به گزارش خبرنگار ایمنا، کتاب دربردارنده اندیشه‌ها و تفکرات اندیشمندان و امانتداران عقلانیت است. روز جهانی کتاب با اهدافی چون تجلیل جهانی از کتاب و مؤلفان، تشویق همگان و بخصوص جوانان برای کشف لذت خواندن، تقدیر و حمایت از کسانی که در رشد و اعتلای فرهنگی و اجتماعی جامعه بشری نقش و سهم بسزایی داشته‌اند، توسعه صنعت نشر، ترویج جریان آزاد کتاب و تضمین دسترسی عموم به آن و جلب توجه سازمان‌ها، انجمن‌ها، نهادهای دولتی و خصوصی به این ابزار دانش‌ساز است.
وجود کتاب شرط حیات فرهنگ است، چراکه علاوه بر پرورش توانایی‌های فکری، هنری، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه، مهم‌ترین نقش را در انتقال دستاوردها به نسل پس از خود و در نتیجه تداوم فرهنگ ایفا می‌کند. شاید تا چند سال پیش مهم‌ترین دغدغه اهالی نشر، فرهنگ‌سازی درباره کتاب و نشان دادن اهمیت آن برای رشد فرهنگی جامعه بود، اما به مرور زمان مسائل دیگری از جمله جبران کمبود کاغذ نیز به این دغدغه افزوده شد.
در چنین شرایطی انتشار ویروس کرونا و پس از آن تعطیلی کتاب فروشی‌ها بر مشکلات این صنعت افزود؛ حالا فعالان این حوزه از وضعیت بغرنج آن در کشور می‌گویند. روز جهانی کتاب در کشور ما فرصت مناسبی برای پاسخگویی به این سوال است که آیا صنعت نشر ایران در این شرایط دوام می‌آورد؟
فرهاد فروزنده از ناشران استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در این باره می‌گوید: وضعیت ناشران کتاب ناگوار است. آخرین حمایت نصفه و نیمه دولت از این صنف در شهریورماه بود که به اندازه ۱۰ درصد نیاز ناشران به آنها کاغذ داده شد. از آن به بعد دیگر هیچ حمایتی از ناشران نشد. اگر تخفیفی در فروش کاغذهای دولتی برای ناشران در نظر گرفته نشود با نوسانات قیمت کاغذ و افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی هزینه‌های چاپ، قیمت کتاب دو برابر می‌شود.
وی می‌افزاید: تعطیلی کتابفروشی ها به دلیل شیوع ویروس کرونا نیز تصمیم صحیحی نبود. در کشورهای آمریکایی و اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است مردم اوقات آزاد خود در دوران قرنطینه را با کتاب بگذرانند، اما در کشور ما تصمیم گرفته شد که به جای کتاب فروشی‌ها، رستوران‌ها و غذا فروشی‌ها باز باشد. اختلاف و تفاوت در اولویت‌ها اینجا نمایان می‌شود.
مدیر انتشارات یار مانا ادامه می‌دهد: وقتی کتاب فروشی‌های رسمی و دارای پروانه و معتبر بسته باشد، دست کسانی که در کار قاچاق کتاب هستند، برای کپی کتاب‌ها و فروش آنها با درصد تخفیف‌های گزاف، باز می‌شود، بنابراین حتی پس از بازگشایی کتاب فروشی‌ها هم کتاب فروشان با بازاری خراب مواجه می‌شوند.
فروزنده تصریح می‌کند: فروش آنلاین در ایران نقش مسکن را دارد، اما ۸۰ درصد مخاطبان کتاب مایلند کتاب را لمس کرده، آن را از نزدیک مورد بررسی قرار دهند و اگر ژانر کتاب را پسندیدند آن را خریداری کنند. فضای کتابفروشی کمک می‌کند تا مخاطب در محیطی آرام و فرهنگی، کتاب مورد علاقه خود را از بین صدها کتاب انتخاب کند. فروش الکترونیکی صرفاً برای کسی است که می‌داند به دنبال چه کتابی می‌گردد. روش مجازی به آمار کتابخوانی کشور و توسعه فرهنگی کمکی نمی‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: علی‌رغم سنگ‌اندازی‌ها و محدودیت‌هایی که در یک سال اخیر صنعت نشر با آن مواجه بوده است، دیدگاه مردم نسبت به کتاب بهتر از سال‌های پیش شده است. چراکه به این نتیجه رسیده‌اند که اعتلای فرهنگ از حوزه نشر کتاب می‌گذرد.
مهدی صاحب فصول، مدیر انتشارات نوشته نیز با اشاره به گرانی کاغذ در روزهای اخیر می‌گوید: واردات کاغذ متوقف شده است و این امر خود به خود بر قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد، علاوه بر این انتخابات نیز در پیش است، افرادی که کاغذ در اختیار دارند به دلیل اینکه مطمئن نیستند که کاغذ به اندازه کافی وارد شود، آن را نگه می‌داند و به این واسطه در حال سودجویی هستند.
وی می‌افزاید: در این اواخر دولت برای کنترل افزایش قیمت کتاب‌ها، اقدام به تخصیص کاغذ دولتی به ناشران کرد؛ اما پیش از سال نو تاکنون توزیع کاغذ دولتی نیز متوقف شد. این مساله باعث شده است که ناشران برای چاپ کتاب‌های خود، کاغذ را از بازار آزاد تهیه کنند. معمولاً گفته می‌شود که افراد باید در خانه بمانند و از مسافرت و حضور در تجمعات خودداری کنند. این در حالی است که افراد برای ماندن در خانه نیاز به سرگرمی دارند. تلویزیون، بازی، خواندن مجله و کتاب برخی از این سرگرمی‌ها است. وقتی افراد نتوانند کتاب مورد علاقه خود را خریداری و مطالعه کنند بخشی از وقت آنها در خانه به بطالت می‌گذرد. مسلم است که اگر بخشی از وقت افراد خالی باشد آن را به کارهای دیگری از جمله قدم زدن در پارک‌ها و حضور در تجمعات اختصاص می‌دهند که جامعه را دچار مشکل می‌کند. تعطیلی کتاب فروشی‌ها یک اشتباه محاسباتی است.
این ناشر تاکید می‌کند: به جای اینکه ناشران و کتاب‌فروشان را تشویق کنند که تولیدات خوبی داشته باشند تا مردم در اوقات فراغت خود از آنها استفاده کنند، کتاب فروشی‌ها را تعطیل و مردم را از این امکان محروم می‌کنند که به ازای آن خسارت‌های دیگری پدید خواهد آمد. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند ظرف ماه‌های آینده شاهد سقوط صنعت نشر خواهیم بود.
نظر شما