به گزارش خبرنگار ایمنا، مستند سینمایی مهین به کارگردانی محمد حسین حیدری و تهیه کنندگی مهدی مطهر، به بررسی شخصیت پیچیده مهین قدیری، اولین قاتل سریالی زن ایران میپردازد. در خلاصه داستان مهین آمده است: " مهین قدیری هیولا نیست، بلکه هیولایی در درون دارد که برای مقابله با فاجعههای بیرونی سر برآورده است. "
مهین قدیری کیست؟
مهین قدیری در سن ۱۴ سالگی ازدواج کرد و زمان ارتکاب قتلها، ۳۲ سال سن داشت و صاحب دو فرزند بود. او بعدها در بازجوییهای خود دلیل قتلهایش را فقر و نیاز مالی برای درمان یکی از دو فرزندش اعلام کرد. او با پرسه در اطراف زیارتگاههای قزوین، زنان مسنی را که زیورآلات طلا به همراه داشتند، شناسایی و به بهانه رساندن به خانه، آنها را سوار رنوی زرد رنگ خود کرده و بعد آنها را با آبمیوه مسموم و خفه میکرد. مهین در زمان اعترافات خود، شخصیتی پیچیده و باهوش از خود نشان داد و همین موضوع، او را برای بررسی، خاص تر نمود.
وی در اعترافات اولیه خود، انگیزه اش را سرقت جواهرات قربانیان خود اعلام کرد و به افسران بازجو گفت، تمام نقشه اش را در داخل خودروی خود انجام می داده است. او با کمین در امامزادهها، قربانیان ۵۱ تا ۶۶ ساله اش را انتخاب کرده و به این بهانه که چقدر شبیه مادرم هستید، و یا چقدر چهره مهربانی دارید، با آنان طرح دوستی ریخته و سوار بر خودروی خود میکرد تا به مقصد برساند.
مهین در بین راه پس از خوراندن آبمیوه خواب آور به قربانیان، آنها را بیهوش میکرد و سپس با روسری یا دست، آنها را خفه و اقدام به سرقت پول و طلاهای طعمههای خود میکرد. قاتل سریالی در اعترافهای خود تاکید کرد که همه این جنایتها را به تنهایی انجام داده و شوهرش از هیچ چیز خبر ندارد.
در نهایت جنایات مهین به قتل ۵ زن مسن و یک پیرمرد ختم شد و این گونه مهین به عنوان اولین قاتل سریال زن ایران مطرح شد.
مهین چگونه به دام افتاد؟
پلیس آگاهی قزوین که در سال ۸۷، با کشف یک جسد، اقدامات پلیسی خود را برای دستگیری قاتل یا قاتلان آغاز کرده بود، با قتلهای دیگر تحقیقات خود را روی دستگیری قاتل سریالی متمرکز کرد. با اعلام نظریه مأموران اداره تشخیص هویت، مبنی بر حضور رد پای یک خودروی رنو در قتلها، این فرضیه قوت گرفت که قاتل با یک خودروی رنو اقدام به این قتلها میکند. در ادامه بررسیها، پلیس به پرونده شکایت یک زن برخورد که یک سال قبل در همان محدوده کشف جسدها، سوار خودروی رنویی شده بود که راننده آن یک زن بوده و پس از تعارف آبمیوه، قصد داشته تا او را بیهوش کند. اما او متوجه توطئه راننده زن شده و توانسته بود از دست او بگریزد. این زن پس از این ماجرا به پلیس مراجعه کرده بود، اما نتوانسته بود شماره پلاک خودروی رنو را در اختیار پلیس قرار دهد.
کارآگاهان از این زن خواستند در صورت مشاهده این رنو، شماره پلاک آن را به پلیس اعلام کند. چند روز بعد این زن به طور اتفاقی آن خودرو را در منطقهای از قزوین دیده و شماره آن را در اختیار پلیس گذاشته بود.
سرانجام مأموران پلیس توانستند پس از اقدامات اطلاعاتی، مهین و همسرش را در خانه شأن دستگیر کنند. در بررسی از منزل قاتل سریالی، تمام روزنامههایی که این جنایات را پیگیری میکردند، کشف شد و علاوه بر آن، مقالات و نوشتههایی درباره قتلهای سریالی پاریس نیز به دست آمد.
در نهایت مهین، آذر ماه سال ۸۹ اعدام و پرونده اش برای همیشه بسته شد، اما حالا با اکران اینترنتی فیلم سینمایی مستندی که درباره زندگی او و قتلهایش ساخته شده، بار دیگر نامش بر سر زبانها افتاده است.
درباره مستند مهین
مستند سینمایی مهین دارای سوژهای جذاب و حساسیت برانگیز است. زن جوانی که مادر دو فرزند کوچک است و با انجام قتلهایی، نخستین قاتل زن سریالی ایران نام میگیرد؛ فیلمی که جزئیاتی تکان دهنده و جذاب از قتلهای مهین قدیری را به نمایش میگذارد. این زن در حالی که مادر است، مرتکب قتل میشود و از قضا جنایات او ارتباط مستقیمی با همین حس مادرانگی او دارد. در نگاه نخست، شاید به نظر برسد مستند مهین، با مفهوم مادرانگی ناسازگار است، اما با نگاه دقیق به فیلم، و همچنین سرنخهایی که مصاحبه شوندگان از جمله روان شناس و مأموران پیگیری قتلها به دست میدهند، این تفکیک به درستی اتفاق میافتد.
بخش عمدهای از مستند مهین بازسازی شده و در آن استفاده درستی از تصاویر آرشیوی و عکس نشده است. سازندگان این فیلم، بهره چندانی از بریده جراید که در این گونه آثار رایج است، نبرده اند و تنها با استفاده از یک بازیگر تئاتر به عنوان بازیگر نقش مهین و تعدادی بازیگر دیگر، صحنه جنایات را بازسازی نموده اند.
در همین بازسازیها نیز بی دقتیهایی به چشم میخورد، مثلاً نمایش خودروی تیبا که در سال ۸۷ هنوز به تولید انبوه نرسیده بود!
به نظر میرسد محمد حسین حیدری، در مقام کارگردان، کاملاً به سوژه وفادار بوده و ذرهای از روایت اصلی ماجرا غافل نمانده است. با این حال، با وجودی که فیلم بدون پرده پوشی موارد ملتهب ساخته شده، اما به دلیل جذابیت سوژه، موضوع از ساخت چند قدم جلوتر است. ۵ قتل در فاصله کمتر از شش ماه، قطعاً جزئیات بیشتری دارد که سازندگان این مستند چندان به آن نپرداخته اند.
شاید بتوان مهمترین نقطه قوت مستند مهین را بعد از سوژه، روند تدریجی و سینوسی روایت، در تبدیل قاتل به قربانی و دوباره قاتل دانست که درام تأثیرگذاری را برای مخاطب میسازد و در جاهایی او را میخکوب میکند.
مستند مهین اگرچه به آسیب شناسی شعاری نمیپردازد، اما بدون ریشه یابی هم تمام نمیشود. فیلم، مسائل و مشکلاتی را که کمک میکند تا شخصیت مهین قدیری، آرام آرام تبدیل به یک هیولا شود را بدون تاکید بیان میکند و اجازه نمیدهد اثر دچار شعارزدگی شود.
جوایز و افتخارات مستند مهین
اکران سراسری در گروه هنر و تجربه، سال ۱۳۹۸
برنده جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی مستند بلند و بهترین دستاورد فنی یا هنری در بخش تدوین هفتمین جشنواره فیلم شهر، سال ۱۳۹۸
حضور در میان ۱۴ اثر مستند راه یافته به بخش مستند زیر ذره بین، در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، سال ۱۳۹۸
رتبه دوم در میان ۱۰ فیلم برتر از نگاه تماشاگران دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۷
نامزد عنوان بهترین مستند در بیستمین جشن حافظ، ۱۳۹۹
نظر شما