به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به رشد جمعیت شهرها و افزایش سفرهای درون‌شهری, در بسیاری از شهرهای بزرگ وجود یک ناوگان حمل و نقل عمومی کارآمد ضروری است. حال به دلیل تراکم بالا و محدودیت فضای روی زمین استفاده از تونل‌های زیرزمینی و مترو یکی از بهترین گزینه‌هاست.
شیراز، شهری که به خاطر داشتن جاذبه‌های گردشگری با حضور حجم بالای توریست خارجی و داخلی رو به رو است از این رو احداث مترو در دستور کار شهرداری شیراز قرار گرفت تا دسترسی شهروندان و گردشگران به اقصی نقاط این شهر آسان شود.
مترو شیراز بعد از تهران یکی از طولانی‌ترین خطوط قطار شهری در ایران است. در مجموع ۶ خط مترو به طول ۹۰ کیلومتر برای شهر شیراز مصوب شده است که از این میان تاکنون خط یک آن فعال شده است که به گفته مدیران شهری خطوط دو و سه مترو نیز در دست احداث است و برنامه‌ریزی دیگر خطوط ۴، ۵ و ۶ در حال انجام است.
روند احداث متروی شیراز از ابتدای شروع عملیات اجرایی تاکنون، بسیار طولانی و بعضاً با کندی و تعطیلی همراه بوده است که در طول این سالیان مسئولان قطار شهری شیراز این وضعیت را ناشی از کمبود منابع مالی عنوان کرده‌اند. برای آگاهی از روند احداث خطوط مترو شیراز با حسن مرادی، رئیس سازمان حمل و نقل ریلی شهرداری شیراز به گفت و گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
عملیات اجرایی خطوط مترو شیراز از چه زمانی و با چه فرایندی آغاز شد؟
عملیات اجرایی خط یک قطار شهری شیراز در سال ۱۳۸۱ آغاز شد؛ با توجه به مصوبه شورای عالی هماهنگی ترافیک کشور و تصمیمات اخذ شده در رابطه با کلان شهر شیراز، شش خط قطار شهری برای سیستم حمل و نقل ریلی شیراز پیش بینی شده است.
خط یک مترو شیراز به طول ۲۴.۵ کیلومتر، اتصال محدوده شرق را به غرب کلانشهر شیراز میسر می‌کند، این خط از میدان الله شروع شده و از طریق بلوار شهید مدرس و سپس میدان ولیعصر (عج) میدان امام حسین (ع)، میدان نمازی، میدان قصرالدشت، حاشیه بلوار چمران و چهار راه میرزای شیرازی به میدان احسان متصل می‌شود. این خط با بیش ۲۴ کیلومتر در فازهای مختلف در سال ۹۳ به بهره برداری رسید.
استقبال شیرازی‌ها از خط یک مترو چطور بود؟ روزانه چند نفر از این مد حمل و نقلی استفاده می‌کنند؟
در سال ۹۳ که خط یک به بهره برداری رسید کمتر از صد هزار سفر داشتیم، اما در سال ۹۸ این آمار به بیش از ۲۲ میلیون سفر افزایش یافت که نشان از استقبال شهروندان در استفاده از مترو است اما به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مترو در سال ۹۹ با افت بسیار بزرگی در بخش مسافر مواجه شدیم.
البته وجود فقط یک خط مترو در یک شهر از انگیزه شهروندان برای استفاده از قطار شهری می‌کاهد و باید همه خطوط پیش‌بینی شده به بهره‌برداری برسد و همه شهر را پوشش دهد تا به بهره‌وری برسد همچنین باید برای کاهش سرفاصله حرکت قطارها و فعال نگه داشتن مترو در روزهای تعطیل نیز برنامه‌ریزی شود.
عملیات اجرایی خط دو این کلانشهر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
خط دو قطار شهری شیراز به طول تقریبی ۱۵ کیلومتر با تعداد ۱۳ ایستگاه از میدان شکوفه واقع در شهرک میانرود در جنوب غربی شیراز آغاز شده و پس از عبور از بلوار عدالت و میدان بسیج در امتداد خیابان انقلاب به سمت میدان امام حسین (ع) و آزادی حرکت و از آنجا در امتداد غرب به شرق شیراز پس از گذر از میدان اطلسی و حافظیه به میدان گلستان ختم خواهد شد.
فاز اول آن از میدان شکوفه تا میدان امام حسین (ع) به طول تقریبی ۱۱ کیلومتر با در نظر گرفتن ایستگاههای اصلی خط ۲ شامل ایستگاههای شکوفه و قهرمانان واقع در شهرک میانرود، ایستگاههای عادل آباد، دولت، رحمت، امیرکبیر در بلوار عدالت و ایستگاههای استقلال، پانزده خرداد و امام حسین (ع) در خیابان انقلاب در حال اجرا است. در فاز دوم پروژه، ادامه مسیر به طول تقریبی ۴ کیلومتر از میدان آزادی تا میدان گلستان شامل ایستگاههای آزادی، اطلسی، حافظیه و گلستان تکمیل خواهد شد.
ظرفیت حمل مسافر در نظر گرفته شده برای این خط ۱۶۰۰۰ نفر ساعت است. تاکنون حفاری تونل‌ها به پایان رسیده و ریل گذاری حدود پنج کیلومتر از خط دو از ایستگاه قهرمانان تا ایستگاه امیر کبیر انجام شده و تجهیزات مترویی شامل برق بالا سری به طول سه کیلومتر از ایستگاه قهرمانان تا ایستگاه دولت نصب شده است.
احداث خط سه مترو در چه مرحله‌ای است؟
در سال‌های گذشته توسعه شهر شیراز عمدتاً به سمت غرب و شمال غرب اتفاق افتاده و به همین جهت شهرک‌های متعددی در سمت غرب شیراز ایجاد شده و شهر صدرا نیز در همین محدوده ایجاد شده است. تراکم این شهرک‌ها و شهرک‌های جدید سبب ایجاد سفرهای جدید در این منطقه شده که در محور میرزای شیرازی و دکتر حسابی روزانه بیش از ۲۰۰ هزار خودرو تردد می‌کند.
بنابراین در مطالعات جامع حمل و نقل شیراز به این نتیجه رسیدیم که حتماً باید در این مسیر یک خط مترو ایجاد شود تا بتواند سفرها را پوشش دهد، کل خط ۳ مترو شیراز ۱۲ کیلومتر است که برآورد ما این است که فاز اول این خط ظرف ۵ سال به بهره‌برداری برسد و حتی اگر اعتبارات آن به موقع تأمین شود ظرف ۳.۵ و ۴ سال هم می‌شود این خط را به بهره‌برداری رساند. با توجه به ساخت آزادراه شیراز _ اصفهان در آینده نزدیک سفرهای این منطقه از شهر افزایش می‌یابد، ساخت خط ۳ مترو شیراز سهم بسیار بالایی در پوشش سفرهای این بخش از شهر خواهد داشت.
خط سه مترو نیز به طول تقریبی ۱۲ کیلومتر و دارای ۸ ایستگاه به صورت شرقی - غربی احداث می‌شود که سال گذشته عملیات اجرایی آن آغاز شد؛ این خط به عنوان توسعه غربی خط یک مترو نیز محسوب می‌شود که با عبور از مسیرهای پل بصیرت، بلوار میرزای شیرازی، میدان صنایع، بلوار دکتر حسابی، شهرک گلستان به ایستگاه راه آهن شیراز می‌رسد.
خط دو مترو چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد؟ گویا قرار بود در سال ۱۴۰۰ فاز یک آن تکمیل شود؟
اکنون تأمین منابع مالی مهمترین چالش پیش روی ما است. با توجه به نوسانات بازار ارز و ثبات نداشتن قیمت‌ها، تعیین و پیش بینی اعتبار برای فاز اول خط دو قطار شهری عملاً امکانپذیر نیست، اما با شرایط امروز بازار بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل فاز یک خط دو نیاز است. اعتبارات مترو در کلانشهرها به صورت مشارکت دولت و شهرداری با سهم هر یک ۵۰ درصدی است اما در سال ۹۹ شهرداری حمایت بیشتری از سازمان داشته است.
برای تأمین بودجه و حل مشکلات مالی چه راهکاری اندیشیده‌اید؟
در سال‌های اخیر بودجه قطار شهری کلانشهرها از طریق فروش اوراق مشارکت با سهم بازپرداخت ۵۰ به ۵۰ درصد توسط دولت و شهرداری‌ها تأمین می‌شود. در شیراز هم از فروش اوراق مشارکت برای پیشبرد عملیات اجرایی خطوط مترو استفاده کردیم.
سازمان حمل و نقل ریلی شیراز عهده دار طراحی، احداث، بهره‌برداری، توسعه کمی و کیفی شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری بوده است تا از این طریق حمل و نقل عمومی سریع، ایمن، عادلانه، مطمئن، مقرون به صرفه، کارآمد، فراگیر، راحت و پاک را به مسافران شهر شیراز ارائه کند تا از این طریق کیفیت زندگی شهروندان ارتقا یافته و توسعه پایدار شهر محقق شود.
نظر شما