به گزارش ایمنا و به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت الاسلام محمد ترکیان با اشاره سوالات متداول در باره استخاره، اظهار کرد: استخاره به معنای طلب خیر از خداوند و درخواست راه بهتر و مناسب‌تر از پروردگار جهانیان است که با استفاده از ابزاری چون نماز، دعا، قرآن، تسبیح، ارتباط قلبی با خداوند و اهل بیت انجام می‌شود.
وی افزود: در فرهنگ ما برخی نگاه بی قید و شرط به استخاره دارند به نحوی که آن را رفع کننده و پوشاننده تمام عیوب یا مزایایی هفته در کار خود می‌دانند و برخی دیگر اصلاً اعتقادی به استخاره ندارند و در تردیدهای خود به ابزار معمول و متداول تصمیم‌گیری تکیه دارند و در این میان برخی دیگر حالت میانه‌ای را برگزیده‌اند؛ یعنی نه استخاره را به صورت تام و تمام می‌پذیرند و نه آن را نفی می‌کنند.
جایگاه استخاره در زندگی
کارشناس قرآن و حدیث دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با اشاره به نگاه دقیق‌تر به استخاره با توجه به مبانی دینی و اصول عقلی، تاکید کرد: طبق نظر بسیاری از متفکران وعالمان همچون مرحوم علامه جعفری، کارکرد استخاره، رفع تحیر و سرگردانی است، بنابراین انسان، در ارتباط با هر تصمیم و انتخاب ابتدا جنبه‌های شرعی، عقلانی و اخلاقی موضوع را بسنجد و پس از گذراندن مطلب مورد نظر از فیلتر شرع یعنی حرام و حلال الهی، در مرحله دوم آن را با دید عقلانی و سود و ضرر دنیوی و اخروی و تناسب آن با خود بسنجد و پس از آن در مرحله سوم بررسی موضوع را از نگاه اخلاق فردی و اجتماعی ارزیابی کند و با معیارهای پذیرفته شده اخلاقی محک بزند.
مشورت با افراد متخصص و با تجربه
وی ادامه داد: برای تکمیل این سنجش، استفاده از مشورت اهل تخصص در آن حیطه اعم از ازدواج، خرید و فروش، مشارکت، معاشرت، درمان و غیره و همچنین فکر و تجربه اهل دقت یعنی افراد دقیق، عاقل و مطمئن که با روشن بینی به موضوعات نگاه می‌کنند و از مشورت‌های احساسی صرف یا تک بعدی می‌پرهیزند، نیز مهم است. در این مرحله مطرح کردن موضوعات با افرادی که شایستگی مشورت ندارند، انسان را از انتخاب درست دور می‌کند و راه تشخیص صحیح اولویت‌ها را می‌بندد.
کارشناس قرآن دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با اشاره به اینکه از تحقیق و مشورت، در صورت تشخیص راه مناسب و ترجیح دنیوی و اخروی آن با توکل بر خدا اقدام می‌کند، دیگر جایی برای استخاره نمی‌ماند، گفت: در این حالت، درخواست و طلب خیر از خداوند، جای استخاره با قرآن را برای فرد می‌گیرد اما اگر با بررسی و مشورت، تحیر و سرگردانی فرد باقی باشد و هیچ وجه ترجیحی برایش نماند، می‌تواند از ابزار استخاره برای رفع این تردید بهره بگیرد.
خودمان استخاره بگیریم یا دیگری؟
ترکیان اضافه کرد: اصل این است که استخاره را خود فرد آن انجام دهد، اما اگر نمی‌تواند برداشت درستی از آیات در باب استخاره خود داشته باشد، پس از طی مراحل ذکرشده و رسیدن به تحیر، می‌تواند از استخاره افراد آشنا با قرآن کمک بگیرد.
وی تصریح کرد: برای رفع دلهره و نگرانی ناشی از حساسیت موضوع و یا تجربه اول در کاری (مثل ازدواج یا کار اقتصادی بزرگ)، کسب تأیید در انتخابی که درست و با طی مراحل منطقی انجام شده است، انتخاب‌های خطیر و مهم که باید با حوصله، وقت گذاری و مشورت انجام گیرد، مواردی که قبلاَ استخاره گرفته شده است و شرایط هم پس از استخاره تغییر محسوسی نکرده است، وسواس و زیاده روی در استخاره و همچنین پیش از تحقیق و مشورت، بهتر است از استخاره پرهیز شود.
کارشناس قرآن دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، اضافه کرد: همچنین زمانی که یک کار صرفاً برای سود اقتصادی انجام می‌شود بهتر است از استخاره اجتناب شود، چراکه خیری که ما از خداوند طلب می‌کنیم، فقط مادی نیست و چه بسا موضوعی ازلحاظ اقتصادی برای ما مفید نباشد ولی در عرصه معنوی ثمرات خوب و مؤثری داشته باشد.
تفأل به قرآن؛ آری یا خیر؟
ترکیان با اشاره به اینکه استخاره در برخی مواقع تفأل هم نامیده می‌شود، گفت: در این مورد نیز آنچه برای استخاره گفتیم، صادق است اما گاهی، مراد از تفأل به قرآن؛ باز کردن کتاب خدا برای خبر از آینده، یا دریافت پیام و اشاره از قرآن نه در موضوعی خاص یا بیان حال تفأل زننده یا امثال آن است که در این صورت برای افراد عادی وعامی جامعه، چنین تفالی را توصیه نمی‌کنیم، چراکه عدم آشنایی با مبانی دینی و قرآن عظیم‌الشأن و برداشت‌هایی که می‌تواند دور شدن فرد از مسیر صحیح را ه دنبال داشته باشد، محتمل و قابل پیش بینی است.
وی در پاسخ به اینکه «آیا می‌توان به استخاره عمل نکرد»، تصریح کرد: اگر انسان تمام مراحلی که بیان کردیم را به طور صحیح و کامل انجام داده باشد، توصیه می‌شود به استخاره عمل کند، ولی اگر به دلیلی نخواست به آن استخاره عمل کند، طبق نظر عموم علما گناهی مرتکب نشده است.
کارشناس قرآن و حدیث دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، اضافه کرد: گاه این پرسش برای فرد ایجاد می‌شود که «اگر چند استخاره گرفتیم و به جواب‌های متعدد رسیدیم باید چه کنیم»، در این مورد باید به این نکته اشاره شود که اگر استخاره‌ها، با روش صحیح که در کتب مرتبط یا توصیه علما آمده انجام شده باشد، و شرایط و نیت هم در بین استخاره‌ها تغییر نکرده باشد، باید استخاره اول عمل شود.
نباید با استخاره‌های متعدد و افراطی خود را سرگردان کنیم
ترکیان تاکید کرد: در پاسخ به این پرسش که «چرا استخاره‌های متعدد ما نزد افراد متفاوت جواب‌های مختلف دارد» نیز باید گفت که اولاً، استخاره‌های دوم سوم و غیره اعتبار ندارد و ثانیاً، همان گونه که گفتیم کارکرد استخاره، رفع تحیر است، بنابراین نباید با استخاره‌های متعدد و افراطی خود را سرگردان کنیم.
وی با اشاره به اینکه گاه این شبهه مطرح شده است که «فردی برخلاف استخاره عمل کرده و سود سرشاری نیز برده است»، گفت: همان گونه که گفتیم خیری که از خداوند درخواست می‌کنیم هم شامل مادیات و هم معنویات می‌شود؛ از طرف دیگر چه بسا سود مادی خوبی در کاری می‌بریم ولی ضررهای پنهان مادی و معنوی در آن برایمان نهفته است، همچنان که در آیه ۲۱۶ بقره آمده است که «چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آنکه خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا می‌داند، و شما نمی‌دانید»، بر این اساس نمی‌توان با میزان مادی همه چیز را سنجید و البته نبودن استخاره در جایگاه خود هم محتمل است.
نظر شما