دقیقاً با همان صفحه‌ای که زمین به دور خورشید می‌چرخد منطبق باشد در مسیر گردش این اجرام زمین بین خورشید و ماه قرار می‌گیرد و ماهانه زمان ماه کامل خسوف اتفاق می‌افتد. اما این‌گونه نیست.
در حقیقت مدار ماه با زاویه پنج درجه نسبت به مدار زمین به دور خورشید اختلاف زاویه دارد. این بدان معناست که هم خطی خورشید - زمین - ماه هنگام فاز ماه کامل معمولاً پیش نمی‌آید. در نتیجه یک ناظر در ماه می‌بیند که زمین با اختلاف چند درجه از کنار خورشید عبور می‌کند.
ماه گرفتگی تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که هنگام نزدیک شدن ماه به صفحه زمین-خورشید (دایرةالبروج)، از نقاطی به نام گره‌های مداری عبور کند. ماه هنگام گردش به‌دور زمین در طول مدارش دو بار از صفحه زمین-خورشید عبور می‌کند که نقاط تلاقی صفحه دایرةالبروج و مدار چرخش ماه به دور زمین‌گره نامیده می‌شود.
ماه گرفتگی فقط زمانی اتفاق می‌افتد که زمان عبور ماه از یکی از این گره‌ها با ماه کامل همزمان شود. این اتفاق تقریباً هر شش ماه یک‌بار معمولاً دو هفته قبل یا بعد از خورشید گرفتگی اتفاق می‌افتد.
ماه گرفتگی چه زمانی قابل مشاهده است؟
خسوف ماه در هر مکانی که‌این جرم آسمانی در آن زمان بالاتر از افق قرار دارد قابل مشاهده است. از آنجایی که ماه گرفتگی مستلزم قرار گرفتن این سیاره در مقابل خورشید است وقتی ماه را می‌توان بالاتر از افق در مکانی دید پس خورشید در زیر افق دید است پس خسوف قابل رؤیت است.
ساختار سایه زمین
سایه مخروطی شکل زمین از دو قسمت مرکزی که مخروط سایه و دیگری مخروط نیم سایه تشکیل شده است. با قرار گرفتن در مخروط نیم سایه زمین فقط بخشی از قرص خورشید توسط زمین پوشانده می‌شود؛ اما در ناحیه سایه کره زمین کل قرص خورشید را می‌پوشاند.
ماه گرفتگی جزئی
زمانی که ماه از ناحیه نیم سایه عبور کند و وارد مخروط سایه مرکزی نشود ماه گرفتگی نیم سایه است و تشخیص آن با چشم دشوار است، یا تاریک‌تر از حد معمول به نظر می‌آید. زمین فقط برای مقداری از نور خورشید مانع ایجاد می‌کند. در حالی که مناطق درون سایه به هیچ وجه از خورشید، تابشی دریافت نمی‌کنند. اگر یک تکه از ماه وارد سایه زمین شود در این حالت ماه گرفتگی جزئی رخ می‌دهد که تنها تکه‌ای از ماه دچار گرفت می‌شود.
ماه گرفتگی ۱۴۰۰
ماه گرفتگی کامل چهارشنبه _۵ خردادماه
نیم سایه بین ساعت ۱۴:۱۵ تا ۱۷:۲۲ از سایه زمین عبور کرد و یک ماه گرفتگی کامل ایجاد شد. ماه گرفتگی در هر مکانی که ماه در آن زمان بالاتر از افق قرار داشت از جمله اقیانوسیه، قاره آمریکا و آسیای شرقی و جنوب شرقی قابل مشاهده بود (در ایران قابل مشاهده نبود)
خسوف کامل از ساعت ۱۵:۴۲ تا ۱۵:۵۶ ادامه داشت. در خسوف نیم سایه زمین بخشی از نور خورشید را مسدود می‌کند و باعث می‌شود ماه کمتر از حد معمول روشن باشد، اما کاملاً تاریک نمی‌شود. وقتی قرص ماه کاملاً در نیم سایه قرار می‌گیرد و بخاطر پراکندگی نور خورشید در اطراف اتمسفر زمین طول موج قرمز نور روی سطح ماه منعکس می‌شود که غالباً رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز به خود می‌گیرد.
ماه گرفتگی جزئی جمعه_ ۲۸ آبان‌ماه
ماه بین ساعت ۱۰:۴۹ تا ۱۴:۱۷ از سایه زمین عبور می‌کند و یک ماه گرفتگی جزئی ایجاد می‌کند. ماه گرفتگی در هر مکانی که ماه در آن زمان بالاتر از افق قرار داشته باشد، از جمله اقیانوسیه، قاره آمریکا، آسیای شرقی، اروپای شمالی و اندونزی قابل مشاهده خواهد بود.
از آنجا که ماه در آن زمان در زیر افق قرار دارد این رویداد از ایران قابل مشاهده نخواهد بود. بیشترین میزان گرفتگی در ساعت ۱۲:۳۴ اتفاق می‌افتد که حدود ۹۷ درصد از قرص ماه در سایه زمین قرار می‌گیرد.
زمان شروع خسوف ماه برای اولین بار وارد منطقه‌ای به نام نیم سایه می‌شود. در این قسمت اگر ناظری روی ماه باشد، می‌بیند که زمین تا حدی قرص خورشید را می‌پوشاند. در نتیجه نور ماه کم می‌شود، زیرا با شدت نور کمتری از سمت خورشید روشن می‌شود، اما همچنان روشن باقی می‌ماند.
در زمان اوج خسوف، لبه قرص ماه به ناحیه سایه زمین وارد می‌شود. در این ناحیه ناظر سطح ماه می‌بیند که زمین به طور کامل کل قرص خورشید را پنهان کرده و خود را در تاریکی شب مانند فرو می‌برد. در حالی که بیشتر قرص ماه در ناحیه سایه زمین قرار دارد، می‌بینیم که سایه دایره‌ای سیاره ما از سطح ماه کم کم جارو می‌شود.
|
جدول زمان‌بندی ماه گرفتگی جمعه ۲۸ آبان ۱۴۰۰ |
|
|
زمان |
شرح |
|
۰۹:۳۳ |
ورود ماه به ناحیه نیم سایه زمین |
|
۱۰:۵۰ |
ورود ماه به ناحیه سایه زمین – شروع ماه گرفتگی جزئی |
|
۱۲:۳۴ |
اوج خسوف |
|
۱۴:۱۸ |
خروج ماه از سایه زمین – پایان خسوف جزئی |
|
۱۵:۳۴ |
خروج ماه از نیم سایه زمین |
ابزار رصد ماه‌گرفتگی
خلاف خورشید گرفتگی ماه با چشم غیرمسلح به راحتی قابل مشاهده است. همچنین یک دوربین دو چشمی متوسط می‌تواند منظره‌ای عالی از سطح ماه را به شما نشان دهد. خلاف خورشید گرفتگی رصد ماه گرفتگی بدون نیاز به استفاده هر نوع فیلتر کاملاً ایمن است.
نظر شما