۲۰ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۸:۰۳
نقش روانشناسی محیط در طراحی شهر

اگر چه معماری نقش اصلی طراحی محیط شهری را بر عهده دارد با این حال به نظر می‌رسد که برنامه‌ریزان اخیراً به علوم اجتماعی، به عنوان حوزه‌ای بسیار مفید برای طراحی شهری روی آورده‌اند.

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، در زمان‌های گذشته، اغلب برنامه‌ریزان و معماران، شهرها را تنها بر پایه دانسته‌های خود طراحی می‌کردند و نیازهای ساکنان را خیلی مورد توجه قرار نمی‌دادند اما به مرور زمان ثابت شده که هر شهروند خواسته ویژه‌ای از محیط زندگی خود دارد که در صورت دست نیافتن به آن، رضایتمندی شهروندی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و زیست‌پذیری شهر به حداقل می‌رسد در نتیجه، بسیاری از معماران ایجاد پیوند با شهروندان را برای طراحی‌های شهری خود بسیار مفید فرض کرده و به شیوه‌های مختلف، مردم را در بهبود وضعیت یک منطقه یا ایجاد فضای عمومی جدید سهیم ساختند در واقع با مشارکت مردم در طراحی شهری، علوم اجتماعی جایگاه بسیار مهمی در ایجاد محیط‌های یک شهر یافت از سوی دیگر، روانشناسی، مردم‌شناسی و آینده‌پژوهی از اهمیت زیادی در میان معماران برای بهبود هر چه بیشتر فضاهای عمومی برخوردار شد.

نقش روانشناسی محیط در طراحی شهر

واکنش مناسب در مواجهه با طراحی‌های پیچیده

همیشه در طراحی چشم‌اندازهای اجتماعی، وجود معماران حرفه‌ای به تنهایی نمی‌تواند بسیار مؤثر واقع شود، بلکه افرادی از متن جامعه نیز باید با ارائه ایده‌های خود، مدیران یک شهر را در طراحی یک فضای عمومی به بهترین شکل ممکن یاری کنند به عنوان مثال در زمان‌های قدیم شهر کیرونای سوئد روی زمینی احداث شد که تا پیش از آن به بزرگترین معدن آهن جهان، با طولی حدود ۶ برابر برج ایفل اختصاص داشت و به همین دلیل به تدریج بی ثباتی زیادی در جو هوا به وجود آمد و محیط اطراف شهر زندگی را برای ساکنانش با مشکل مواجه کرد از سوی دیگر، معدن آهن باعث به وجود آمدن گودال‌های بزرگی در اطراف شهر شده که هر لحظه به سمت مرکز پیشرفت می‌کند و احتمال سقوط کیرونا در این چاله‌های بزرگ را افزایش می‌دهد. در همین راستا، مقامات تصمیم گرفته‌اند در نزدیکی محل کنونی، شهر جدیدی به وجود آورند که امکان وقوع حوادث ناگوار برای شهروندان را به حداقل برساند. مدیران در ایجاد شهر جدید تمام توان خود را به کار خواهند گرفت تا هویت، خاطرات جمعی و پویایی‌های اجتماعی را حفظ کنند.

نقش روانشناسی محیط در طراحی شهر

برای این کار، تیمی از محققان برجسته این کشور به رهبری ویکتوریا والدین، از پژوهشگران و متخصصان برجسته حوزه مردم‌شناسی، شرکت کردند و قرار شد مکانیسم‌هایی برای ایجاد یک ساختار اجتماعی در شهر جدید ارائه دهند. این کار مستلزم جمع‌آوری ایده‌هایی از سوی شهروندان و ابزارهایی برای توسعه فرآیند بود تا مشارکت عمومی را در میان همه ترویج دهد. گزارشات اولیه از استقبال باورنکردنی شهروندان کیرونا به مشارکت در جا به جایی شهر به مکان جدید خبر داده و انتظار می‌رود که این اقدام بر پایه علوم اجتماعی صورت گیرد.

افزایش آگاهی مردم از فضاهای عمومی

مطالعات روانشناسانه محیط زیست نشان می‌دهد که چگونه طراحی یک شهر می‌تواند بر رفتار انسان‌ها تأثیر بگذارد و آن‌ها را در مسیر اتخاذ سبک زندگی شادتر قرار دهد علاوه بر این مشارکت روانشناسان در طراحی‌های شهری، به برنامه‌ریزان کمک می‌کند بهتر برای انتخاب رنگ، روشنایی، مواد و سایر عناصر مرتبط با روان انسان تصمیم بگیرند. روانشناسی محیط زیست برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ پا به عرصه وجود نهاد و از آن زمان به بعد، توسط مدیران بسیاری از شهرهای جهان برای بهبود هر چه بیشتر سلامت شهروندان مورد توجه قرار گرفته است. به تدریج برنامه‌ریزان به استفاده از علم روانشناسی برای طراحی فضاهای عمومی دوستدار اقشار مختلف جامعه نظیر کودکان، زنان و افراد سالمند پرداخته و مکان‌هایی ایجاد کرده‌اند که در آن‌ها، رفاه روانی تمام اعضای جامعه تأمین شود.

نقش روانشناسی محیط در طراحی شهر

طراحی مردم محور محیط‌های شهری

چنانچه مدیران شهری، علوم اجتماعی را با طراحی مناطق پیوند دهند، آنگاه مکان‌هایی با محوریت مردم ایجاد خواهند کرد که در آن‌ها، میزان رضایت شهری در بالاترین حد خود قرار دارد. گروهی از معماران اهل دانمارک به نام تیم "3XN" روش نوینی در معماری به وجود آورده‌اند که در آن، رفتار انسانی، مردم‌شناسی و پایداری اجتماعی پیوند عمیقی با طراحی شهری دارد. این گروه خلاق، ابزاری برای ایجاد یک درک مفصل از پروژه‌های خود به وجود آورده‌اند که در آن، رفتارهای انسانی تا حد قابل توجهی، به طراحی شهری نسبت داده می‌شود. برای مثال معماران 3XN یک بازار بزرگ ماهی در سیدنی استرالیا طراحی و احداث کردند که در آن تمام عناصر طراحی شهری برای بهبود هر چه بیشتر وضعیت روانی مشتریان در نظر گرفته شده است و شهروندان تنها با قدم زدن در آن نشاط اجتماعی را تجربه می‌کنند.

نقش روانشناسی محیط در طراحی شهر

کد خبر 499574

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.