به گزارش خبرنگار ایمنا، در اغلب شهرهای بزرگ، کمبود آب، توسعه فضای سبز شهر را با مشکل مواجه می‌کند، به همین دلیل شناسایی و انتخاب گونه‌های گیاهی مناسب و مقاوم به خشکی برای محیط‌های شهری که علاوه بر دارا بودن زیبایی امکان استقرار و زنده‌مانی را داشته باشند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چنین گیاهانی می‌توانند با شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت، بدون نیاز به تیمارهای خاص برای نگهداری و با آبیاری نسبتاً کم مستقر شوند و با محیط‌های طبیعی سازگاری داشته باشند.
کلانشهر اراک نیز به دلیل مجاورت با صنایع بزرگ و داشتن آلودگی هوا، نیازمند برخورداری از فضاهای سبز شهری است. این اماکن در حقیقت قلب تپنده شهر هستند که زیست‌بوم طبیعی و انسانی آن را حفظ می‌کند، اما متأسفانه در سالیان اخیر تداوم خشکسالی، کمبود آب و استفاده نکردن روش‌های نوین در آبیاری فضای سبز این شهر، سبب خشک شدن بخشی از فضاهای سبز این شهر شده که نگرانی شهروندان را نیز همراه داشته است.
سرانه فضای سبز شهر اراک در حد استانداردهای یک شهر آلاینده نیست
سیاوش آقاخانی، رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یکی از نیازهای کالبد شهری و یکی از موارد مهم در مباحث زیست محیطی، منظر شهری و کاهش آلاینده‌ها، فضای سبز شهری است. متأسفانه در شهر اراک به رغم اقداماتی که در طی سال‌های اخیر انجام شده، فضای سبز این کلانشهر به حد استانداردهای مناسب یک شهر آلاینده نرسیده است.
وی ادامه می‌دهد: آمارهایی که در زمینه سرانه فضای سبز در شهر اراک ارائه می‌شود را نمی‌توان دقیق دانست چرا که به عنوان مثال گفته می‌شود سرانه فضای سبز شهر اراک در حال حاضر ۲۷ تا ۲۹ متر است در صورتی که پراکنش این سرانه در کل مناطق شهر را باید در نظر گرفت نه این که همه فضای سبز شهری را به تعداد افراد تقسیم کرده و آن را به عنوان سرانه فضای سبز در نظر بگیریم.
رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی تاکید می‌کند: میزان سرانه فضای سبز در بافت مرکزی شهر بسیار کم است در صورتی که میزان آلایندگی در این مناطق بسیار بالا است، متأسفانه سرانه فضای سبز شهر اراک در حد استانداردهای یک شهر آلاینده با این حجم وسیع از آلاینده‌های محیطی نیست و لازم است بیشتر به دنبال توسعه فضای سبز شهری در محیط شهری باشیم.
استفاده از گونه‌های بومی در فضای سبز شهری
وی خاطرنشان می‌کند: نوع گونه‌هایی که برای فضای سبز شهری انتخاب می‌شود یکی از مسائل بسیار مهم فنی است که باید به آن توجه کرد، ایده غلطی در بین فعالان محیط زیست و مدیران شهری شکل گرفته مبنی بر این که آب مورد نیاز برای توسعه فضای سبز موجود نیست، در صورتی که این نگاه درست نبوده و در شهر اراک به شدت نیازمند افزایش فضای سبز شهری هستیم ولی با توجه به بحران شدید آبی که در کشور داریم باید در انتخاب گونه‌ها برای فضای سبز شهری دقت کرده و از گونه‌های کم آب‌بر استفاده کنیم و استفاده از چمن و گونه‌های پرآب‌بر را به حداقل ممکن برسانیم.
آقاخانی می‌گوید: در حال حاضر در سراسر دنیا سعی می‌کنند از گونه‌های همان منطقه برای فضای سبز استفاده کنند. در استان مرکزی و شهر اراک هم یک سری گونه‌های بومی داریم که احتیاجی به آبیاری نداشته و آفات آسیب جدی به آنها وارد نمی‌کنند، اینها با سرماهای زودرس و دیررس بهاره و پاییزه سازگار شدند و نیازی به مراقبت‌های آن چنانی ندارند بنابراین استفاده از این گونه‌ها یک راهکار بسیار مهم برای توسعه فضای سبز شهری اراک است.
وی اظهار می‌کند: کاشت گونه‌هایی از دیگر مناطق کشور باعث خواهد شد با یک سرمای شدید یا یک خشکسالی یا آفت، گونه دچار آسیب‌های جدی شود و در نتیجه باید هزینه بالایی برای جایگزینی گونه‌ای که اثرات زیست محیطی خود را از دست داده است در نظر گرفت، بنابراین در انتخاب گونه به نکات بسیاری از جمله اثرات زیست محیطی گونه در شهرهای آلاینده، مصرف آب و سازگاری با خاک منطقه، آفات بومی منطقه و منظر گونه توجه کرد در حالی که متأسفانه طی سال‌های گذشته در انتخاب گونه‌های فضای سبز شهری شهر اراک به این موارد توجه نشده است.
رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی تصریح می‌کند: در کشورهای دنیا به چشم‌اندازهای زمستانه، پاییزه، تابستانه و بهاره توجه کرده و سعی می‌کنند برای مثال در یک خیابان چشم‌انداز پاییزی یا بهاره و حتی چشم‌انداز زمستانه را بی نظیر شکل دهند، در حالی که ما در انتخاب گونه‌ها به اثربخشی آنها در طول سال توجه نمی‌کنیم، لازم است در فضای سبز شهر ترکیب مناسبی از گونه‌های پهن برگ و سوزنی برگ داشته باشیم که در زمستان‌ها کل پوشش فضای سبز شهری را خزان نکند.
وی ادامه می‌دهد: نکته بعدی که باید به آن توجه کرد، طول عمر درختانی است که در فضای سبز شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند، هر ساله در سطح شهر هزینه‌های بسیاری برای نگهداری از گونه‌های فصلی صرف می‌شود در حالی که می‌توان اینها را با گونه‌های ماندگارتر جایگزین کرد برای نمونه در حجم بالایی از بدنه فضای سبز شهری اراک در نوارهای جنگلی حاشیه در شهرک‌های الهیه، فاطمیه و.. از گونه‌های اقاقیا استفاده شده که نزدیک ۶۰ سال عمر دارند و باید با گونه‌های همیشه سبز جایگزین شوند.
لزوم استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری شهری
آقاخانی خاطرنشان می‌کند: تأمین آب فضای سبز شهری اراک چالش بزرگی نیست چرا که می‌توان حقابه و فاضلاب‌های شهری را ساماندهی کرده و تصفیه اولیه‌ای روی آنها صورت داد و در فصول گرم سال برای آبیاری فضای سبز از آن استفاده کرد، تجربه‌ای که خیلی از کشورهای گرم و خشک جهان دارند؛ راهکار دیگری که در این خصوص می‌توان ارائه داد استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری شهری است در حالی که ما هنوز با روش‌های سنتی و در برخی مواقع با آب شرب شهری اقدام به آبیاری فضای سبز شهری می‌کنیم.
وی می‌گوید: به عقیده من ما فعالان محیط زیست در این زمینه کم کاری کرده‌ایم و بیش از آن که به ارائه راهکار بپردازیم، از مدیریت شهری در این زمینه نقد کرده‌ایم در حالی که باید در این خصوص از توان کارشناسی فعالان محیط زیست و اساتید دانشگاهی استفاده کرد.
رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی اظهار می‌کند: مدیریت فضای سبز شهری احتیاج به یک هزینه اولیه دارد و در شرایط فعلی که شهرداری در مباحث ساخت و ساز وضعیت خوبی دارد، باید منابع رسیدگی به توسعه فضای سبز را فراهم کرد.
درصدد توسعه فضای سبز شهری هستیم
احمد حسنی، سرپرست سازمان زیباسازی و فضای سبز شهری شهرداری اراک به خبرنگار ایمنا می‌گوید: میزان سرانه فضای سبز شهری اراک ۲۶.۷ متر مربع است؛ با توجه به مساحت و جمعیت حاضر در مناطق ۵ گانه شهر اراک، فضای سبز به گونه‌ای توزیع شده است که منطقه دو اراک دارای کمترین سرانه فضای سبز و منطقه یک دارای بیشترین سرانه فضای سبز است.
وی ادامه می‌دهد: بیشترین میزان آبیاری در فضاهای سبز شهری مربوط به شش ماهه نخست سال است که این مقدار در ماه‌های مختلف متفاوت است، میزان آب مصرفی در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ برابر با یک میلیون متر مکعب بوده که از منابع آبی موجود جهت آبیاری فضای سبز استفاده شده است.
سرپرست سازمان زیباسازی و فضای سبز شهری شهرداری اراک اظهار می‌کند: با در نظر گرفتن منابع آبی موجود در کلانشهر اراک، همچنین مدیریت بهینه منابع آبی و جلوگیری از هدر رفت آب توانسته‌ایم یک تعادل مناسب بین منابع آبی و آبیاری فضای سبز به وجود آوریم تا مشکلی در این زمینه نداشته باشیم و شهروندان بتوانند از فضای سبز و زیبایی‌های آن استفاده کنند.
حسنی خاطرنشان می‌کند: سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری با احداث شبکه آب غیر شرب به جای آب شرب، لوله گذاری آب فضای سبز که گامی بسیار مهم در جهت کاهش هدر رفت آب و استفاده بهینه از منابع آبی است، کاشت گونه‌های کم آب و سازگار با شرایط آب و هوایی، حذف چمن و کنترل بهینه آبیاری فضای سبز توانسته در مقابله با بحران کم آبی موفق عمل کند.
وی با اشاره به تخصیص ۱۳ درصد از بودجه شهرداری به حفظ فضای سبز شهری در سال ۱۴۰۰، می‌گوید: حفظ، نگهداری و توسعه فضای سبز از مهمترین برنامه‌های سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری اراک است به همین منظور با وجود بحران کم آبی در این مجموعه از راه‌های مختلفی چون مدیریت بهینه منابع آبی، استفاده از گونه‌های گیاهی کم آب و همچنین با در نظر گرفتن مکان‌هایی که امکان انتقال آب غیر شرب وجود دارد در صدد توسعه و گسترش فضای سبز شهری هستیم.
نظر شما