به گزارش خبرنگار ایمنا، حدود ۲۰۰ قطعه درنای مهاجر در پدیده‌ای نادر و کم‌سابقه از مناطق قطب شمال، روسیه و سیبری مهمان تالاب بین‌المللی قوری‌گل بستان‌آباد در آذربایجان‌شرقی هستند.
با توجه به اهمیت زیست محیطی تالاب بین المللی قوری گل، این تالاب جزو تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می‌باشد و به خاطر پذیرا بودن فصلی شماری از پرندگان حمایت شده مهاجر، حائز اهمیت ملی و بین‌المللی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی با بیان اینکه پرندگان درنا بعد از سال‌ها میهمان تالاب بین المللی قوری گول شده‌اند، اظهار کرد: گونه پرنده درنا با توجه به تک همسر بودن و وفاداری به جفت خود تا آخر عمر، از احترام ویژه‌ای در آذربایجان برخوردار بوده و به عنوان سفیر بهار در فرهنگ ما شناخته می‌شوند.
حسن عباس نژاد با اشاره به قرارگیری تالاب بین المللی قوری گول در مسیر بین المللی مهاجرت پرندگان، گفت: به طور معمول با توجه به مسیرهای مهاجرتی شناخته شده درنا، این گونه بسیار به ندرت در قوری گول مشاهده می‌شود، اما امسال فرود دسته‌های مهاجر درنا به همراه گونه‌های اردک سرسفید در این تالاب نشان از اهمیت بالای آن از نظر قابلیت‌های زیستگاهی به عنوان محدوده مهم تنوع زیستی و پرندگان است.
وی افزود: این اتفاق مهم در تاریخ تالاب قوری گول در این برهه زمانی با توجه به مشکلاتی که در تأمین و انتقال حق آبه تنها تالاب ثبت شده آذربایجان شرقی در کنوانسیون رامسر روی می‌دهد، شاید تلنگر و هشداری جدی برای دست اندرکاران مدیریت آب استان باشد.
وضعیت مناسبی از لحاظ منابع آبی نداریم
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به وضعیت تالاب‌ها در سال جاری با توجه به خشکسالی و کاهش بارش‌ها در تمام حوضه‌های آبریز هشدار داد و گفت: در سال جاری وضعیت مناسبی از لحاظ منابع آبی نداریم.
احمدرضا لاهیجان زاده افزود: به دلیل کاهش بارندگی و آغاز زودهنگام گرما، ورودی به تالاب‌ها محدود شده است و در سال جاری وضعیت مناسبی از لحاظ منابع آبی نداریم.
وی افزود: از سوی دیگر در مقایسه با خشکسالی‌های دیگر مشاهده می‌شود که در سال آبی جاری، در تمام حوضه‌های آبریز کاهش بارش یکسان داشتیم، در حالی که در سال‌های قبل در زمان خشکسالی برخی از حوضه‌های آبریز شرایط نرمال داشتند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اهمیت موضوع حقابه‌ها و نیاز آبی، خطاب به مدیران، گفت: دوستان ممکن است در آینده نه چندان دور گرفتار مسأله‌ای شوند که آن هم بحث ترک فعل است؛ ترک فعل در دستور کار قوه قضائیه قرار گرفته است، با برخی دوستان مکاتبه شده و بحث ترک فعل را با جزئیات دنبال می‌کنند، به عنوان مثال دادگستری گیلان مکاتبه کرده و به تمام محورهای مربوطه ورود کرده و حتی در حد ثبت تالاب در کنوانسیون رامسر پیگیری کرده و گفته‌اند که اگر تا تاریخ مشخص شده مستندات ارائه نشود، به عنوان ترک فعل تلقی می‌شود.
لاهیجان زاده افزود: به هر دلیلی باید وظایف قانونی خود را انجام دهیم، نمی‌توانیم به قوه قضائیه بگوییم به دلیل اینکه ۵۵ درصد آورد رودخانه کم شده، به ما حقابه ندادند، مدیران کل حتماً پیگیری لازم را انجام دهند و تمام تلاش لازم صورت گیرد تا حقابه تأمین شود و هر اقدامی که صورت می‌گیرد نیز رونوشت آن به سازمان حفاظت محیط زیست ارسال شود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ورود سازمان بازرسی کشور برای پیگیری موضوعات تالاب، پایداری زیست بوم‌ها و مدیریت زیست بومی در تالاب‌ها، مدیریت هوشمند تالاب‌ها، گفت: تمام برنامه‌ها باید پایش و تبدیل به گزارش شوند.
تکاپوی سمن‌ها و پرواز هواپیما بر فراز بختگان برای نجات فلامینگوها
پس از آنکه شرکت آب منطقه‌ای استان فارس اعلام کرد که با توجه به شرایط خشکسالی، آبی برای رها کردن و نجات فلامینگوهای در نمک مانده تالاب بختگان ندارد، مسئولان محیط زیست، جوامع محلی و فعالان تشکل‌های مردم‌نهاد دست به کار شدند تا آب حیات و تداوم زندگی روی پر و بال فلامینگوها بریزند.
انتقال آب از چاه‌های کشاورزی، کندن مجرا و انتقال آب با لوله گذاری از سرچشمه‌های بختگان به محل کلنی فلامینگوها و جست‌وجوی آب در آبخوان‌های پیرامون بختگان، آمادگی برای جابجایی جوجه‌ها و بردن آن به استخرهای کشاورزی و امید به کوچ زودهنگام فلامینگوها راهکارهایی بود که امید را در دل دوستداران محیط زیست برای نجات فلامینگوها زنده نگه داشت.
طی روزهای گذشته با صدها متر لوله گذاری از روستاها و چاه‌های کشاورزی پیرامون بختگان کار انتقال آب به این تالاب خشکیده آغاز شده است، دوستداران محیط زیست که مویی در حفاظت و پاسداشت ارزش‌های محیط زیست و بختگان سپید کرده‌اند آستین همت بالا زدند و در حالی که تا زانو در نمک و شوره زار بختگان فرو رفته‌اند در تلاشی حتی در دل شب‌های تاریک موتور پمپ‌ها را روشن کردند تا صدها متر آب را به دل شوره زار بختگان بیاورند.
بهمن ایزدی فعال محیط زیست، کویر شناس و رئیس هیئت مدیره تشکل غیردولتی انجمن کانون سبز در این زمینه با بیان اینکه قهر بختگان و فلامینگوهایش، شرایط ماندگاری این پرندگان مهاجر را سخت‌تر می‌کند، برخی اقدامات برای انتقال آب به بختگان را تشریح کرد.
ایزدی با یاد آوری تحمل مشکلات عبور از کویر نمک و مسیر باتلاقی پیش رو که حرکت را بسیار سخت می‌کرد گفت: بالاخره به زیستگاه‌های متعدد فلامینگوها رسیدیم که آشیانه‌های شکوه‌مندشان را خردمندانه ساخته بودند، اما از بال‌های آتشین و هلهله و سر و صدای روح بخش‌شان خبری نبود و فضای آن سرای امید جایش را به برهوتی بی روح داده بود و از تخم‌های به گِل نشسته در لانه‌ها معلوم بود که فلامینگوهای بالغ با مواجه شدن با شرایط خشک دریاچه حدود یک ماه پیش تخم‌ها و جوجه‌های چند روزه‌شان را رها و مهاجرت را به ماندن در شوره زار یاس بختگان بخت نگون ترجیح داده بودند.
این فعال زیست محیطی اضافه کرد: اما کلونی‌های بازمانده از هجرت، بایستی خود را برای عبور از شرایط جانکاه آتی مهیا می‌ساختند، با توجه به افزایش دما و شدت تبخیر دریاچه بختگان در روزهای اخیر، آب کانال‌های احداثی که به وسیله پمپاژ به آبگیر ایجاد شده در مجاور لانه‌های انبوه فلامینگوها انتقال می‌یافت به شدت شور شد و با نظر به اینکه فلامینگوهای بالغ پس از طی مسافت ده‌ها کیلومتری حدود ساعت یک بامداد به کلونی باز می‌گشتند و حدود دو ساعت بعد مجدداً برای تهیه غذا مجبور بودند تا دوباره مسیرهای طولانی را طی کنند، عملاً در طول روز جوجه‌ها در کنار غلظت شوری آبگیر با گرسنگی مضاعف روبرو شدند و شرایط زیستی جوجه فلامینگوها سخت‌تر شد.
تخم لاک‌پشت‌های دریایی را نخورید
لاک‌پشت‌های دریایی در آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان گونه‌ای در خطر انقراض هستند، متأسفانه برخی اهالی بومی بر این باورند که تخم این لاک‌پشت‌ها موجب قوت در جسم انسان می‌شود از این رو تخم‌ها را از داخل لانه‌ها برداشت می‌کنند و این مساله زمینه انقراض این گونه‌ها را فراهم کرده است.
لاک پشت‌های دریایی ایران گونه‌های در خطر انقراضی هستند که در فهرست اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت ( IUCN ) قرار دارند، در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان ۵ گونه لاک پشت از جمله منقار عقابی، پشت چرمی، زیتونی، سبز و سرخ وجود دارد که همه آنها در معرض خطر انقراض قرار دارند.
عوامل متعددی این گونه‌های ارزشمند را تهدید می‌کند که یکی از آنها که شاید یکی از خطرناک‌ترین آنها نیز باشد، باور غلطی است که میان برخی از اهالی بومی منطقه وجود دارد مبنی بر اینکه تخم و حتی خود لاک پشت برای سلامتی و طول عمر مفید است که همین مساله موجب می‌شود که تخم این حیوانات در لانه‌ها در امان نماند و توسط این افراد جمع‌آوری شود، البته سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه قوانین سختگیرانه‌ای دارد و تا حد زیادی جلوی این کار گرفته شده است.
حتی بنابر برخی گزارش‌ها افراد بومی تخم‌های لاک پشت‌ها را جمع‌آوری و آنها را به قیمت گزافی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان می‌فروشند.
مشارکت کشاورزان بوکانی در حفاظت از میش‌مرغ
میش مرغ پرنده‌ای در خطر انقراض است از این رو برای حفاظت از این گونه تلاش‌های زیادی صورت گرفته که مهمترین آن مشارکت کشاورزان بوکانی است به طوری که این کشاورزان بخشی از محصول گندم خود را با هدف حفاظت از آخرین بازمانده‌های میش‌مرغ دیرتر از موعد برداشت می‌کنند.
مهدی نبی‌یان، مدیر پروژه مشارکتی حفاظت میش‌مرغ در زیستگاه‌های شهرستان بوکان از جذب مشارکت کشاورزان در حفاظت از میش‌مرغ‌ها خبر داد و گفت: علاوه بر اینکه امسال هم اداره حفاظت محیط زیست بوکان مانند سال گذشته نسبت به خرید محصول سرپای گندم در بخش‌هایی از اراضی کشاورزی منطقه اقدام می‌کند، پروژه مشارکتی حفاظت میش‌مرغ نیز اقدام به خرید محصول سرپا در بخش‌های دیگر زیستگاه خواهد کرد.
وی ادامه داد: خرید محصول سرپا به صورت نوارهای طولی و پراکنده در زمین‌های گندم و تحت عنوان نوار میش‌مرغ انجام می‌شود و با نصب تابلو و علائم به کشاورزان اعلام می‌شود که این بخش از محصول را برداشت نکنند.
نبی‌یان با اشاره به جلب مشارکت کشاورزان برای باقی گذاشتن داوطلبانه قسمت کوچکی از محصول خود در زمین‌های زراعی گفت: خوشبختانه اهالی منطقه علاقه زیادی به گونه میش‌مرغ دارند و تاکنون از بسیاری از پیشنهادات ما استقبال کرده‌اند. یکی از پیشنهادات ما، باقی گذاشتن ۱۰۰ مترمربع از محصول گندم به ازای هر هکتار کشت در زمین زراعی بود که در صحبت‌های اولیه با برخی از کشاورزان منطقه مورد استقبال قرار گرفت.
به گفته نبی‌یان، علاقه اهالی منطقه به این پرنده یکی از امیدهای اصلی برای حفظ آخرین بازمانده‌های میش‌مرغ در ایران است.
نظر شما