بحران کم آبی در کشور بیداد می‌کند

به گزارش خبرنگار ایمنا، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان از مهار آتش‌سوزی تالاب هورالعظیم در این استان خبر داد.

محمد جواد اشرفی اظهار کرد: آتش سوزی که روز گذشته در حوزه شماره دو تالاب هورالعظیم رخ داده بود به صورت کامل مهار شد و کار پایش توسط محیط بانان در منطقه انجام می‌شود.

وی افزود: در این آتش سوزی اثراتی از تلفات حیات وحش مشاهده و گزارش نشده است.

اشرفی در خصوص دلیل وقوع آتش سوزی گفت: این آتش سوزی ابتدا در بخش عراقی تالاب شروع شده بود و احتمال سرایت آتش از بخش عراقی به قسمت ایرانی وجود دارد که تحقیقات در این خصوص ادامه دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تصریح کرد: برآورد تعیین میزان دقیق آتش سوزی نیاز به تهیه تصاویر ماهواره‌ای و بررسی میدانی بیشتر دارد، اما برآورد اولیه نشان می‌دهد که میزان آتش سوزی کمتر از سه هزار هکتار بوده است.

وی در خصوص آمادگی برای مهار آتش سوزی احتمالی ادامه داد: مأموران محیط زیست مستقر در منطقه مشغول پایش و گشت مستمر هستند و همچنین با بخش ایمنی مجموعه نفت آزادگان و آتش نشانی شهر رفیع هماهنگی لازم برای کنترل و مهار آتش سوزی احتمالی در ساعت اولیه شده است.

بیداد کم آبی در ایران

وضعیت حوضه‌های آبریز کشور خوب نیست، حوضه شرقی که استان سیستان و بلوچستان را شامل می‌شود ۳۶ درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت داشته است، در حوضه‌هایی که کلانشهرهایی مانند تهران، کرج، اصفهان، قم و قزوین واقع شده‌اند نیز ۳۶ درصد کمبود بارندگی گزارش شده، این یعنی کم‌آبی بیداد می‌کند.

محمد درویش، رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی سازمان علمی، تربیتی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) گفت: ایران کشوری با اقلیم خشک است، بنابراین همیشه منابع آبی در آن محدوده بوده، اما اجداد ما چگونه توانستند با این شرایط طی قرن‌ها دوام بیاورند و این تمدن غنی را حفظ کنند که به درک آنان از شرایط و استفاده بهینه از منابع موجود بر بازمی‌گردد که فناوری قنات یکی از آنها است.

وی درباره اینکه چرا این فناوری به فراموشی سپرده شده ادامه داد: به توان مهندسی خود مغرور شدیم و گفتیم که چه نیازی است که فقط اکتفا کنیم به استحصال سالانه ۲۰ میلیارد متر مکعب آب از طریق شبکه قنات‌ها و چرا نرویم سراغ اینکه با موتورپمپ‌ها آب بیشتری را از سفره‌های آب زیرزمینی خارج کنیم؛ چرا نرویم سراغ سدسازی‌ها و آب بیشتری را در بالادست ذخیره کنیم؛ چرا نرویم سراغ انتقال آب و از این حوضه به آن حوضه آب را ببریم، در واقع به جای اینکه از قانون طبیعت پیروی کنیم در برابر این قوانین قد علم کردیم.

درویش اظهار کرد: وقتی مدیریت بدون فهم بوم شناختی پیش رود به مرور مشکلات زیادی پیش می‌آید، در ۱۴ سال گذشته ۷۴ میلیارد متر مکعب بیشتر از چیزی که باید از سفره‌های آب زیرزمینی برداشت می‌کردیم و آب بیرون کشیدیم، یعنی ۷۴ میلیارد متر مکعب تراز منفی ایجاد کردیم و این هیچ سنخیتی با میزان سفره‌های آب زیر زمینی ما ندارد، به بهانه تولید بیشتر در بخش کشاورزی این کار را کردیم، اما کشاورزی ما یکی از هدر دهنده‌ترین بخش‌ها نه فقط در کشور ما بلکه در دنیاست یعنی ما نتوانستیم در این حوزه خوب عمل کنیم.

عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع ادامه داد: آخرین آماری که شرکت مدیریت منابع آب ایران منتشر کرد تا اول خرداد ماه ۱۴۰۰، میزان بارندگی‌هایی که اتفاق افتاده ۳۶ درصد کمتر از میانگین ۵۲ ساله بود که بدترین وضعیت را حوضه آبخیز بخش شرقی دارد که در تقسیم بندی وزارت نیرو به آن مرز شرقی می‌گویند و بهترین وضعیت را حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارد که میزان ریزش‌های آسمانی آن فقط هفت درصد کمتر از میانگین بلند مدت است، اما در حوضه شرقی ۵۵ درصد میزان ریزش‌های آسمانی کمتر از میانگین بلند مدت بود که بدترین وضعیت کشور اکنون در آن منطقه است که استان سیستان و بلوچستان در این حوضه قرار می‌گیرد.

ورود حیات وحش به اراضی کشاورزی افزایش یافت

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: خشکسالی‌ها ورود حیات وحش به مزارع و باغات کشاورزان و خسارت در این بخش را افزایش داده و تلاش ما این است که این خسارت‌ها محدود شود.

حسن اکبری افزود: حیات وحش به علوفه سبز عادت دارد و وقتی علوفه سبز در مراتع در دسترس نباشد به سمت مزارع و باغات هجوم می‌آورند.

وی با بیان اینکه تعارض بین انسان و حیات وحش به قدمت عمر انسان وجود داشته است، گفت: در گذشته ورود وحوش به روستاها شاید به خاطر آب بود که با ساخت آب انبارها و آبشخورها در حال حاضر برای نوشیدن آب کمتر به سمت اراضی کشاورزی می‌آیند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی اظهار کرد: به عنوان یک کارشناس معتقدم باید در سطح ملی زیرساخت قانونی و اعتباری مناسب برای جبران خسارت حیات وحش به مزارع و باغات کشاورزان در نظر گرفته شود.

وی گفت: در خصوص جبران خسارت حیات وحش باید فکر اساسی در سطوح بالادستی مبتنی بر یک ظرفیت قانونی انجام شود و در این زمینه قانون و اعتبار خاصی در نظر گرفته شود تا بتوانیم بخشی از خسارت‌ها را جبران کنیم.

آغاز پایش منابع آلاینده آب‌های شمالی و جنوبی کشور

مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست از آغاز پایش منابع بالقوه آلاینده‌ها با منشأ خشکی و دریا در بنادر، سکوها و تأسیسات نفتی ساحلی و فراساحلی در شمال و جنوب کشور خبر داد.

محمود رضایی افزود: محیط زیست دریایی ایران به دو بخش کاملاً متمایز از هم قابل تقسیم است که شامل خلیج فارس و دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال می‌شود.

وی اظهار کرد: خلیج فارس و دریای عمان به عنوان دریاهای آزاد در مجموع دارای بیش از سه هزار کیلومتر ساحل بوده، شامل سواحل خلیج فارس و دریای عمان و جزایر واقع در آنکه بخشی از سواحل شمالی اقیانوس هند را نیز در بر می‌گیرد که با توجه به اهمیت حفاظت از محیط زیست این پهنه‌های آبی، پایش منابع آلاینده آنها آغاز شده است.

رضایی ادامه داد: سازمان‌ها، مؤسسات و مراکز علمی و پژوهشی مختلفی با توجه به وظایف شأن در پهنه دریاها و سواحل کشور مسئولیت‌هایی را در زمینه و موضوعات مختلف دریایی و ساحلی به روش‌های مختلف بر عهده دارند که در این میان، سازمان حفاظت محیط زیست تنها نهاد حاکمیتی است که بر اساس قانون مسئول حفاظت همه اکوسیستم‌ها از جمله دریاها و سواحل کشور است.

وی افزود: بنابراین سازمان محیط زیست باید بتواند با به کارگیری مدیریت محیطی دانش پایه، مساله محور و کارا، ضمن حفاظت از محیط زیست دریایی، در عین حال تضمین لازم را برای استفاده خردمندانه از فرصت‌های محیطی این اکوسیستم‌ها در راستای توسعه پایدار کشور فراهم آورد که در این ارتباط یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت محیطی، پایش محیطی در محیط خشکی، جو و دریاها است.

ذخیره ۴۰ درصد از آب کشور توسط پوشش گیاهی زاگرس

معاون امور جنگل، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور مطرح کرد: شش میلیارد مترمکعب معادل ۴۰ درصد از آب کشور توسط پوشش گیاهی زاگرس ذخیره و به تدریج آزاد می‌شود.

عباسعلی نوبخت در جمع کارکنان و مدیران ستادی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، اظهار کرد: شش میلیارد مترمکعب معادل ۴۰ درصد از آب کشور توسط پوشش گیاهی زاگرس ذخیره و به تدریج آزاد می‌شود بنابراین با توجه به قرار گرفتن کشور در منطقه نیمه خشک و خشک باید برای حفظ این جنگل‌ها بیش از گذشته تلاش کرد.

وی اضافه کرد: ذخیره آبی جنگل‌های زاگرس شش میلیارد مترمکعب در سال است در حالی که ذخیره کارون به عنوان بزرگترین سد کشور آن هم در برخی از سال‌ها به حدود سه میلیارد و شش میلیون مترمکعب می‌رسد.