به گزارش خبرنگار ایمنا، جوایز ادبی متنوعی در سراسر جهان وجود دارد، اما یکی از قدیمیترین و ارزشمندترین آنها "جایزه نوبل" است که تاریخ اعطای آن به سال ۱۹۰۱ باز میگردد. برنده نوبل علاوه بر دریافت جایزه نقدی، از نوعی اعتبار ویژه نیز در ادبیات برخوردار میشود. اگر برندگان ۲۰ سال گذشته این جایزه را بررسی کنیم، به نامهایی بر میخوریم که همگی از مهمترین و معتبرترین نویسندگان ادبیات جهان هستند، به گونهای که به نظر میرسد نام ویلیام فاکنر، ارنست همینگوی، جان اشتاینبک، آلبرکامو، ژان پل سارتر، رومن رولان، گابریل گارسیا مارکز، ماریو بارگاس یوسا، هرتا مولر، اورهان پاموک، آلیس مونرو، دوریس لسینگ، هارولد پینتر، وی. اس. نایپل، گونتر گراس و ژوزه ساراماگو به واسطه دریافت "جایزه نوبل" در ادبیات جاودانه شده است.
در ادامه با برخی آثار برنده این جایزه آشنا میشوید:
تهوع
"تهوع" عنوان اولین رمان ژان پل سارتر است و از نظر او یکی از بهترین تالیفاتش نیز به شمار میرود. این کتاب مفاهیم پیچیده فلسفی را در قالب رمان بیان کرده است، مفاهیمی که سارتر آنها را در کتاب “هستی و نیستی” و دیگر آثار تحلیلی-فلسفی خود عنوان کرده است.
"تهوع" در واقع دفترچه یادداشت شخصی به نام “آنتوان روکانتن” است که با ثبت وقایع از دیدگاه خود، مفاهیمی از قبیل آزادی، تخیل، زمان و پدیدارشناسی را پیش میکشد. این فرد همزمان قهرمان و ضد قهرمان رمان است. وی دچار توهمات روحی شده و میپندارد که اشیای بیجان، به آزادی او لطمه میزنند. آنتوان در جریان این افکار مغشوش، مدام دچار تهوع میشود، او هیچ دوستی ندارد، از خانواده خود نیز رویگردان است و با وجود این که در سخن گفتن و ادای کلمات بسیار ناتوان است اما در نوشتن تبحر خاصی دارد.
سارتر از آن دسته افرادی است که دانشهای مختلف را فرا گرفت و در آنها اسم و رسمی برای خود ساخت، در واقع از فیلسوف، نویسنده، روزنامهنگار، نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس تا فعال سیاسی، منتقد و روشنفکر، همه عناوین مختلفی هستند که این نویسنده داشته است. نام این نویسنده در دورهاش چنان پر آوازه بود که موضع او را درباره اتفاقات زمانه بسیار مهم تلقی میکردند.
رمان تهوع یکی از مشهورترین و بهترین رمانهای مکتب اگزیستانسیالیسم است که در سال ۱۹۶۴ میلادی توانست جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند.
موشها و آدمها
کتاب "موشها و آدمها" رمان کوتاهی از جان استاینبک آمریکایی است. وی در سال ۱۹۶۲ برای دو کتاب "خوشههای خشم" و"موشها و آدمها" توانست برنده جایزه نوبل ادبیات شود. هر دوی این کتابها روایتهایی غمناک از زندگی کارگران مهاجر و سرگردان در دوران رکود بزرگ آمریکا هستند.
"موشها و آدمها" سرگذشت دو کارگر مهاجر به نامهای جرج و لنی است که برای یافتن کار به هر سمت و سویی روانه میشوند. یکی از آنها زرنگ و دیگری بسیار زورمند، اما سبکمغز و در نتیجه خطرناک است. این دو برای پیدا کردن کار، از مزرعهای به مزرعه دیگر میروند.
این رمان تا حد زیادی داستانی درباره ماهیت رویاهای انسان و امیال و نیروهایی است که مانع تحقق خواستههای او میشوند. این انسانها با آرزوهای خود، به زندگی و آینده معنا میدهند. بدون آرزو و هدف، زندگی به جریانی بیپایان از روزهایی تبدیل میشود که هیچ ارتباط و معنایی ندارند. آرزوی جرج و لنی این است که مزرعهای کوچک برای خود داشته باشند و یکی از بخشهای کلیدی رمان نیز به تعریف روزهای آینده میگذرد.
دن آرام
رمان چهار جلدی دن آرام نوشته میخائیل شولوخف، یکی از بهترین نمونههای رمان کلاسیک است. خواندن آثار کلاسیک علاوه بر روایت یک قصه جذاب، منبع خوب و مناسبی برای مطالعه تاریخ ملتها نیز محسوب میشود.
داستان رمان "دن آرام" در دورههای زمانی جنگ جهانی اول و انقلاب ۱۹۱۷ اکتبر روسیه رخ میدهد. علاقمندان به این کتاب به دلیل درونمایه اجتماعی این اثر آن را با "جنگ و صلح" تولستوی مقایسه میکنند. این اثر بعد از انتشار با تحسین گسترده منتقدان و طرفداران دنیای کتاب مواجه شد. شولوخوف برای نوشتن این کتاب ۱۲ سال از عمر خود را صرف کرد.
این حماسه دو هزار صفحهای که جایزه نوبل ادبیات را برای نویسنده خود به ارمغان آورد به بیش از ۵۲ زبان از جمله فارسی ترجمه شده است. "دن آرام" در باره قزاقان ساکن دن و شرح زندگی یک خانواده قزاق به نام «ملِخوُف»، زمان صلح، سالهای سرنوشتساز جنگ اول جهانی، انقلاب ۱۹۱۷ اکتبر روسیه و یک جنگ داخلی تلخ، اما قهرمانانه را روایت میکند.
خانواده تیبو
"خانواده تیبو" که نگارش و انتشار آن از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۰ طول کشید اثر برجسته روژه مارتن دوگار، نویسنده فرانسوی است. مؤسسه نوبل به دلیل قدرت و صداقت هنری و همچنین کشمکشهای انسانی که در این رمان به خوبی نشان داده شده است در سال ۱۹۳۷ جایزه نوبل ادبیات را به نویسنده آن اعطا کرده است.
داستان کتاب شرح زندگی دو خانواده کاملاً متفاوت است که زندگی آنها از طریق پسران خانواده به هم گره خورده است. از این دو خانواده یکی پیرو مذهب کاتولیک و دیگری پیرو مذهب پروتستان است. تمرکز کتاب نیز بر دو شخصیت از خانواده تیبو به نامهای آنتوان و ژاک است.
پدر آنتوان و ژاک فردی خشک و مقرراتی است که توجه ویژهای به مذهب دارد. دوست دارد در نگاه همه فردی با ایمان و مذهبی جلوه کند و خزانهدار اتحادیه امور خیریه کاتولیکها نیز هست. او همچنین مؤسس و مدیر بنیاد حفظ و حراست اخلاق جامعه است و بسیار روی رفتار پسران خود حساس است. او مایل است که پسرانش چهره او را برجستهتر کنند و به شهرت او اضافه کنند. به همین خاطر هنگامی که با رفتار عصیانگرانه پسر کوچکتر خود یعنی ژاک روبهرو میشود تصمیمهای دشواری میگیرد.
سرزمین گوجههای سبز
"سرزمین گوجههای سبز" درباره چهار جوان از اقلیت آلمانی کشور رومانی در زمان دیکتاتوری چائوشسکو است. این رمان نخستین بار در ۱۹۹۳ چاپ و منتشر شد. در پی اعلام اهدای جایزه نوبل ادبیات به نویسنده این کتاب، "سرزمین گوجههای سبز" به سرعت در لیست پرفروشترین کتابهای آمازون قرار گرفت.
این کتاب داستان گروهی از جوانان را روایت میکند که به امید یافتن وضعیت و ارتباطاتی بهتر، ولایت فقرزده خود را به مقصد شهر ترک میکنند. اما خیلی زود امیدشان به ناامیدی تبدیل میشود، چرا که در شهر نیز ردپای ظلم و ستم حکومت دیکتاتوری کاملاً هویداست.
تمامی دوستان راوی به او خیانت کرده و یا خود را به نابودی میکشانند. با از هم پاشیدگی این اتحاد، میتوان دید که چگونه یک حکومت مستبد و دیکتاتور به جزئیترین حوزههای زندگی انسانها سرک میکشد و چگونه همه افراد، حتی قویترین آنها مجبور میشوند یا با ستمگران سازش کنند یا در برابر آنها مقاومت کرده یا از بین بروند. هرتا مولر خود یکی از کسانی است که از بردگی حکومت نظامی چائوشسکو جان به در برده است، او در این رمان از تجارب شخصی خود سخن میگوید.
نظر شما